Cytrusy - jakie właściwości mają owoce cytrusowe?

2019-09-05 13:24

Cytrusy (owoce cytrusowe) mają wiele prozdrowotnych właściwości. Warto je jadać zwłaszcza zimą, gdy kończy się sezon na świeże rodzime owoce, a zaczyna sezon... przeziębień. Sprawdź, jakie są rodzaje owoców cytrusowych i jakie mają wartości odżywcze.

Cytrusy oczyszczają ciało i umysł
Autor: thinkstockphotos.com Cytrusy oczyszczają ciało i umysł

Spis treści

  1. Cytrusy (owoce cytrusowe) - właściwości i wartości odżywcze
  2. Cytrusy (owoce cytrusowe) - rodzaje
  3. Cytrusy (owoce cytrusowe) - przeciwwskazania
  4. Cytrusy (owoce cytrusowe) a metabolizm leków
  5. Cytrusy (owoce cytrusowe) - zastosowanie w kuchni

Cytrusy (owoce cytrusowe) są jednymi z najczęściej uprawianych owoców na świecie. Występują naturalnie i są uprawiane w Azji, Australii, ciepłych obszarach Ameryki Północnej i Południowej oraz klimacie śródziemnomorskim Europy.

Cytrusy (owoce cytrusowe) - właściwości i wartości odżywcze

Owoce cytrusowe są dobrym źródłem przede wszystkim witaminy C, ale też witamin z grupy B, folianów i licznych składników mineralnych. Owoce cytrusowe zawierają także błonnik pokarmowy oraz flawonoidy.

Dzięki zawartości witaminy C wzmacniają odporności organizmu i poprawiają wchłaniania żelaza z diety, tym samym zapobiegając anemii.

Mają również korzystny wpływ na zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu (dzięki alkalizującym właściwościom). Ich regularne spożywanie przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu LDL we krwi oraz poziomu homocysteiny, co zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Owoce cytrusowe świetnie sprawdzą się w diecie osób odchudzających się, ponieważ są niskokaloryczne i zawierają ligninę - substancję, która spowalnia trawienie i wchłanianie oraz zwiększa uczucie sytości.

Cytrusy (owoce cytrusowe) - rodzaje

Grapefruit to owoc powstały ze skrzyżowania słodkiej pomarańczy i pomelo. Wywodzi się z Barbadosu. W sklepach można spotkać grapefruit różowy, biały, zielony lub czerwony kolor. Grapefruit ma kwaśny, lekko gorzki smak, za co odpowiada zawarta w niej substancja o nazwie merkaptan. Grapefruit czerwony i różowy jest źródłem likopenu- związku o właściwościach przeciwutleniających.

Pomarańcza pochodzi ze starożytnych Chin. Podobnie jak inne owoce cytrusowe jest dobrym źródłem witaminy C. Zawiera także karotenoidy (β- karoten, luteina), flawonoidy oraz związki lotne (m.in.: aldehydy, estry, terpeny), które są odpowiedzialne za aromat pomarańczy. Dodatkowo jest źródłem witamin z grupy B oraz potasu.

Cechy sensoryczne tego owocu zależą od warunków uprawy, dojrzałości w okresie zbiorów oraz warunków i czasu przechowywania. Miąższ pomarańczy przybiera barwę od jasno pomarańczowej do ciemno pomarańczowej. Ma słodko- kwaśny smak.

Mandarynka ma lekko spłaszczony kształt, a jej smak jest delikatniejszy i słodszy niż pomarańczy. Mandarynka charakteryzuje się jędrnym i lekko miękkim miąższem oraz cienką skórką, która łatwo oddziela się od miąższu. Zawiera nieznaczne ilości witamin i składników mineralnych, spośród mikroelementów wyróżnia się zawartością witaminy C.

Pomelo to największy i najcięższy (może ważyć nawet 2 kg) owoc cytrusowy. Charakteryzuje się białym, zielonym lub czerwonym miąższem, który otoczony jest grubą skórką i gorzką błoną, oddzielającą segmenty miąższu (Uwaga! jest ona niejadalna). Pomelo jest bogate w witaminę C, potas i pektyny.

