Ból z tyłu kolana to niekoniecznie kontuzja. O czym może świadczyć?

Ból z tyłu kolana to uciążliwa dolegliwość, która może mieć bardzo różne przyczyny. Doprowadzać do tego problemu mogą zarówno stany zapalne mięśni, jak i nieprawidłowości dotyczące samych ścięgien czy pojawienie się w dole podkolanowym specyficznej torbieli. Jakie badania umożliwiają znalezienie przyczyny bólu z tyłu kolana i co należy zrobić, aby pacjent przestał odczuwać nieprzyjemne dolegliwości?

Ból z tyłu kolana może mieć różne podłoże. Pacjenci odczuwać mogą dolegliwości w różnych częściach kolana i tak naprawdę precyzyjne zlokalizowanie bólu ma kluczowe znaczenie. Inne są przyczyny bólu w przedniej części stawu kolanowego, a inne przyczyny bólu z tyłu kolana.  Najczęściej przyczyną dolegliwości bólowych w jego tylnej części są torbiele i stany zapalne mięśni lub ścięgien w obrębie stawu kolanowego. Zdarzają się również zwyrodnienia rzepki, które objawiają się bólem z tyłu kolan.

Spis treści

1. Ból z tyłu kolana: najczęstsze przyczyny
2. Ból z tyłu kolana: rzadsze przyczyny
3. Ból z tyłu kolana: diagnostyka
4. Ból z tyłu kolana: leczenie

Ból z tyłu kolana: najczęstsze przyczyny

Kolano to jeden z najbardziej skomplikowanych pod względem budowy ludzkich stawów. Tylną jego część określa się mianem okolicy podkolanowej, zagłębienie znajdujące się w tej okolicy nazywane jest z kolei dołem podkolanowym.

Kolano – tak jak i inne struktury ludzkiego organizmu – może być objęte rozmaitymi procesami patologicznymi. Najczęściej wspomina się o ograniczeniu jego ruchomości. Jednak częstym problemem jest także ból kolana. Istnieje wiele przyczyn bólu kolana w jego tylnej części. Do najczęstszych z nich można zaliczyć:

Torbiel Bakera

Jedną z możliwych przyczyn bólu okolicy podkolanowej jest torbiel Bakera (inaczej torbiel podkolanowa). Torbiel ta to nic innego, jak zlokalizowany w tylnej części kolana i wypełniony płynem guzek.

Jej pojawieniu się towarzyszy zazwyczaj obrzęk (nierzadko nasilony) okolicy podkolanowej oraz ograniczenie ruchomości kończyny dolnej w postaci trudności z pełnym wyprostowaniem nogi.

Torbiel Bakera rozwinąć się może u różnych osób. Zwiększone ryzyko jej pojawienia się dotyczy jednak ludzi regularnie uprawiających intensywny wysiłek fizyczny, a także pacjentów z nadwagą i otyłością.

Stany zapalne mięśni

Z kolanem związanych jest wiele różnych mięśni i patologie dotyczące tych struktur również mogą być przyczyną bólu z tyłu kolana. Nadwyrężenia i stany zapalne mięśni mogą pojawiać się wskutek intensywnych ćwiczeń fizycznych czy też wykonywania ćwiczeń w nieprawidłowy sposób.

Do bólu w okolicy podkolanowej prowadzić ostatecznie więc mogą dysfunkcje takich mięśni, jak:

• mięsień dwugłowy uda,
• mięsień półbłoniasty,
• mięsień półścięgnisty
• czy mięsień podkolanowy.

Zapalenia ścięgien

Dolegliwości bólowe w okolicy podkolanowej mogą być skutkiem dysfunkcji włókien mięśniowych, ale i związanych z nimi ścięgien. Przyczyny mogą być tutaj podobne jak już opisane wcześniej – stany zapalne ścięgien mogą być następstwem chociażby wyjątkowo intensywnej aktywności fizycznej.

