Serek wiejski - jak jeść? Wartości odżywcze serka wiejskiego

Weryfikacja

Autor: Aleksandra Żyłowska-Mharrab, dietetyk, technolog żywności, edukator

Serek wiejski to rodzaj słodkiego twarożku ze śmietanką. Od początków jego produkcji jest w Polsce bardzo popularny, lubiany przez dzieci i dorosłych, a szczególnie przez osoby aktywne fizycznie i odchudzające się. Na polskim rynku to stosunkowo nowy produkt. Wytwarza się go od 1992 roku. Z czego robi się serek wiejski? Czym serek wiejski różni się od twarogu? Czy jest zdrowy?

Spis treści

1. Co to jest serek wiejski?
2. Czym serek wiejski różni się od twarogu?
3. Jak powstaje serek wiejski?
4. Serek wiejski a cottage cheese
5. Czy serek wiejski jest zdrowy?
6. Dla kogo jest serek wiejski?
7. Wartości odżywcze serka wiejskiego
8. Jak jeść serek wiejski?
9. Jak zrobić majonez z serka wiejskiego?

Serek wiejski to słodki rodzaj twarożku o dużo większych ziarnach niż twaróg, zatopionych w śmietance. Bardziej precyzyjnie serek wiejski to ser twarogowy, biały, niedojrzewający, wytwarzany metodą koagulacji kwasowo-podpuszczkowej z mleka krowiego o niskiej zawartości tłuszczu.

Co to jest serek wiejski?

Serek wiejski produkuje się w Polsce od 1992 roku. Zaczęło się od jednej mleczarni, która ze Stanów Zjednoczonych sprowadziła maszyny produkcyjne i technologię. Serek wiejski był nowym produktem na polskim rynku i odniósł ogromny sukces. Obecnie serek wiejski można kupić w każdym sklepie, a wytwarza go kilkanaście różnych spółdzielni i zakładów mleczarskich.

Na rynku dostępny jest serek wiejski naturalny bez żadnych dodatków, serek wiejski ze szczypiorkiem, z ziołami, z miodem, z owocami, serek wiejski bez laktozy, o obniżonej zawartości tłuszczu (lekki) i o zwiększonej zawartości białka (high protein).

Czym serek wiejski różni się od twarogu?

Twaróg wychodzi najlepszy z mleka tłustego, a serek wiejski – z chudego. Do produkcji serka wiejskiego używa się tzw. niegazowanych szczepów bakterii, a twarogu – gazowanych.

To właśnie z użycia różnych szczepów bakterii wynika odmienny smak obu serów twarogowych.

Twaróg jest bardziej kwaśny, a serek wiejski – słodki. Ponadto do serka wiejskiego dodawana jest słodka śmietanka o zawartości tłuszczu 18%, którą ziarna częściowo wchłaniają.

Jak powstaje serek wiejski?

Głównym surowcem do wyrobu serka wiejskiego jest mleko. Mleko jest najpierw odtłuszczane, a następnie pasteryzowane w celu zahamowania wzrostu niepożądanych bakterii. Kolejnym krokiem jest dodanie odpowiednich szczepów bakterii oraz podpuszczki, które doprowadzą do powstania skrzepu. Mieszaninę pozostawia się do ukwaszenia.

Po powstaniu skrzepu kroi się go, a następnie podgrzewa w ściśle kontrolowanych warunkach wzrostu temperatury, cały czas łagodnie mieszając. Ten etap prowadzi do powstania błyszczących, nieposklejanych ziaren o odpowiednim rozmiarze. W kolejnym etapie produkcji serka wiejskiego odciągana jest serwatka. Ziarna są dwukrotnie lub trzykrotnie płukane wodą o coraz niższej temperaturze i odsączane z resztek wody.

Później dodaje się do nich osoloną śmietankę i pozostawia ziarna do częściowego wchłonięcia śmietanki. Ostatnie etapy produkcji serka wiejskiego to chłodzenie i pakowanie. Cały proces technologiczny od wlania mleka do zbiornika po zapakowanie serka do kubeczka trwa około 12 godzin.

Serek wiejski a cottage cheese

W Polsce serek wiejski znany jest też pod nazwą „cottage cheese”. Obie nazwy są swoimi dosłownymi tłumaczeniami. Ale czy amerykański cottage cheese to to samo co polski serek wiejski? Nie do końca.

Hasło „cottage cheese” nie jest nazwą wyłącznie jednego rodzaju sera, ale całej grupy, do której zalicza się między innymi słodki serek wiejski ale też włoską ricottę. W USA „cottage cheese” nazywa się i biały twaróg, i serek wiejski, z tym że ten pierwszy dużo częściej.

Z zamieszania w nazewnictwie wynikają dwa mity:

• Mit nr 1. Serek wiejski robi się łatwo.

Niestety serka wiejskiego nie przygotowuje się równie łatwo jak twarogu. Do jego powstania potrzebne są odpowiednie bakterie, a uzyskanie ziarna o pożądanej wielkości wymaga wprawy. Serek wiejski można zrobić w domu, ale to dużo bardziej wymagający proces niż produkcja domowego twarogu czy jogurtu.

• Mit nr 2. Amerykańskie gospodynie domowe w latach 70-tych powszechnie robiły w domu serek wiejski.

W domu gospodynie robiły twaróg, a nie to, co w Polsce znamy pod nazwą „serek wiejski”.

Czy serek wiejski jest zdrowy?

Serek wiejski jest bardzo wartościowym produktem nabiałowym. Ma krótki, czysty skład, a wśród przetworów mlecznych wyróżnia się wysoką zawartością białka i brakiem dodatku cukru.