  • klementynka

Pochodząca z Algierii klementynka to owoc powstały ze skrzyżowania mandarynki i słodkiej pomarańczy. Jest soczysta i łatwo ją obrać ze skórki. Spośród wszystkich mikroelementów wyróżniaj się zawartością witaminy C.

Cytryna charakteryzuje się jajowatym, zwężającym się ku dołowi kształtem. Jednak cytryna może także przybierać inne kształty, co zależy od warunków uprawy. Miąższ świeżego owocu ma żółtą barwę (przejrzałe owoce przybierają żółto-pomarańczowy kolor). Cytryna najczęściej ma kwaśny smak, choć czasami może być lekko słodka. Jest dobrym źródłem witaminy C oraz witaminy B1, polifenoli, terpenów i garbników.

Owoce limonki mają okrągły kształt oraz zieloną skórkę i miąższ. Cechuje się kwaśnym smakiem - kwaśniejszym niż cytryna. Limonka jest źródłem witaminy C, ale zawiera jej mniej niż cytryna. Dodatkowo limonka jest bogata w polifenole i terpeny.

Owoc kumkwatu kształtem i barwą przypomina pomarańczę, jednak jest od niej znacznie mniejszy. Jadalna skórka kumkwatu jest miękka i słodka, zaś miąższ charakteryzuje się kwaśno-gorzkim smakiem. Kumkwat jest bogaty w witaminę C oraz β- karoten.

Cytrusy (owoce cytrusowe) - przeciwwskazania

Owoce cytrusowe mogą przyczynić się do wystąpienia niepożądanej reakcji alergicznej, zarówno pokarmowej, skórnej, jak i wziewnej, dlatego warto obserwować, czy po ich spożyciu nie pojawią się objawy niepożądane.

Szczególnie ostrożne powinny być osoby z alergią pokarmową, u których ryzyko alergii na owoce cytrusowe jest większe.Owoce cytrusowe nie są zalecane osobom cierpiącym na choroby żołądka: wrzody, nadkwasotę, zgagę.

Cytrusy (owoce cytrusowe) a metabolizm leków

Cytrusy oraz sok z nich pozyskiwany wpływa na metabolizm leków, m.in.: antybiotyków, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, leków immunosupresyjnych, warfaryny, a także leków stosowanych w dyslipidemii i nadciśnieniu tętniczym.

Takie działanie wykazują związki obecne w grapefruicie, limonce, kwaśnej pomarańczy oraz pomelo, dlatego osoby biorące ww. leki, powinny zwrócić uwagę na czas spożycia tych owoców (nie krótszy niż 4 godziny po zażyciu leków). Zaś osoby zażywające leki immunosupresyjne i warfarynę powinny zrezygnować z grapefruitów, pomelo i limonek oraz soków z tych owoców.

Cytrusy (owoce cytrusowe) - zastosowanie w kuchni

Owoce cytrusowe to doskonała przekąska na drugie śniadanie lub podwieczorek. Dobrze sprawdzą się także jako składnik sałatek owocowych, warzywno-owocowych oraz smoothie, koktajlów i soków.

Owoce można też podawać na śniadanie w formie dodatku do musli, granoli, omletów czy pancakes. Mogą też stanowić dodatek do ciasteczek, ciast, muffinków, domowych batoników zbożowych oraz bazę do przetworów owocowych.

CZYTAJ TEŻ:

Czy rozpoznasz owoc na zdjęciu?

Pytanie 1 z 9
Owoc, który po przekrojeniu przypomina gwiazdę, to:
Jackfruit
O autorze
Marzena Masna, dietetyk SOS Dieta, catering dietetyczny, Warszawa
Absolwentka dietetyki Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała w poradniach dietetycznych, Zespole Żłobków m. st. Warszawy oraz warszawskich szpitalach dla dorosłych i dzieci. Stale pogłębia swoją wiedzę, uczestnicząc w konferencjach dotyczących prawidłowego odżywiania oraz dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób. Obecnie dietetyk w SOS Dieta, cateringu dietetycznym, gdzie zajmuje się doradztwem żywieniowym dla klientów, tworzeniem receptur, przygotowywaniem menu oraz nadzorem nad jakością posiłków.