Ból z tyłu kolana odczuwać mogą przede wszystkim ci pacjenci, u których dojdzie do zapalenia ścięgna mięśnia podkolanowego, ścięgna mięśnia brzuchatego łydki czy ścięgna mięśnia dwugłowego uda.

Uszkodzenia rzepki

Łąkotki to struktury stawu kolanowego, które pełnią m.in. funkcję amortyzującą, a ponadto umożliwiają wykonywanie ruchów obrotowych podczas zgięcia stawu kolanowego. Jak nietrudno się domyślić, różne dotyczące ich uszkodzenia także mogą być przyczyną odczuwania bólu w okolicy stawu kolanowego.

Ból z tyłu kolana pojawiać się może u pacjentów wtedy, gdy uszkodzeniu ulegnie łąkotka boczna, a w szczególności jej tylny róg. Pacjenci, u których dojdzie do takiego problemu, skarżą się zwykle na odczuwanie bólu z tyłu kolana oraz na uczucie niestabilności kolana.

Ból z tyłu kolana: rzadsze przyczyny

Powyżej opisane zostały najczęstsze przyczyny bólu z tyłu kolana. Zdarza się jednak, że do problemu doprowadzają również inne patologie. Czasami za skargi chorych na dolegliwości bólowe w okolicy podkolanowej odpowiada tętniak tętnicy podkolanowej.

Możliwą przyczyną odczuwania dolegliwości może być także zakrzepica żył głębokich. Ból z tyłu kolana może występować również u tych osób, u których wystąpi choroba zwyrodnieniowa stawów.

Ból z tyłu kolana: diagnostyka

Ze względu na to, jak różne mogą być przyczyny bólu z tyłu kolana, zdiagnozowanie konkretnej z nich może wcale nie być łatwe i może wymagać przeprowadzenia wielu różnych badań.

Wstępnie jednak najistotniejsze jest zebranie wywiadu. Polega on na zdobyciu od pacjenta informacji:

• od kiedy występuje u niego ból w okolicy podkolanowej,
• czy ból pojawił się po raz pierwszy czy też może po raz kolejny,
• a także czy istnieją jakieś czynniki, które nasilają lub zmniejszają nasilenie bólu.

Później wykonywane jest badanie fizykalne, polegające na określeniu m.in. ewentualnej bolesności palpacyjnej, zbadaniu ruchomości stawu kolanowego, ale i dokładnej palpacji dołu podkolanowego (podczas której może być wykryta chociażby torbiel Bakera).

Badanie podmiotowe i przedmiotowe dość często umożliwiają postawienie wstępnej diagnozy. Zazwyczaj jednak – w celu potwierdzenia rozpoznania – konieczne jest wykonanie dodatkowych jeszcze badań. Takowymi są przede wszystkim badania obrazowe, takie jak:

• RTG,
• USG,
• tomografia komputerowa
• czy rezonans magnetyczny.

Rezonans magnetyczny to badanie, które jest uznawane za najdokładniejsze w przypadku oceny struktur stawu kolanowego.

W rzadkich przypadkach w diagnostyce wykorzystuje się też zabieg artroskopii zwiadowczej.

Ból z tyłu kolana: leczenie

Pacjentom zmagającym się z bólem w okolicy podkolanowej proponowane mogą być różne metody leczenia. Początkowo zazwyczaj stosowane jest leczenie objawowe, polegające na przyjmowaniu leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym.

Później postępowanie uzależnione jest od tego, co dokładnie doprowadziło do bólu z tyłu kolana u danego chorego. Osobom z nadwyrężonymi mięśniami pomagać może przede wszystkim fizjoterapia.

U pacjentów, u których wystąpiła torbiel Bakera, konieczne może być w pewnym momencie przeprowadzenie punkcji, podczas której usunięty zostanie zgromadzony w jej wnętrzu płyn.

Czytaj też:

• Punkcja stawu kolanowego: wskazania i przebieg
• Chondromalacja rzepki – uszkodzenie powierzchni stawowej rzepki
• Zwyrodnienie stawów kolanowych (gonartroza). Przyczyny i leczenie zwyrodnienia kolan