Tłuszcz roślinny - jaki wybrać?
Tłuszcze roślinne mają duży wpływ na nasze zdrowie. Do wyboru mamy oliwę z oliwek, olej lniany, olej rzepakowy i wiele, wiele innych. Zobacz, jakie właściwości mają tłuszcze roślinne i który z nich, jest dla ciebie najbardziej odpowiedni.
Spis treści
Oliwa, w sposób całkowicie nieuzasadniony, przeżywa teraz trudne chwile. Po wielkim boomie na oliwę z oliwek i jej ogromnej popularności, pojawiły się głosy krytyki, że jest… zbyt tłusta, zbyt kaloryczna. To prawda – nie istnieje „oliva fit”, oliwa zawiera 100 proc. tłuszczu i 100 g oliwy rzeczywiście zawiera 900 kilokalorii. Ale nie należy zapominać, że tłuszcz jest jednym z głównych paliw dla naszego organizmu, podstawowym budulcem komórek, a więc jest absolutnie niezbędny dla zdrowia.
Tłuszcze roślinne są najzdrowsze
W odróżnieniu do tłuszczów zwierzęcych, które są tłuszczami nasyconymi i mogą powodować choroby układu sercowo-naczyniowego, tłuszcze roślinne są nienasycone i mają w związku z tym rozliczne zalety – są bogate w kwasy tłuszczowe nienasycone, które redukują „zły”cholesterol, wzmacniają produkcję dobrego, są źródłem kwasów Omega-6 i Omega-3, które nie są produkowane przez organizm i muszą być dostarczane z zewnątrz. Są też źródłem witaminy E, naturalnego antyoksydantu, który zapobiega powstawaniu komórek nowotworowych i starzeniu się organizmu. Oto główne zalety tłuszczów roślinnych.
Idealny sposób – mieszanka
Żeby otrzymać wszystkie dobre właściwości – najlepiej mieszać ze sobą oliwę i olej. Do smażenia znakomity będzie w tej mieszance dodatek oleju rzepakowego w proporcji pół na pół z oliwą.Trzeba pamiętać, że tłuszcz roślinny powinien być przechowywany w zamkniętym pojemniku ze szkła, metalu lub plastiku, w miejscu zacienionym i chłodnym lub w lodówce. Otwartą butelkę czy puszkę oliwy lub oleju należy spożyć w czasie nie dłuższym niż 3 miesiące (chyba, że są inne wskazania producenta), oczywiście w czasie jej przydatności do spożycia, dlatego należy zwracać uwagę na ten termin.
Rafinowana czy nie?
Oleje roślinne z pierwszego tłoczenia, które można kupić w supermarketach są na ogół rafinowane. Nierafinowane można znaleźć w sklepach ze zdrową żywnością, mają one jednak dość krótki termin przydatności do spożycia. Te tłoczone na zimno są zdrowsze. Dietetycy zalecają, żeby nie używać dziennie więcej niż 1 do 2 łyżek oleju rafinowanego.
» Olej z orzechów arachidowychPlusy : neutralny smak, więc można go używać do każdego rodzaju żywności. Może być używany do smażenia, bo zachowuje stałą temperaturę. Minusy : ma najwięcej nasyconych kwasów tłuszczowych (aż 20 proc). Zawiera niewiele kwasów Omega-3. Oczywiście nie może być używany przez osoby mające alergię na orzechy ziemne..Zastosowanie : do smażenia, gdyż nie zmienia smaku potraw.
» Olej rzepakowyPlusy : przede wszystkim jest bogaty w witaminę E i kwasy Omega-3 (dwie łyżki pokrywają dzienne zapotrzebowanie). Można używać go codziennie. Jest też najtańszym olejem na rynku.Minusy: polecany głównie do smażenia, właściwie niesłusznie, bo jego temperatura nie jest tak stabilna jak nam przez lata wmawiano. Obecnie jest olejem uniwersalnym – do sałatek i smażenia, ale nie długotrwałego!Zastosowanie : do sałatek
» Oliwa z oliwekPlusy: bardzo aromatyczna. Jest bogata w kwasy tłuszczowe jednonasycone (75 proc.), eliminuje zły cholesterol, zawiera również polifenole i antyoksydanty regulujące starzenie się komórek. Polecana do codziennego użytku. Może być podgrzewana, ale nie można na niej smażyć. Najlepiej wybierać tę tłoczoną na zimno extra vergin.Minusy: zawiera mało kwasów Omega-3 i niewiele witaminy E.Zastosowanie: do sosów, sałatek, ryb, mięsa, pieczonych i gotowanych warzyw
» Olej z orzechów włoskichPlusy: jego smak i zapach uwodzi smakoszy. Jest bardzo bogaty w kwasy Omega-3, tłoczony na zimnoMinusy: bardzo nietrwały, należy kupować go w niewielkich butelkah i koniecznie przechowywać w lodówce. Zawiera bardzo małe ilości witaminy E.Zastosowanie: do sałat, zwłaszcza znakomity do sałatek z cykorii, buraków i do carpaccio z łososia, popularny w daniach kuchni chińskiej i śródziemnomorskiej.
» Olej z pestek winogronPlusy: najbogatszy w kwasy Omega-6 i tokoferole (postać witaminy E). Dobry do smażenia i na zimno – do sałatek. Minusy: zawiera zbyt dużo kwasów nienasyconych Omega-6, dlatego nie można go używać zbyt często.Zastosowanie : najlepszy olej do fondue!
» Olej słonecznikowyPlusy: neutralny smak, duża zawartość kwasów nienasyconych Omega-3 (łyżka wystarczy na pokrycie dziennego zapotrzebowania)Minusy: ubogi w kwasy tłuszczowe, nie znosi wysokiej temperatury, nie powinno się na nim smażyć.Zastosowanie: do sałat i sałatek na zimno.
Inne oleje:
» Olej z nasion zbóż najbogatszy w witaminę E, ale bardzo nietrwały. Trzeba go szybko zużyć.» Olej z kukurydzy ma pokrewne właściwości do oleju słonecznikowego.» Olej sojowy bogaty w kwasy Omega-3, ale posiada mniej własności odżywczych niż olej rzepakowy. » Olej krokoszowy (z krokosza barwierskiego): ma bardzo dużą zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych, polecany do sałatek ziemniaczanych i kiszonek (np. kapusty). Ciekawostką jest, że olej ten ma właściwości depilujące (stosowany zewnętrznie).» Olej arganowy (pochodzi z nasion drzewa argania spinosa, występującego głównie w Maroku) – tłoczony na zimno, bogaty w polifenole. Nietrwały, nie należy na nim smażyć.» Olej z orzeszków pistacjowych : jego zaletą jest… subtelny zielony kolor, używany wyłącznie na zimno do sałatek. Większe zastosowanie niż w kuchni ma ten olej w kosmetyce (stosowany zewnętrznie).» Olej lniany bogaty w kwasy Omega-3, które ulegają bardzo szybko degradacji, dlatego tłoczony na zimno i nierafinowany jest bardzo nietrwały. Używany może być wyłącznie na zimno jako dodatek do sałatek, śledzi i zup (dodaje się już po na talerzu).