Serek wiejski w podstawowej wersji w składzie ma tylko twaróg z mleka krowiego, śmietankę pasteryzowaną i sól. Serek wiejski to zdrowy produkt spożywczy o niewielkim stopniu przetworzenia. Jego głównym walorem jest duży udział białka (11 g/100 g) przy niskiej kaloryczności (85-97 kcal/100 g), a przy tym bardzo mała zawartość węglowodanów (2 g/100 g).

Jedyną wadą serka wiejskiego jest duża zawartość soli. Jeden 200-g kubeczek zawiera aż do 1,4 g soli, podczas gdy zalecana ilość soli, której nie powinno się przekraczać dziennie to 5 g.

Dla kogo jest serek wiejski?

Serek wiejski jest bardzo chętnie wybierany przez osoby uprawiające aktywność fizyczną i stosujące diety odchudzające. Wynika to z dużego udziału białka w serku wiejskim przy niskiej kaloryczności i małej zawartości węglowodanów oraz tłuszczu.

Serek wiejski jest sycący, spowalnia opróżnianie żołądka, podnosi termogenezę poposiłkową i w łatwy sposób pomaga zwiększyć zawartość białka w diecie. Wysoki udział białka w posiłkach ułatwia odchudzanie i umożliwia regenerację organizmu po treningu.

Serek wiejski to bardzo dobra propozycja dla osób starszych, które często borykają się z osłabionym apetytem i jedzą mało białka. Smak serka jest łagodny, a jego konsystencja atrakcyjna, co zachęca do jedzenia nawet przy braku apetytu.

Serek wiejski to produkt dla każdego. Jedynie w przypadku małych dzieci należy uważać z ilością z powodu wysokiej zawartości soli. Dając serek wiejski dzieciom, warto poszukać producentów, którzy dodają mniej soli do serka lub w ogóle wytwarzają serek wiejski bez soli.

Wartości odżywcze serka wiejskiego

Serek wiejski jest niskokaloryczny, 100 g naturalnego dostarcza nieco poniżej 100 kcal, a lekkiego o obniżonej zawartości tłuszczu – 70-80 kcal. W serku wiejskim znajdziemy dużo białka (11 g/100 g) i mało tłuszczu (5 g/100 g) oraz węglowodanów (2 g/100 g). Serek wiejski jest zdrowy, ale nie jest bombą witaminową. Próżno w nim szukać skoncentrowanego źródła witamin i składników mineralnych.

Serek wiejski można traktować jako dobre źródło witaminy B2. 100 g serka dostarcza 0,25 mg witaminy B2, natomiast dzienne zapotrzebowanie na ryboflawinę wśród kobiet to 1,6-2,2 mg, a wśród mężczyzn – 2,4-2,8 mg. Zatem jeden kubeczek serka wiejskiego pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę B2 w około 20-25%.

Podobnie jest z witaminą B12. 100 g serka zawiera 0,42 μg witaminy B12, a dzienne zapotrzebowanie osoby dorosłej to 4 μg. W serku wiejskim znajdziemy ponadto niewielkie ilości witaminy B1, B3, B6, A oraz E. Serek wiejski, w przeciwieństwie do wielu przetworów mlecznych, nie dostarcza istotnej porcji wapnia. Większość tego składnika jest wymywana w procesie produkcyjnym.

Skład i wartość odżywcza serka wiejskiego [w 100 g]

Jak jeść serek wiejski?

Serek wiejski z dodatkiem warzyw, np. pomidora lub rzodkiewki stanowi samodzielny, sycący i odżywczy posiłek. Polacy właśnie tak jedzą serek wiejski najczęściej – prosto z kubeczka, jako przekąskę lub element posiłku. Ale na tym nie kończy się potencjał serka wiejskiego. Można go wykorzystać w przepisach na pasty, dipy i liczne dania. Jak wykorzystać serek wiejski w kuchni?

• Wymieszaj z pomidorami pokrojonymi w kostkę albo rzodkiewką i szczypiorkiem i zjedz na śniadanie lub kolację.
• Dodaj do sałatki, aby zwiększyć zawartość białka.
• Wymieszaj z owocami, np. bananem, jagodami, mandarynkami. Zdrowy i pyszny deser gotowy.
• Połóż na wierzch granoli i dodaj trochę miodu.
• Dodaj do koktajlu z mleka i owoców. Zwiększysz gęstość i zawartość białka.
• Zblendowany świetnie nadaje się do smarowania pieczywa. Od serków do smarowania różni się lepszym, krótszym składem.
• Serek wiejski może być składnikiem ciast, babeczek, chleba i bułek.
• Dodany do jajecznicy serek wiejski nadaje jej kremową, lekką konsystencję.

Jak zrobić majonez z serka wiejskiego?

Majonez z serka wiejskiego to chyba najbardziej znany przepis z wykorzystaniem serka. Majonez z serka wiejskiego używany jest często w dietach wysokobiałkowych i odchudzających, ponieważ jest to niskokaloryczny zamiennik uwielbianego przez wszystkich, tłustego produktu. Smak jest trudny do rozróżnienia, a zawartość kalorii dużo mniejsza.

Sposób przyrządzenia

Weź 250 g serka wiejskiego lekkiego, 1 jajko ugotowane na półtwardo (żółtko nie może być lejące, ale też nie suche), 1 łyżeczkę soku z cytryny, 1 łyżeczkę musztardy, sól i pieprz do smaku.

Ważne, aby jajko było jeszcze ciepłe. Wszystkie składniki przełóż do naczynia i zblenduj na gładką masę.

Aleksandra Żyłowska-Mharrab, dietetyk, technolog żywności, edukator