Mniszek lekarski a mlecz - to nie to samo. Jak rozpoznać te rośliny?

Zwyczaje językowe sprawiają, że nie zauważamy kiedy jakieś określenie jest błędne. Przykładem jest mniszek lekarski nazywany także mleczem. Otóż są to dwie różne rośliny. A tylko jedna z nich ma prozdrowotne właściwości. Dlatego wskażemy jak je rozpoznać, by uniknąć pomyłki.

Określenie “mlecz” kojarzy się z żółtym kwiatkiem i słusznie, niemniej jego występowanie różni się od miejsc, w których spotykamy mniszka lekarskiego. Wbrew pozorom łatwo je od siebie odróżnić, a podstawowe informacje botaniczne pozwolą nie tylko poszerzyć horyzonty, ale także nie wprowadzać w błąd kolejnych pokoleń.

Mlecz a mniszek lekarski. Czym się różnią?

Żółte kwiatki składające się z wąskich płatków ułożonych blisko obok siebie w kilku warstwach i osadzone na grubym ogonku. Najczęściej potyka się je wiosną na osiedlowych trawnikach czy parkach. Rosną gdzie popadnie, a kiedy przekwitną zamieniają się w dmuchawca. 

To opis mniszka lekarskiego, o którym od wielu pokoleń mówi się “mlecz”. To uproszczenie wynika z faktu, że kiedy zerwiemy kwiatka, z łodygi zaczyna wypływać mleczna ciecz, a na dłoniach może pozostać ślad, który z czasem ciemnieje. 

Mlecz występuje w 100 różnych gatunkach, natomiast w Polsce głównie spotyka się dwa z nich. Wyglądem nie przypomina mniszka, ponieważ jego łodyga jest twardsza i wyrasta niej kilka kwiatostanów. Sam kwiatek jest drobniejszy, bardziej płaski. Różną się także liście. W przypadku mniszka są one postrzępione i gładkie, a u mlecza występują włoski. 

Aby lepiej zapamiętać różnicę pomiędzy mniszkiem lekarskim a mleczem, przygotowaliśmy krótkie podsumowanie.

Mniszek:

• zakwita wiosną,
• krótka, rurkowata łodyga,
• liście tuż przy podłożu przypominające rozetę,
• brak owłosienia na roślinie,
• jeden kwiat z jednej łodygi,
• mleczny sok w łodydze,
• dmuchawiec.

Mlecz:

• zakwita latem,
• długa, twarda łodyga,
• liście wyrastają także w wyższych partiach rośliny,
• drobne włoski na łodydze i liściu,
• kilka kwiatów z jednej łodygi,
• brak mlecznego soku w łodydze,
• dmuchawiec wyłącznie w mleczu pospolitym (drobny, mniej spektakularny).

Kiedy zbierać mniszek lekarski i na co pomaga

Skoro wiesz już jak odróżnić mniszka lekarskiego od mlecza, to czas na zbiory jest właśnie teraz. Słoneczna pogoda sprawiła, że żółte dywany kwiatów cieszą już nasze oczy, a mogą także wspomóc nasze zdrowie. 

Co ważne cała roślina jest jadalna. Liście i korzenie mniszka można zjadać na surowo, dodając je choćby do sałatek, a także gotować i serwować w formie zupy. Z kwiatów natomiast można przyrządzić syrop z mniszka lekarskiego znany i ceniony od lat nie tylko przez miłośników zielarstwa.

Wysuszając kwiatostany, można także używać ich jako dodatku do herbat, co może być pomocne w przypadku dolegliwości układu trawiennego. Mniszek przyspiesza trawienie, a to oznacza, że wspomaga wydzielanie kwasów żołądkowych, stąd należy zachować ostrożność w przypadku schorzeń takich jak refluks czy choroba wrzodowa. 

Roślina ta zawiera inulinę, co nie jest bez znaczenia dla osób borykających się z cukrzycą, ponieważ ta substancja obniża poziom cukru we krwi. Mniszek lekarski działa także moczopędnie, a to sprawia, że wspieramy organizm w odtruwaniu i pozbywaniu się szkodliwych metabolitów. Jednym słowem warto po niego sięgać, by przygotować iście wiosenny detoks.

Magdalena Siraga