Najstarsze i najzdrowsze rośliny świata

Amarantus, orkisz, proso, granat, figa, imbir... To tylko niektóre, trochę może zapomniane, rośliny świata, które posiadają walory nie tylko smakowe, ale i lecznicze. Przedstawiamy ich zalety i zachęcamy do spożywania.

Spis treści

1. Winorośl
2. Orkisz
3. Proso
4. Amarantus czyli szarłat
5. Ryż
6. Awokado
7. Poznaj 7 roślin, które oczyszczają powietrze w domu
8. Granat
9. Figa
10. Herbata
11. Imbir
12. Czosnek
13. Drzewo oliwne, oliwki
14. Daktyl, palma daktylowa

W poszukiwaniu alternatywy dla roślin produkowanych obecnie, naukowcy sięgają do starych ksiąg. Na nowo odkrywają właściwości najstarszych roślin uprawnych, które mogą być doskonałym antidotum na wiele chorób XXI wieku.

Winorośl

Znana już 5 tys. lat p.n.e. Uprawa winorośli rozprzestrzeniała się bardzo szybko i zagrażała innym uprawom, dlatego cesarz Dioklecjan wydał dekret zabraniający zakładania nowych winnic i nakazujący zniszczenie połowy istniejących.

Zalety. Świeże winogrona zawierają sporo łatwo przyswajalnych glukozy i fruktozy, a także kwasy organiczne (winowy, jabłkowy i cytrynowy) i przeciwutleniacze. Winogrona czerwone i fioletowe to źródło antocyjanów, a zielone i żółtawe – flawonów. Mają one działanie alkalizujące, moczopędne, żółciopędne i przeczyszczające. Podwyższają poziom korzystnego cholesterolu HDL oraz hamują utlenianie cholesterolu LDL, zapobiegając miażdżycy. O jedzeniu winogron powinny pamiętać kobiety w ciąży i dzieci, zwłaszcza jesienią, bo wzmacniają odporność.

Orkisz

Placki z orkiszowej mąki były posiłkiem rzymskich gladiatorów – zapewniały zdrowie, siłę i sprawność fizyczną. Pod koniec XX wieku niemieccy ekolodzy na nowo odkryli cenne właściwości orkiszowego ziarna.

Zalety. Zawiera dużo błonnika – reguluje trawienie, przyspiesza metabolizm, obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi. Dzięki wysokiej zawartości białka, orkisz mo-że regenerować organizm. Zawarte w ziarnie cenne nienasycone tłuszcze, witaminy z grupy B, potas i magnez wzmacniają układ nerwowy, usprawniają pracę serca oraz mięśni, a witamina E opóźnia proces starzenia.

Proso

Najstarsze pochodzi sprzed 8 tys. lat z Chin. Proso było uprawiane w Indiach i środkowej Azji, znane także w Polsce.

Zalety. Pod względem wartości odżywczej dorównuje gryce. Ma dużo białka, niewiele skrobi, sporo witamin z grupy B: tiaminy, ryboflawiny i pirydoksyny oraz żelaza i miedzi. Nie zawiera glutenu. Proso w postaci kaszy jaglanej warto polecić osobom na diecie bezglutenowej, a także żyjącym w ciągłym stresie oraz cierpiącym na anemię.

Amarantus czyli szarłat

W państwie Azteków uchodził za roślinę świętą. Zwany „złotem Inków” był też cennym środkiem płatniczym – ziarnem opłacano podatki. W oczach chrześcijan symbolizował pogaństwo, dlatego w czasach Kolumba niszczono jego uprawy.

Zalety. Ma dużo białka o wysokiej wartości odżywczej. W przeciwieństwie do innych zbóż, białko to dostarcza aminokwasy egzogenne, zwłaszcza lizynę. Zawarte w ziarnach nienasycone kwasy tłuszczowe zmniejszają ryzyko miażdżycy i chorób serca. Wysoka zawartość skwalenu sprawia, że szarłat może opóźniać starzenie się organizmu, obniżać poziom cholesterolu, a nawet zapobiegać niektórym nowotworom (w oleju z nasion amarantusa jest aż 10 razy więcej skwalenu niż w oliwie). Pod względem zawartości witamin i minerałów, zwłaszcza łatwo przyswajalnego żelaza, amarantus także bije na głowę inne zboża. Nie zawiera glutenu – można go podawać chorym na celiakię, hiperlipidemię, anemię, miażdżycę, cukrzycę.

Ryż

Ryż uprawiany był w Chinach w 7500 r. p.n.e. Do Europy sprowadził go Aleksander Wielki i Arabowie.

Zalety. Jest to zboże doskonale przyswajalne, bogate w białko i węglowodany, a ubogie w tłuszcze. Dostarcza sporo potasu i niewiele sodu. Ma dużo witamin z grupy B. Wpływa korzystnie na układ nerwowy i łagodzi alergie. Jest polecany przy stanach zapalnych błony śluzowej żołądka oraz jelit, w nowotworach jelita cienkiego, w chorobach nerek i dróg moczowych, w rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych. Powinny o nim pamiętać osoby starsze. Ryż nie zawiera glutenu, można go podawać niemowlętom i małym dzieciom. Ryż nieoczyszczony (brązowy) jest wskazany przy zaparciach, nadwadze oraz przy otyłości.

Awokado

Indianie uprawiali je od wieków, uważali za afrodyzjak. Liście i korę awokado stosowano w leczeniu gorączki i dolegliwości kobiecych. Do Europy sprowadzili je Hiszpanie w 1653 r.

