Dieta dla seniora - co powinny jeść osoby starsze
Dieta dla seniora powinna zaspokajać jego specyficzne potrzeby. Seniorzy fatalnie się odżywiają i stąd wiele dolegliwości, których można by łatwo uniknąć. Z wiekiem częściej narzekamy na złe samopoczucie. I uważamy, że z tym "przywilejem" starości trzeba się jakoś pogodzić. Nic bardziej błędnego! Osoby starsze muszą po prostu bardziej zadbać o zdrową dietę.
Spis treści
- Dieta seniora - winny nie tylko chudy portfel
- Cenne białko i związki mineralne w diecie seniora
- Niezbędne w diecie seniora witaminy i kwasy tłuszczowe
Czy rzeczywiście konieczna jest specjalna dieta dla seniora? Z upływem lat nasz organizm pracuje coraz wolniej. Niekorzystne zmiany nie omijają układu pokarmowego. Zmniejsza się ilość wydzielanej śliny i soków trawiennych, trudniej więc trawić pokarm. Następuje zwolnienie perystaltyki jelit, kosmki jelitowe stają się krótsze i szersze, zmienia się też mikroflora jelita grubego, składniki odżywcze są więc gorzej przyswajane.
Jeśli więc nie dostosujemy naszej diety do tych nowych warunków, grożą nam dolegliwości ze strony układu pokarmowego, ale też ogólne pogorszenie samopoczucia wynikające z niedoborów składników odżywczych.
Jak dowodzą badania, seniorzy odżywiają się bardzo źle. Przede wszystkim winne są złe nawyki, które trudno zmienić. “Jadłem tak przez całe życie i byłem zdrowy. Po co zmiany?”, pyta 70-latek. I z jego jadłospisu nie znikają tłuszcze zwierzęce, np. masło, smalec, słonina, a zupy i sosy zaprawiane są śmietaną.
Dieta seniora - winny nie tylko chudy portfel
Zazwyczaj brak pieniędzy sprawia, że w diecie emeryta brakuje pełnowartościowego białka zwierzęcego (chudego mięsa i wędlin), bo po prostu jest zbyt drogie.
Osoby starsze, zwłaszcza chore, rzadko robią zakupy, dlatego, idąc do sklepu, wybierają produkty o przedłużonym terminie ważności, np. konserwy, rezygnują zaś ze świeżych owoców i warzyw, które szybko się psują.
Zaburzenia zmysłu smaku i powonienia, a także często związany z tym brak apetytu, powodują, że seniorzy nie przywiązują wagi do jedzenia. Nie przyrządzają też posiłków, które wymagają dużego wysiłku. O swoją dietę nie dbają zwłaszcza osoby samotne, żyjące w poczuciu izolacji, czujące się mało użytecznymi dla otoczenia.
Przyczyną niewłaściwego odżywiania bywają też braki w uzębieniu - utrudniają one żucie i rozdrabnianie pokarmów, co zaburza trawienie. Dlatego seniorzy jedzą mało owoców, pieczywa pełnoziarnistego, czyli produktów bogatych w błonnik. Preferują zaś jedzenie lekkostrawne, lecz niekoniecznie wartościowe, np. pszenne pieczywo (nie wywołuje dolegliwości pokarmowych, ale i nie dostarcza cennych składników odżywczych).
Z tych właśnie powodów u osób starszych często obserwuje się nadwagę lub wychudzenie oraz towarzyszące obu tym stanom niedobory składników pokarmowych.
Aby tego uniknąć, dieta powinna być układana starannie. Musi uwzględniać indywidualne potrzeby i zalecenia dietetyczne lekarza, np. przy cukrzycy czy miażdżycy.
Cenne białko i związki mineralne w diecie seniora
W menu trzeba uwzględnić przetwory zbożowe (pieczywo pełnoziarniste i mieszane - pszenno-żytnie), kasze, ryż, makarony i ziemniaki (najlepiej gotowane na parze).
Raz w tygodniu wskazane jest gotowane mięso, np. chuda wołowina (dostarcza żelaza) i mięso drobiowe (wzmacnia serce). Dwa razy w tygodniu jedz ok. 200 g ryb - dostarczają niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, które zwiększają poziom dobrego cholesterolu, zmniejszają krzepliwość krwi, zapobiegają miażdżycy i chorobom serca. Ryby, zwłaszcza tłuste (śledź, makrela), zawierają sporo witaminy D. Ludzie starsi rzadko korzystają ze słońca, a więc witamina D nie jest syntetyzowana w ich skórze w wystarczającej ilości.
Zjadaj nie więcej niż 2-3 jaja tygodniowo, bo żółtko zawiera dużo cholesterolu (białko można jeść do woli).
W jadłospisie musi znaleźć się nabiał - doskonałe źródło wapnia, który wzmacnia kości i zęby. Trzeba jednak pamiętać, że z wiekiem zmniejsza się w organizmie ilość laktazy - enzymu odpowiedzialnego za trawienie laktozy (cukru mlecznego). Jeśli więc słodkie mleko powoduje wzdęcia i bóle brzucha, pij kefir, jogurt, maślankę albo mleko acydofilne (fermentowane). Nie wywołują dolegliwości i poprawiają mikroflorę jelita grubego. Można także tuż przed posiłkiem zawierającym mleko zażywać preparaty laktazy (dostępne w aptekach bez recepty).
Dwa razy w tygodniu jedz warzywa strączkowe: fasolę, soję, soczewicę. Zawierają fitoestrogeny - związki działające podobnie do estrogenów, które łagodzą dolegliwości towarzyszące menopauzie, obniżają poziom cholesterolu i chronią serce. Potrawy doprawiaj ziołami zapobiegającymi wzdęciom, np. kminkiem, majerankiem, cząbrem.
Niezbędne w diecie seniora witaminy i kwasy tłuszczowe
Warzywa i owoce jedz na surowo lub gotuj na parze i rozdrabniaj. Są źródłem błonnika, potasu, wapnia, magnezu i witamin. Opóźniają procesy starzenia, zmniejszają ryzyko nowotworów i miażdżycy.
Używaj dziennie 2-3 łyżki oliwy lub oleju kukurydzianego, słonecznikowego, sojowego, lnianego. Dodawaj je do surówek, ułatwiają bowiem przyswajanie witaminy E oraz beta-karotenu.
Wraz z wiekiem zaczyna nam brakować enzymów, które ułatwiają przyswajanie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dlatego warto sięgnąć po olej z wiesiołka i ogórecznika (w kapsułkach) - który organizm dużo lepiej wykorzysta.
Rady dla opiekunów
- Zadbaj, by senior zjadał 4-5 małych posiłków w ciągu dnia. To nie obciąży żołądka i zapobiegnie gwałtownym spadkom poziomu cukru we krwi.
- Urozmaicaj dietę tak, by zapobiec niedoborom składników pokarmowych, także witamin, minerałów.
- Dbaj, by posiłki były apetycznie podane, smaczne i kolorowe, co pobudzi zaburzone łaknienie.
- Zapewnij miłą atmosferę podczas posiłku.
- Nie zmuszaj seniora do jedzenia, ale nie pozwól, by rezygnował z posiłków.
miesięcznik "Zdrowie"
![Zmiany na ustach - krostki, grudki, pęcherzyki. 8 najczęstszych przyczyn [ZDJĘCIA]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-soBw-u4ou-qebe_zmiany-na-ustach-krostki-grudki-pecherzyki-8-najczestszych-przyczyn-zdjecia-320x213.jpg)
