Karczochy: właściwości zdrowotne. Jak przyrządzić karczochy?

2021-07-07 12:22

Karczochy mają liczne właściwości i wartości odżywcze, dlatego warto włączyć je do diety. Karczochy bardzo się ceni ze względu na zawartość cynaryny i inuliny, czyli substancji, które poprawiają funkcjonowanie układu trawiennego i stymulują procesy metaboliczne. W związku z tym karczochy stanowią jeden z lepszych, naturalnych preparatów na odchudzanie. Jednak to niejedyne prozdrowotne właściwości tego warzywa. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości lecznicze i odżywcze posiadają karczochy oraz jak je jeść!

Karczochy - właściwości odżywcze i lecznicze karczochów
Autor: Photos.com Karczochy zawierają dużo inuliny - błonnika prebiotycznego, który jest pożywką dla dobrych bakterii.

Spis treści

  1. Karczochy: co to?
  2. Karczochy: właściwości lecznicze cynaryny
  3. Karczochy: właściwości przeciwnowotworowe
  4. Karczochy a cukrzyca
  5. Karczochy a odchudzanie
  6. Karczochy: wyciąg z karczochów na trądzik
  7. Karczochy jako suplementy diety

Karczochy: co to?

Karczochy to warzywo, które ma liczne właściwości i wartości odżywcze. Docenili je jako piewsi mieszkańcy basenu Morza Śródziemnego, skąd karczochy pochodzą.

Karczochy już w starożytności były lekiem na niestrawność, zaburzenia wątrobowe i nerkowe. Dopiero w XX wieku włoscy naukowcy odkryli związek, który w główniej mierze odpowiada za prozdrowotne właściwości karczochów. Jest nim cynaryna.

Karczochy: właściwości lecznicze cynaryny

Karczoch jest naturalnym lekiem hipolipemicznym, który zmniejsza stężenie lipidów w surowicy krwi. Pomaga on utrzymać właściwe stężenie cholesterolu w organizmie, a tym samym wspomaga leczenie lub zapobiega powstawaniu zmian miażdżycowych.

Według naukowców za obniżanie stężenia trójglicerydów i cholesterolu we krwi odpowiada cynaryna, główna substancja czynna karczochów. Cynaryna hamuje syntezę cholesterolu w wątrobie, przyspiesza proces usuwania trójglicerydów i cholesterolu wraz z żółcią oraz nasila proces przemiany cholesterolu do kwasów żółciowych. Tym samym cynaryna potrafi obniżyć poziom cholesterolu nawet o 60 procent.

W spisie roślin leczniczych cynarynę z karczochów nazywa się:

  • cholekineticumlek żółciopędny, stymulujący opróżnianie pęcherzyka żółciowego z kamieni żółciowych, które są zbudowane z cholesterolu;
  • cholereticum - lek żółciotwórczy, stymulujący do wytwarzania żółci w wątrobie

Ekstrakt z liści lub korzeni karczochów przyczynia się do regeneracji wątroby, poprawia jej ukrwienie oraz wspomaga proces usuwania toksyn z organizmu. Ponadto cynaryna wspomaga leczenie schorzeń układu pokarmowego, w tym zaburzeń trawienia i zespołu jelita drażliwego.

UWAGA! Karczochów powinny unikać osoby, które cierpią na kamicę moczanową.

To ci się przyda

Karczochy: kalorie, wartości odżywcze (w 100 g) surowych/gotowanych

Wartość energetyczna - 47/53 kcal

  • Białko ogółem - 3.27/2.89 g
  • Tłuszcz - 0.15/0.34 g
  • Węglowodany - 10.51/11.95 g (w tym cukry proste 0.99/0.99 g )
  • Błonnik - 5.4/5.7 g

Witaminy

Minerały

Kwasy tłuszczowe

  • nasycone - 0.036/0.079 g
  • jednonienasycone - 0.005/0.011 g  
  • wielonienasycone - 0.064/0.145 g

Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference

Sok z karczocha - właściwości, zastosowanie. Świetny dla wątroby!
Autor: Getty Images Sok z karczocha ma specyficzny smak, ale niewątpliwie jest bardzo zdrowy. Uznawany jest za eliksir młodości oraz remedium na wszelkie problemy z układem pokarmowym.

Przeczytaj także: Sok z karczocha - właściwości, zastosowanie. Świetny dla wątroby!

Karczochy: właściwości przeciwnowotworowe

Karczoch posiada wiele antyoksydantów, które stanowią barierę dla wolnych rodników

  • kwercetynę,
  • rutynę,
  • antocyjany,
  • kwas galusowy,
  • luteolinę,
  • kwas kawowy,
  • kwas chlorogenowy,
  • sylimarynę,
  • cynarynę.

Ze względu na ich zawartość karczochy nie tylko opóźniają proces starzenia, lecz także hamują produkcję komórek nowotworowych.

