Które żółtko jest zdrowsze? Kolor może mieć znaczenie
W zasadzie większość z nas nie ma wątpliwości – im ciemniejsze jest żółtko jajka kurzego, tym lepiej. Tak przynajmniej mawiały nasze babcie, gdy rozbijały do ciasta wiejskie jaja, z żółtkiem niemal pomarańczowym. Bladożółte jaja chłodnicze, popularne w peerelu, traktowały jako zło konieczne. Zasadniczo słusznie, ale jest pewne „ale”.
Chociaż o samym kolorze żółtka decyduje obecność barwników (karotenoidów), naukowcy dowiedli, że zasadniczo ciemne żółtko to dowód dobrostanu kury, co potem przekłada się na nasze zdrowie. Gdy dieta kury jest zróżnicowana, widać to po żółtku jajek. Im więcej w nim zdrowych tłuszczów, witamin A, D i E oraz barwników, należących do przeciwutleniaczy, tym jest ciemniejsze. Niestety, czasem kolor może nas zmylić.
Kolor jajka a sztuczne barwniki
Kury żyjące na wolnym wybiegu, które poza paszą mają też okazję skubnąć trawkę czy zjeść robaczka i korzystać z zalet aktywności fizycznej, dostarczają jajek o niemal pomarańczowych żółtkach? Teoretycznie tak, chociaż naturalne barwniki szybko się utleniają i niekoniecznie przedostają do jajka.
Problem w tym, że podobny efekt można osiągnąć w przypadku jajek od kur z chowu klatkowego, jeśli do ich paszy dodawano sztuczneh barwniki lub żywiono je przede wszystkim kukurydzą. Dlatego tak istotne jest, by kupować jajka z pewnych źródeł i prawidłowo interpretować oznaczenia na skorupkach. Wówczas jeszcze przed ich rozbiciem, można się domyślić, czego spodziewać się w środku.
Oczywiście w UE dokarmianie kur wszelkimi ulepszaczami czy antybiotykami jest zakazane, a zawartość jaj z poszczególnych hodowli monitorowana.Nie zmienia to jednak faktu, że teoretycznie można sobie wyobrazić, że jakiś hodowca dopuszcza się nieuczciwych praktyk, jak nieraz alarmują organizacje proekologiczne.
Jaja z oznaczeniami 0, 1, 2 i 3 nie różnią się między sobą znacznie pod względem smaku czy wartości odżywczych. To raczej subtelne różnice (chociaż widoczne gołym okiem). Wybierając jednak jaja, których kod na skorupce zaczyna się od zera czy jedynki, przyczyniamy się do polepszenia jakości życia kur. Zwierzęta z hodowli ściółkowej ("2") i klatkowej "3") wciąż poddawane są niehumanitarnym praktykom hodowlanym.
Jajka i cholesterol
Tezę o szczególnie negatywnym wpływie jajek na zdrowie ze względu na możliwość znaczącego podniesienia poziomu cholesterolu we krwi obalono.
Rzeczywiście, aż 60 proc. składu żółtka to tłuszcze, w tym cholesterol. Stanowią one ponad 60 proc. jego składu. Nie wszystkie tłuszcze są jednak złe. Aż 30 proc. związków tłuszczowych w żółtku stanowi lecytyna. Dowiedziono, że to substancja, która skutecznie chroni ścianki naczyń krwionośnych przed miażdżycą. Na każde pięć gramów tłuszczu w jaju zaledwie 0,1 g stanowią niekorzystne dla zdrowia nasycone kwasy tłuszczowe.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała, że człowiek bezkarnie może zjadać do 10 jajek tygodniowo. Jest jednak pewien warunek – musi być zdrowy.
Wiadomo, że poziom cholesterolu w naszym organizmie nie zależy tylko od diety, ale też od autoprodukcji w wątrobie. Gdy ta jest nieprawidłowa, trzeba uważać z doładowywaniem organizmu dodatkowym cholesterolem z jajek.
W przypadku osób chorych zasada jest zawsze jedna – dieta powinna być skonsultowana z lekarzem, a gdy stanowi szczególne wyzwanie, także z dietetykiem, najlepiej klinicznym. Ta reguła obowiązuje niezależnie od barwy jajka.
