Jesz późno śniadanie? Możesz skrócić sobie życie – ostrzegają badacze

Naukowcy z Mass General Brigham odkryli, że opóźnione śniadanie może być sygnałem pogarszającego się zdrowia seniorów. Zmiany w rytmie posiłków, szczególnie w porze śniadania, wiążą się z większym ryzykiem chorób i śmiertelności u osób starszych, co może wpłynąć na strategie zdrowego starzenia się.

Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Mass General Brigham rzucają światło na związek między godzinami spożywania posiłków a zdrowiem i długością życia seniorów. Okazuje się, że późne śniadanie może być wczesnym sygnałem ostrzegawczym wskazującym na pogarszający się stan zdrowia. Wyniki tych wieloletnich analiz pokazują, że czas spożywania posiłków, a zwłaszcza śniadania, ma bezpośredni wpływ na ryzyko chorób, zdrowie psychiczne i ogólną długość życia.

Zmiana rytmu posiłków z wiekiem – niepozorny sygnał ostrzegawczy

W ramach badania przeanalizowano dane ponad 2945 dorosłych w wieku od 42 do 94 lat, mieszkających w Wielkiej Brytanii. Uczestników obserwowano przez ponad 20 lat, zbierając dane dotyczące godzin spożywania posiłków, stanu zdrowia oraz stylu życia. Wnioski są jednoznaczne – w miarę starzenia się, ludzie mają tendencję do przesuwania śniadań i kolacji na późniejsze godziny, a także do zawężania tzw. okna żywieniowego, czyli okresu w ciągu dnia, w którym jedzą posiłki. Z pozoru niewielka zmiana w rutynie – np. późniejsze wstawanie i jedzenie śniadania – może być jednak sygnałem, że z organizmem dzieje się coś niepokojącego. Jak podkreślają naukowcy, tego typu przesunięcia mogą wskazywać na problemy zdrowotne, takie jak depresja, zmęczenie, bezsenność czy trudności z przygotowywaniem posiłków.

Późne śniadanie i ryzyko śmierci – korelacja, która nie może zostać zignorowana

Najbardziej niepokojące odkrycie dotyczy bezpośredniego związku pomiędzy opóźnionym śniadaniem a zwiększonym ryzykiem zgonu. U osób starszych, które regularnie spożywały pierwszy posiłek dnia znacznie później, odnotowano wyraźnie wyższy wskaźnik śmiertelności w trakcie trwania badania. Co więcej, zjawisko to dotyczyło również osób, które genetycznie były „nocnymi markami”, czyli preferowały późniejsze godziny snu i aktywności.

Dr Hassan Dashti, główny autor publikacji, specjalista ds. żywienia i biologii rytmu dobowego w Massachusetts General Hospital, zauważa: „Nasze badania sugerują, że zmiany w tym, kiedy starsi dorośli jedzą, a zwłaszcza godzina śniadania, mogą być łatwym do monitorowania markerem ogólnego stanu zdrowia. Pacjenci i lekarze mogą traktować zmiany w rutynie posiłków jako wczesny sygnał ostrzegawczy, by sprawdzić ukryte problemy zdrowotne – zarówno fizyczne, jak i psychiczne”.

Rytm dobowy i zdrowe starzenie się – rola regularności

Z punktu widzenia zdrowego starzenia się, kluczowe znaczenie ma utrzymywanie stałych godzin posiłków. Nieregularne jedzenie może zaburzać rytm dobowy, wpływać negatywnie na sen, metabolizm, nastrój, a także osłabiać funkcje poznawcze. Badania wskazują, że szczególnie u osób starszych, których organizm jest bardziej podatny na zmiany środowiskowe, utrata codziennej rutyny może prowadzić do szybszego pogorszenia stanu zdrowia.

Eksperci zalecają, aby osoby starsze nie tylko utrzymywały regularne pory posiłków, ale również unikały strategii żywieniowych takich jak post przerywany (intermittent fasting), które – choć popularne wśród młodszych dorosłych – mogą mieć negatywne skutki w populacji seniorów.

Nowe znaczenie powiedzenia „Śniadanie to najważniejszy posiłek dnia”

Wyniki opublikowane w czasopiśmie „Communications Medicine” nadają nowe znaczenie staremu przysłowiu. Dla seniorów śniadanie może być nie tylko początkiem dnia, ale również istotnym wyznacznikiem ich ogólnego dobrostanu. Opóźnione śniadanie to nie tylko kwestia preferencji – może to być objaw depresji, problemów z poruszaniem się, czy nawet pogarszającej się pamięci.

W obliczu starzejącego się społeczeństwa, tego typu obserwacje mogą mieć ogromne znaczenie dla profilaktyki zdrowotnej, opieki geriatrycznej oraz edukacji żywieniowej rodzin i opiekunów.

Co oznacza to dla pacjentów i lekarzy?

Z punktu widzenia praktyki medycznej, obserwacja rytmu posiłków może stać się nowym narzędziem diagnostycznym. Jeśli senior zaczyna jeść później niż zwykle, warto sprawdzić, czy nie towarzyszą temu inne objawy – utrata masy ciała, apatia, spadek aktywności fizycznej lub zaburzenia snu. )Dla rodzin i opiekunów to ważna wskazówka – monitorowanie rytmu dnia i nawyków żywieniowych może pomóc wykryć problemy na wczesnym etapie i zapobiec ich pogłębianiu się.

Romana Makówka