Dieta sportowca amatora. Co powinna jeść osoba uprawiająca sport?

Wiesz, jak ma wyglądać dieta sportowca amatora? Nawet jeśli uprawiasz sport tylko rekreacyjnie, twój organizm potrzebuje odpowiednich materiałów budulcowych i regeneracyjnych. Aktywność fizyczna zwiększa zapotrzebowanie na kalorie i niektóre składniki odżywcze, dlatego warto nauczyć się, jak właściwie komponować dietę.

Spis treści

1. Dieta dla sportowca: zasady
2. Węglowodany w diecie sportowca
3. Produkty białkowe w diecie sportowca
4. Dobre tłuszcze w diecie sportowca
5. Witaminy i minerały ważne dla poprawy wydolności fizycznej

Dieta dla sportowca: zasady

Zapotrzebowanie energetyczne osób uprawiających sport zależy przede wszystkim od rodzaju, intensywności i czasu trwania wysiłku fizycznego. Jeżeli ćwiczysz rekreacyjnie i nie planujesz schudnąć ani wymodelować sylwetki, to drastyczna zmiana sposobu odżywiania nie jest konieczna. Liczba dostarczanych kalorii powinna być równa wartości energii, jaka jest potrzebna osobie o umiarkowanej aktywności fizycznej.

Jeśli jednak chciałabyś zwiększyć masę mięśniową, powinnaś dostarczać w ciągu dnia od 500 do 1000 kcal więcej od twojego podstawowego zapotrzebowania na energię.

Najlepszym paliwem energetycznym są produkty węglowodanowe. Stanowią one optymalne źródło energii dla organizmu, zwłaszcza tkanek i mięśni, bo dostarczają najwięcej glukozy. Pamiętaj o odpowiednim podziale posiłków – w ciągu dnia ma być ich przynajmniej 5. Jadaj niewielkie porcje, ale regularnie, ponieważ zbyt duże porcje i przejadanie się powoduje obciążenie układu trawiennego.

Poważnym błędem przy spalaniu tkanki tłuszczowej jest radykalne ograniczenie liczby spożywanych kalorii, przy jednoczesnym zwiększeniu intensywności ćwiczeń fizycznych. Takie postępowanie powoduje spowolnienie metabolizmu. Chcąc go przyspieszyć (jeśli np. chcesz schudnąć), trzeba jadać produkty bogate w białko (mleko i przetwory mleczne, chude mięsa, wędliny, ryby), warzywa i owoce.

Węglowodany w diecie sportowca

Zapotrzebowanie na węglowodany dla aktywnych fizycznie wynosi ok. 60–70 proc. zapotrzebowania na energię całkowitą. Powinny to być węglowodany złożone o niskim indeksie glikemicznym (szereguje on produkty spożywcze według szybkości wzrostu stężenia glukozy we krwi po ich spożyciu). Gdy glukozy we krwi jest za mało, stopniowo tracimy siłę mięśni, co ogranicza wysiłek fizyczny.

Źródłami węglowodanów złożonych o niskim IG są m.in.:

• produkty pełnoziarniste,
• makarony gotowane al dente,
• większość warzyw,
• niektóre owoce – np. morele, grejpfruty, śliwki, brzoskwinie, pomarańcze, jabłka.

Węglowodany złożone są lepsze niż proste jako posiłek przed treningiem, ponieważ:

• podnoszą wytrzymałość,
• opóźniają uczucie zmęczenia,
• zwiększają zapasy glikogenu w mięśniach,
• powodują mniejsze wahania poziomu cukru i insuliny we krwi.

Jeżeli wysiłek jest długotrwały, można też spożywać węglowodany w trakcie treningu. Mogą być to owoce, napoje lub batoniki węglowodanowe.

Produkty białkowe w diecie sportowca

Stanowi głównie materiał energetyczny i budulcowy. Pozwala na prawidłowy wzrost i rozwój mięśni. Ważne, by pochodziło z różnych źródeł:

• chudego mięsa,
• wędlin,
• drobiu,
• mleka,
• serów,
• jajek.

Wysiłek fizyczny hamuje syntezę białek w mięśniach, jednak po zakończeniu ćwiczeń następuje jej wzrost, dlatego białka są wskazane po treningu. Dla osób aktywnych fizycznie zapotrzebowanie na białko wynosi ok. 2 g na 1 kg masy ciała. Ta ilość zależy również od rodzaju i intensywności treningu, płci, wieku i stanu organizmu. Kobiety będące na diecie wysokobiałkowej powinny zwrócić szczególną uwagę na wapń.