Zalety. Awokado jest bogate w łatwo przyswajalny tłuszcz, dlatego nazywa się je często maślanym owocem. Ponadto zawiera białko, błonnik i beta-karoten, witaminę C, E i z grupy B, a także potas, magnez, wapń i fosfor. To doskonały środek wzmacniający serce. Obniża poziom trójglicerydów oraz "zły cholesterol", jednocześnie podwyższając "dobry". Zapewnia prawidłowy rytm serca, reguluje ciśnienie tętnicze krwi, redukuje poziom insuliny we krwi. Prawie w ogóle nie zawiera cukru.

Poznaj 7 roślin, które oczyszczają powietrze w domu

Granat

Pochodzi z Azji Mniejszej, Indii i basenu Morza Śródziemnego. W Palestynie uprawiano go 5 tys. lat p.n.e.

Zalety. Zawiera kwas cytrynowy i taninę, dlatego ma właściwości ściągające i jest stosowany w niektórych chorobach żołądka. Sok z granata pity systematycznie wykazuje korzystne działanie przy astmie, szkorbucie, problemach z trawieniem, wspomaga leczenie anginy. Świeży owoc jest polecany przy przeziębieniach, zwłaszcza przy gorączce.

Figa

Jej ojczyzna to Azja Mniejsza i rejon Morza Śródziemnego. W Starym Testamencie jest zapis o wyleczeniu śmiertelnie chorego króla Ezechiasza dzięki plackowi z fig.

Zalety. Figa odtruwa i odkwasza organizm. Zawarty w niej cynk wspomaga funkcjonowanie układu hormonalnego, błonnik leczy zaparcie. Figa ma działanie przeciwbakteryjne, wykrztuśne, wspomaga leczenie wrzodów żołądka. Polecana jest przy niedokrwistości.

Herbata

Pochodzi z Indii. Zwyczaj picia herbacianego napoju narodził się jednak w Chinach ponad 5 tys. lat temu.

Zalety. Działa pobudzająco, usuwa zmęczenie, poprawia nastrój, pamięć i koncentrację. Ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Może zapobiegać miażdżycy i niektórym nowotworom. Zielona herbata obniża poziom cholesterolu. Łagodzi podrażnienia błony śluzowej przewodu pokarmowego, dlatego stosuje się ją jako środek przeciw biegunkom. Dzięki właściwościom przeciwzakrzepowym herbata może zmniejszać zagrożenie zawałem i udarem.

Imbir

Zapiski o jego leczniczych właściwościach można znaleźć w chińskiej księdze medycznej z 2700 r. p.n.e. Stosowano go powszechnie w medycynie indyjskiej, tybetańskiej i chińskiej. Uważano za afrodyzjak i środek przeciwwymiotny.

Zalety. Imbir wspomaga leczenie reumatyzmu, uśmierza ból głowy i bóle menstruacyjne. Przeciwdziała zaburzeniom trawienia, odkaża i odświeża. Zawiera olejek eteryczny, który zapobiega wymiotom, działa moczopędnie, zmniejsza obrzęki.

Czosnek

Pochodzi ze środkowej Azji. Nazywano go antybiotykiem starożytności. Podobno jadali go już budowniczowie egipskich piramid, aby chronić się przed chorobami. Hipokrates zalecał jedzenie czosnku w chorobach płuc i dla pobudzenia czynności układu pokarmowego. Wzmianki o czosnku można spotkać również w Biblii, świętych księgach hinduskich oraz w literaturze starorzymskiej.

Zalety. W czosnku są cukry, pektyny, fitosterole, flawonoidy, beta-karoten, witaminy B i C, sole mineralne, w tym sporo krzemu. Zawiera też substancję, która może zwalczać bakterie, niektóre wirusy i grzyby. Przed odkryciem antybiotyków czosnek chronił przed chorobami zakaźnymi. W medycynie naturalnej stosowany do leczenia schorzeń przewodu pokarmowego i dróg oddechowych. Działa korzystnie na układ krążenia i serce, jest stosowany w profilaktyce miażdżycy, obniża ciśnienie tętnicze oraz poziom cholesterolu.

Drzewo oliwne, oliwki

Uprawiane od co najmniej 5,5 tys. lat w Egipcie i rozpowszechnione w basenie Morza Śródziemnego przez Fenicjan. oliwka odegrała znaczącą rolę w mitologii. Była drzewem obrzędowym, gałązki oliwne symbolizowały pokój, a liście święcono i palono w domach, by odpędzić złe duchy.

Zalety. O właściwościach zdrowotnych oliwek decyduje wysoka zawartość tłuszczów (głównie jednonienasyconych), witaminy E, witamin z grupy B, C oraz minerałów (fosfor, potas i żelazo). Ma ponadto sporo beta-karotenu i steroli roślinnych. Dzięki temu obniża stężenie cholesterolu we krwi, wykazuje silne działanie żółciopędne, chroni serce i naczynia krwionośne przed zmianami miażdżycowymi.

Daktyl, palma daktylowa

Była uprawiana już 5–6 tys. lat temu na Środkowym Wschodzie. Izraelscy naukowcy wyhodowali palmę daktylową z nasiona liczącego sobie 2 tys. lat, które wydobyto podczas wykopalisk.

Zalety. Daktyle są źródłem cukrów i naturalnych salicylanów, działających jak aspiryna. Mają właściwości przeciwzapalne, przeciwzakrzepowe i przeciwbólowe. Poleca się je przy nadciśnieniu, w chorobach układu sercowo-naczyniowego i stosuje jako naturalny środek przeczyszczający.

miesięcznik "Zdrowie"