Karczochy a cukrzyca

Zawarta w karczochach inulina pomaga zachować prawidłowy poziom cukru we krwi, w związku z tym karczochy są wskazane dla chorych na cukrzycę. Z kolei kwas chlorogenowy zwiększa tolerancję glukozy i obniża wchłanianie cukrów w przewodzie pokarmowym. Indeks glikemiczny karczochów jest bardzo niski i wynosi 18.

Karczochy a odchudzanie

Wartość energetyczna karczochów w 100 g wynosi tylko 47 kcal. To dzięki niskiej kaloryczności, niskiemu stężeniu tłuszczu i wysokiej zawartości błonnika pokarmowego karczochy są polecane przez dietetyków jako warzywo wspierające odchudzanie. Jednak te zdrowe warzywa są najbardziej cenione ze względu na zawartość aż czterech substancji odchudzających:

  1. Cynaryna jest polecana osobom zmagającym się ze schorzeniami układu pokarmowego, częstymi zaparciami i spowolnionym metabolizmem. Cynaryna usprawnia proces trawienia oraz kontroluje hormony odpowiedzialne za regulację poziomu cukru we krwi i przyspiesza metabolizm lipidów w organizmie, wspierając w ten sposób osoby zmagające się ze zbędnymi kilogramami.
  2. Inulina posiada właściwości podobne do błonnika, ponieważ ma zdolność wiązania dużych ilości wody i pęcznienia pod jej wpływem w żołądku. W ten sposób na długi czas daje uczucie sytości i zapobiega napadom wilczego głodu. Ponadto inulina jest prebiotykiem, który jest pożywką dla pożytecznych bakterii jelitowych, korzystnie wpływających na system immunologiczny jelita.
  3. Kwas chlorogenowy jest antyoksydantem występującym w tkankach roślinnych. Zmniejsza on absorpcję cukrów w przewodzie pokarmowym, a tym samym zmusza organizm do korzystania ze zgromadzonych wcześniej zapasów węglowodanów i tłuszczów.
  4. Niacyna, znana także jako witamina B3 i PP, bierze udział w procesie przemiany węglowodanów, kwasów tłuszczowych, m.in. hamuje rozpad tłuszczów w tkance tłuszczowej i przyspiesza metabolizm. Karczoch jest jednym z bogatszych źródeł niacyny wśród warzyw.
To ci się przyda

Jak gotować i jak jeść karczochy?

Karczochy to jedno z najbardziej popularnych warzyw we Włoszech. Coraz częściej pojawia się również w polskich sklepach, jednak niewiele osób wie, jak je przyrządzić. Podpowiadamy krok po roku:

  1. Trzymając kwiat za płatki, odetnij łodygę, która znajduje się nad nasadą.
  2. Następnie odetnij zewnętrzne, twarde liście oraz przytnij zdrewniałe końcówki liści bocznych. 
  3. Odetnij czubek kwiatostanu na wysokości ok. 1/3 karczocha.
  4. Na koniec przekrój go na pół i za pomocą nożyka usuń wewnętrzną, "włochatą" część warzywa. Uważaj, aby nie pociąć przy tym „serca” karczocha.
  5. Oczyszczone warzywo włóż do zimnej wody z sokiem cytrynowym lub zakwaszonej octem dzięki temu nie ściemnieje.
  6. Potem karczochy zanurz w wodzie, pamiętając, że na jednego karczocha przypada przynajmniej 1 litr wody.
  7. Gotuj je w lekko osolonej wodzie z dodatkiem kilku kropel soku z cytryny do momentu, aż staną się miękkie (ok. 35–40 minut).
  8. Ugotowanego karczocha możesz podawać np. z sosem winegret.

Karczochy: wyciąg z karczochów na trądzik

Cynaryna wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, dlatego wyciąg z liści karczocha znajduje się w składzie niektórych kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry trądzikowej.

Z kolei bogactwo witamin z grupy B zapobiega powstawaniu objawów łojotokowego zapalenia skóry. Wyciąg z karczocha jest także używany w celu leczenia niektórych schorzeń dermatologicznych, np. łuszczycy, egzemy czy pokrzywki.

Polecamy
jesz co lubisz kulinaria

Autor: Time S.A

Zbilansowane dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!

Przeczytaj także: Szparagi - właściwości i wartości odżywcze

Karczochy jako suplementy diety

Obecnie w polskich aptekach są dostępne preparaty zawierające wyciąg z liści karczocha. Tego typu suplementy diety głównie wspomagają funkcjonowanie układu pokarmowego. Stymulują wytwarzanie żółci przez wątrobę, a tym samym wspomagają proces usuwania szkodliwych produktów przemiany materii, a także pomagają utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi.

Jedna tabletka zawiera średnio 20 mg cynaryny, dzięki czemu wyciąg z karczocha przyspiesza metabolizm lipidów w organizmie i przyczynia się do szybszego usuwania zbędnych substancji z organizmu, a tym samym wspomaga proces odchudzania.

Kasza jaglana z warzywami
Czy rozpoznajesz to zioło?
Pytanie 1 z 7
Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:
Lawenda