Zsiadłe mleko: właściwości zdrowotne. Jak zrobić zsiadłe mleko?
Zsiadłe mleko bardzo łatwo przyrządzić samemu, ale pod warunkiem, że ma się odpowiednie do tego mleko. Warto jednak ponieść ten trud, bo zsiadłe mleko ma wiele zalet zdrowotnych. Jedną z najważniejszych jest, tak ważne w czasie pandemii COVID-19, naturalne wzmacnianie odporności organizmu. Jak zatem powstaje zsiadłe mleko i jak jeszcze działa na nasz organizm?
Zsiadłe mleko, gdyby nie to, że znajduje się w ofercie kilku producentów wyrobów nabiałowych i można je kupić w sklepie, pewnie stałoby się reliktem przeszłości i bohaterem wspomnień z dzieciństwa dojrzalszych pokoleń.
Zsiadłe mleko wyrabia się bowiem ze świeżego, niepasteryzowanego mleka krowiego, do którego dostęp jest obecnie dość trudny. Jest jednak pewien sposób, aby zsiadłe mleko przygotować samodzielnie w domu i to na bazie powszechnego mleka pasteryzowanego. Jaki trik zastosować? I jaki wpływ na nasze zdrowie ma zsiadłe mleko?
Spis treści
- Zsiadłe mleko: jak dawniej powstawało?
- Zsiadłe mleko: mleko pasteryzowane
- Zsiadłe mleko: jak je zrobić teraz?
- Zsiadłe mleko: wartości odżywcze
- Zsiadłe mleko: jak wpływa na zdrowie?
- Zsiadłe mleko: zastosowanie w kuchni
Zsiadłe mleko: jak dawniej powstawało?
Zupełnie zwyczajnie i prawie bez ingerencji człowieka. Wystarczyło bowiem świeże mleko, takie prosto od krowy, wlać do naczynia, np. kamiennego garnka i pozostawić w temperaturze pokojowej, a jeszcze lepiej w cieplejszym, niż inne miejscu na kilka dni.
W tym czasie mleko samo zaczynało kwaśnieć i zamieniać się w serwatkę, od której później oddzielały się gęste, podobne do galarety skrzepy. A im tłustsze było mleko, tym grubszy był na jego wierzchu śmietanowy kożuch.
Co wam to przypomina? To przecież naturalny proces fermentacji. Reakcja chemiczna jest taka: szczepy bakterii, które znajdują się w świeżym, niepasteryzowanym mleku, jeśli zapewnimy im odpowiednią temperaturę zaczynają rozmnażać się, pochłaniać laktozę (cukier mleczny) i przetwarzać ją na kwas mlekowy.
Tak naturalnie powstałe zsiadłe mleko można było przechować w chłodnym miejscu, albo w lodówce, nawet i kilka dni. Jadło się je natomiast na 2 sposoby. Jedni je mieszali uzyskując jednolity, kwaśny napój. Inni zaś woleli odrywać łyżką gęste, aksamitne skrzepy. I w jednym i w drugim przypadku, zsiadłe mleko doskonale nadawało się jako produkt chłodzący, albo dodatek do np. ziemniaków, placów ziemniaczanych, lub klusek.
Zsiadłe mleko: mleko pasteryzowane
Gdy zrobimy to samo co kiedyś, z obecnie powszechnym mlekiem pasteryzowanym, otrzymamy zamiast mleka zsiadłego, mleko po prostu zepsute, o wstrętnym zapachu i gorzkim smaku.
Czytaj też: Utrata węchu i smaku - dlaczego to taka uciążliwa przypadłość?
Dzieje się tak dlatego, że obecnie mleko, zanim do nas trafi jest najpierw podgrzewane, aby zabić w nim bakterie, a potem jeszcze homogenizowane, aby rozbić w nim cząsteczki tłuszczu. Takie mleko nie kwaśnieje. A niemiły zapach i smak, który powstaje gdy zostawimy go w zbyt wysokiej temperaturze to efekt rozkładu znajdującego się w nim białka.
Po co się więc pasteryzuje mleko naturalne? Dla naszego bezpieczeństwa. Świeże mleko oprócz niewątpliwie dla nas bardzo korzystnego kwasu mlekowego może także zawierać także szkodliwe dla nas patogeny. Są to m.in.:
- bakterie Salmonelli – najczęstsza przyczyna biegunek bakteryjnych powodująca Salmonellozę, potocznie nazywaną zatruciem pokarmowym
- bakterie E.coli
- bakterie Listerii
- bakterie Campylobacter
Zsiadłe mleko: jak je zrobić teraz?
Jeśli nie masz dostępu do mleka prosto od krowy i nie odpowiada ci zsiadłe mleko sklepowe, to możesz przyrządzić swoje własne domowe zsiadłe mleko na bazie mleka pasteryzowanego.
Wystarczy, że podgrzejesz mleko pasteryzowane do temperatury 28 stopni C, a potem dodasz do niego kwaśnej śmietany, które ma żywe kultury bakterii, w proporcji: 1 łyżki śmietany na 1 litr mleka. Zamiast śmietany możesz użyć mleka zsiadłego uprzednio zrobionego, albo mleka zsiadłego kupnego.
Mieszankę odstawiasz w ciepłe miejsce. Mleko zsiądzie się po 2 dniach.
Zsiadłe mleko: wartości odżywcze
Zsiadłe mleko jest przede wszystkim źródłem kwasu mlekowego i wielu witamin:
Zsiadłe mleko zawiera też sporo białka zwierzęcego, wapnia, potasu i fosforu.
Zsiadłe mleko: jak wpływa na zdrowie?
Paleta zalet zdrowotnych zsiadłego mleka jest naprawdę różnorodna. Zalicza się zaś do nich przede wszystkim:
- prawidłowy rozwój komórek organizmu
- ochronę mikroflory bakteryjnej jelit
- zapobieganie dolegliwościom gastrycznym – biegunkom i zaparciom
- ochronę przed wrzodami żołądka
- ułatwianie tolerancji laktozy
- łagodzenie objawów innych alergii
- powstrzymywanie rozwoju grzybów i drożdżaków
- budowanie silnego układu odpornościowego
Zsiadłe mleko: zastosowanie w kuchni
Zsiadłe mleko z ziemniakami to chyba najpopularniejszy, ale nie jedyny sposób wykorzystania tego napoju. Zsiadłe mleko jest bowiem doskonałą bazą (zamiast mleka zwykłego, kefiru lub jogurtu) do koktajli i deserów, a także świetnym zastępcą tłuszczu w ciastach. Dodaje bowiem wypiekom puszystości i wilgotności.
Czytaj też:
- Mleko z masłem i miodem: najlepszy sposób na przeziębienie
- Kożuch na mleku: czym jest i jak go wykorzystać?
- Probiotyki - właściwości lecznicze, rodzaje i źródła