Zwiększenie ilości białka w organizmie może powodować utratę wapnia, którego brak może w przyszłości mieć wpływ na zwiększone ryzyko wystąpienia osteoporozy. Dostosowany do indywidualnych potrzeb trening – w razie potrzeby wspomagany dodatkowymi dawkami wapnia i estrogenu – może spowolnić utratę wapnia z substancji kostnej.

Dobre tłuszcze w diecie sportowca

W diecie osób aktywnych fizycznie powinny stanowić 25–30 proc. zapotrzebowania na energię. Zalecane są produkty zawierające jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, których bogatym źródłem są oleje, tłuszcze rybie obfitujące w kwasy omega-3.

Te ostatnie nie tylko korzystnie wpływają na układ krążenia, ale również na stan skóry. Zapobiegają utracie wody, odbudowują naturalną powłokę hydrolipidową, zapewniając prawidłowe nawilżenie skóry. Przy treningach sportowych organizm musi być wydolny fizycznie, dlatego nie należy pozwolić na wzrost poziomu cholesterolu we krwi.

Jego nadmiar zaburza pracę układu krążenia, którego prawidłowa funkcja jest niezbędna przy zwiększonej aktywności fizycznej. Dlatego należy ograniczyć tłuszcze zwierzęce (tłuste mięso i wędliny, masło, śmietana).

Ważna jest pora przyjmowanych posiłków tłuszczowych i ich postać. Nie zaleca się jadania posiłków ciężkostrawnych bezpośrednio przed treningiem, gdyż powoduje to dyskomfort podczas wysiłku.

59,00 zł

Zacznij już dziś

Efektywny trening zaczyna się w kuchni!

Chcesz szybciej osiągnąć treningowe cele, poprawić kondycję i wysmuklić sylwetkę? Skorzystaj z diety dla aktywnych w programie Jesz Co Lubisz, dzięki której:

• zapewnisz odpowiednią wydolność podczas treningów,
• wspomożesz proces regeneracji organizmu i dostarczysz mu odpowiednią ilość składników odżywczych,
• zyskasz setki pomysłów na smaczne i zdrowe dania,
• oszczędzisz czas i pieniądze – dzięki gotowym listom zakupów!

Witaminy i minerały ważne dla poprawy wydolności fizycznej

Duży wydatek energii może spowodować straty witamin i minerałów, a w efekcie spadek nie tylko koncentracji, ale też wydolności fizycznej. Może pojawić się senność, brak energii, osłabienie. Podczas zwiększonego wysiłku fizycznego wzrasta zapotrzebowanie na witaminy z grupy B i antyoksydacyjne – C, E, A.

Na utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej krwi i tkanek wpływają składniki mineralne. W diecie osoby aktywnej fizycznie nie powinno zabraknąć przede wszystkim żelaza, miedzi, cynku, sodu, wapnia, potasu i magnezu, które organizm może tracić razem z potem.

Żelazo jest niezbędne do prawidłowego wytwarzania hemoglobiny i dostarczania tlenu wszystkim komórkom. Jego niedobór może w wyraźny sposób zmniejszać wydolność organizmu, zwłaszcza podczas wysiłków wytrzymałościowych, gdyż mięśnie w czasie treningu potrzebują dużej ilości tlenu, który jest dostarczany do tkanek przez krew.

Sód i potas wpływają na prawidłowe funkcjonowanie serca i układu krwionośnego, co pozwala utrzymać optymalne ciśnienie. Produkty bogate w potas to m.in. pomidory, ziemniaki, banany, szpinak, brzoskwinie. Bogatym źródłem sodu jest większość produktów spożywczych, szczególnie produkty solone i wędzone, a także pieczywo i wędliny.

Sprawdź, jakie warzywa i owoce są bogate w potas

Zobacz galerię 7 zdjęć

Braki manganu i magnezu, które są niezbędne do budowy mięśni, możemy uzupełnić, np. chrupiąc pestki dyni. Dzięki tym pierwiastkom możliwa jest regeneracja uszkodzonych przez rodniki komórek.

Aby wzbogacić dietę w antyoksydanty, które budują i ułatwiają prawidłowe funkcjonowanie komórek w organizmie, należy jak najczęściej jadać ryby morskie, warzywa, owoce. Osoby bardzo intensywnie trenujące, by pokryć zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne, często muszą sięgać po odżywki lub preparaty wspomagające.

Ciekawostki o witaminie A. Rozwiąż test i sprawdź, czy znasz je wszystkie

Pytanie 1 z 9

Co jest podstawową formą witaminy A?

retinol

kwas askorbinowy

metinol

polioksymetylen

Następne pytanie