Czosnek niedźwiedzi - właściwości i zastosowanie czosnku niedźwiedziego

Czosnek niedźwiedzi ma wszystkie właściwości czosnku pospolitego. Jednak przewyższa go pod względem zawartości pewnych substancji, przede wszystkim związków siarki, które pozytywnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy, pokarmowy, a także pomagają zwalczać wirusy, bakterie czy drożdżaka Candida albicans, odpowiedzialnego za grzybicę. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma czosnek niedźwiedzi.

Spis treści

1. Czosnek niedźwiedzi - co to za roślina?
2. Czosnek niedźwiedzi - uprawa
3. Jak wygląda czosnek niedźwiedzi? 
4. Czosnek niedźwiedzi - właściwości prozdrowotne
5. Czosnek niedźwiedzi - przepisy

Czosnek niedźwiedzi - co to za roślina?

Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), inaczej czosnek cygański lub cebula czarownic, to roślina, której właściwości odkryli już starożytni Germanie. Traktowali oni czosnek niedźwiedzi jako uniwersalny lek. Starogermańska legenda głosi, że był on pierwszym posiłkiem niedźwiedzi po przebudzeniu się z snu zimowego (stąd nazwa rośliny). 

Doszli więc do wniosku, że skoro czosnek wzmacnia niedźwiedzia, to jest w stanie wzmocnić również człowieka. 

Czosnek niedźwiedzi - właściwości

Czosnek niedźwiedzi - uprawa

Czosnek niedźwiedzi rośnie dziko w lasach całej Europy i niektórych rejonach Azji. W Polsce pędy czosnku niedźwiedziego pojawiają się już na przełomie marca i kwietnia w Bieszczadach, Puszczy Kampinoskiej, Białowieskiej i w okolicach Sandomierza.

Jego cechą charakterystyczną są długie (do 20-30 cm wysokości) lancetowate liście, a także wydzielające intensywny czosnkowy zapach kuliste, białe kwiatostany z pojedynczymi gwiaździstymi kwiatami, które znajdują się na długich (do 50 cm) łodygach. Białe kwiaty zawierają szkodliwe substancje, dlatego nie są jadalne.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin, czosnek niedźwiedzi jest rośliną objętą ochroną częściową - nie można go zrywać w lesie! Na szczęście czosnek niedźwiedzi można uprawiać.

W sprzedaży są sadzonki czosnku niedźwiedziego, które można zasadzić w ogródku albo na działce. Jesienią i zimą można sięgnąć po jego suszone liście. Czosnek niedźwiedzi suszony jest dostępny w sklepach zielarskich (cena 20 g czosnku niedźwiedziego to ok. 2,50 zł).

Jak wygląda czosnek niedźwiedzi? 

Należy jednak zaznaczyć, że czosnek niedźwiedzi w niczym nie przypomina tradycyjnego czosnku. Nie ma on formy ząbków, lecz liści, które zawierają najwięcej prozdrowotnych właściwości i są jego najczęściej jadaną częścią.

Liście czosnku niedźwiedziego są łudząco podobne do rosnących w tym samym czasie liści konwalii majowej, których zjedzenie może doprowadzić do zatrucia. To jeszcze jeden argument za tym, aby nie zbierać w lesie tej dziko rosnącej rośliny.

Czosnek niedźwiedzi - właściwości prozdrowotne

Czosnek niedźwiedzi ma szereg właściwości leczniczych:

• dzięki zawartości związków siarkowych, zapobiega infekcjom wirusowym, przede wszystkim układu oddechowego, takim jak przeziębienie czy grypa, przez co niektórzy uważają, że może wspierać też organizm w walce z SARS-Cov-2. Ponadto zawarte w nim lotne substancje, czyli kwasy fenolowe, rozrzedzają wydzielinę, która zalega w oskrzelach, i w ten sposób ułatwiają odkrztuszanie, pomagając w walce z kaszlem.
• wykazuje działanie podobne do antybiotyku, ponieważ niszczy bakterie chorobotwórcze w układzie pokarmowym i oddechowym, jednak nie zakłócając przy tym równowagi naturalnej flory bakteryjnej.
• stymuluje produkcję immunoglobulin – przeciwciał biorących udział we wszystkich procesach odpornościowych, a tym samym mobilizuje organizm do walki z chorobami.
• można go polecić również osobom, u których stwierdzono obecność drożdżaka Candida albicans. Jest także bardzo skuteczną bronią przeciw pasożytom układu pokarmowego: owsikom, glistom czy nawet tasiemcom. 
• ma właściwości antynowotworowe, które zawdzięcza przede wszystkim organicznym związkom siarki, które działają jak silny przeciwutleniacz. Podobno czosnek niedźwiedzi jest najbogatszą w związki siarki rośliną w Europie i zawiera jej kilka razy więcej niż tradycyjny czosnek. Związki siarki z jednej stropy chronią organizm przed działaniem wolnych rodników, a z drugiej pobudzają układ odpornościowy do zwalczania komórek nowotworowych. Z badań, które zostały opublikowane w "Journal of the American Cancer Society", wynika, że związki te są wyjątkowo skuteczne nawet wobec glejaka (rodzaj raka mózgu) i mogą być używane jako nieinwazyjna forma leczenia nowotworów.
• związki zawarte w czosnku niedźwiedzim podwyższają poziom "dobrego" cholesterolu HDL w stosunku do "złego" LDL, a także obniżają poziom trójglicerydów oraz cholesterolu, przez co zmniejsza się ryzyko wystąpienia miażdżycy, a co za tym idzie - także zawału serca, udaru czy choroby wieńcowej.
•  swój pozytywny wpływ na układ krwionośny czosnek niedźwiedzi zawdzięcza przede wszystkim adenozynie (posiada jej znacznie więcej niż tradycyjny czosnek) - substancji, która zmniejsza ryzyko zakrzepów, gdyż mniejsza lepkość krwi i obniża ciśnienie poprzez rozszerzenie naczyń. W związku z tym, jedzenie czosnku niedźwiedziego działa wspomagająco w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Ponadto roślina ta zawiera sporo żelaza - podstawowego składnika hemoglobiny, odpowiadającego m.in. za przechowywanie i transportowanie tlenu w czerwonych krwinkach.
• związki siarki są także skuteczne w leczeniu chorób reumatycznych. Siarka jest podstawowym budulcem tkanki łącznej i kolagenu, z których zbudowane są stawy, wpływa na prawidłowy rozwój chrząstek stawowych, ułatwia ich regenerację i sprawne funkcjonowanie. Ponadto posiada właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu łagodzi dolegliwości narządów ruchu.
• podobnie jak tradycyjny czosnek, przyśpiesza i nasila wydzielanie żółci, usprawnia pracę jelit, a tym samym zapobiega powstawaniu wzdęć.
• może być wykorzystany także w stanach upośledzonego wytwarzania żółci, gdyż posiada także właściwości żółciotwórcze i żółciopędne. Nie zaleca się go jednak osobom zmagającym się z chorobą wrzodową żołądka lub dwunastnicy.
• związki siarki są znane również ze swoich właściwości odtruwających. Wspomagają wątrobę w procesie odtruwania, działając jak filtr oczyszczający - wiąże nikotynę i metale ciężkie w związki, które następnie są wydalane z organizmu. Ponadto reszta kwasu siarkowego zobojętnia wiele toksycznych związków.
• siarka jest m.in. podstawowym składnikiem keratyny - białka skóry, włosów i paznokci oraz kolagenu. W związku z tym jest współodpowiedzialna za ich kondycję. Gdy jej brakuje, paznokcie i włosy stają się łamliwe, a cera staje się blada i zmęczona. Dlatego czosnek niedźwiedzi to pożądany składnik diety dla urody.

Czy zdrowo się odżywiasz?

Pytanie 1 z 9

Ile jesz posiłków dziennie?

Dwa. Pierwszy rano, drugi po pracy

Trzy. Nie podjadam między posiłkami

Trzy, ale zdarza mi się podjadać między posiłkami

Jem 4-5 mniejszych posiłków dziennie, mniej więcej co 3-4 godziny

Następne pytanie

Monika Majewska