Dieta, gdy cierpisz na zespół jelita drażliwego

Bóle brzucha, wzdęcia, biegunki na zmianę z zaparciami? Tak może objawiać się zespół drażliwego jelita. Z pomocą może przyjść odpowiednia dieta, która uspokaja jelita i pomaga złagodzić przykre dolegliwości.Bo to właśnie dieta, gdy cierpisz na zespół jelita drażliwego, jest twoim największym sprzymierzeńcem w walce z chorobą. Które produkty są zalecane, a które zalecane w diecie, gdy masz zespół jelita drażliwego?

Spis treści

1. Dolegliwości zespołu nadwrażliwego jelita może wywołać przejedzenie
2. Nadwrażliwe jelito – jedz mniej, a częściej
3. Dieta, gdy dokuczają biegunki
4. Dieta, jeśli masz zaparcia
5. Dieta, gdy męczą cię wzdęcia
6. Produkty zalecane przy biegunkach
7. Produkty zalecane przy zaparciach
8. Produkty zalecane przy wzdęciach

Ciągły pośpiech i napięcie, brak czasu na relaks, niezdrowa dieta – wszystko to trudne wyzwania dla jelit, które w odpowiedzi na taki tryb życia kurczą się mocniej i częściej niż zwykle. To zaś powoduje nawracające bóle brzucha, nudności, wzdęcia, biegunki lub zaparcia, czyli typowe dolegliwości zespołu jelita drażliwego (IBS – irritable bowel syndrome). I chociaż to powszechna dolegliwość, wciąż nie są dokładnie znane jej przyczyny. Wiadomo, że objawy nasilają się w stresie, a nie występują w nocy i wtedy, gdy jesteśmy zrelaksowani, np. na urlopie.

Dolegliwości zespołu nadwrażliwego jelita może wywołać przejedzenie

Obfite posiłki, zwłaszcza jedzone w pośpiechu, powodują, że w krótkim czasie w jelitach gromadzi się nadmierna ilość składników pokarmowych. To zaś zaburza proces trawienia i przyswajania. Niestrawiony pokarm przesuwa się do jelita grubego, gdzie dochodzi do nadmiernej fermentacji oraz wytwarzania gazów, co z kolei wywołuje wzdęcia i bóle brzucha.

Sprzyja też biegunkom. Są one często poprzedzone silnymi bólami w dole brzucha, nasilają się po posiłku i zmniejszają po wypróżnieniu. Takie objawy to tylko jedna z wielu postaci drażliwości jelit.

Niektórym pacjentom dokuczają bowiem kurczowe bóle jelit i zaparcia, inni narzekają na wzdęcia i bóle brzucha zwykle po spożyciu dań zawierających dużo tłuszczu i błonnika. U niektórych chorych okresy biegunek i zaparć mogą występować naprzemiennie. Większość uskarża się na dolegliwości po posiłkach. Dlatego w leczeniu drażliwości jelita kluczową rolę odgrywa sposób odżywiania.

UWAGA: Zespół jelita nadwrażliwego daje podobne objawy jak nietolerancja laktozy (cukru mlekowego) i często bywa z nią mylony. By wykluczyć tę nietolerancję, należy na 3 tygodnie usunąć z diety mleko i wszystkie produkty zawierające nawet niewielką jego ilość.

Trzeba je zastąpić chudym twarogiem, kefirem lub jogurtem naturalnym, które mają niewielkie ilości laktozy, i obserwować, czy dolegliwości się zmniejszą. Po tej przerwie można wypić 2–3 łyżki mleka. Jeśli dolegliwości się pojawią, prawdopodobnie bóle są związane z nietolerancją laktozy.

Nadwrażliwe jelito – jedz mniej, a częściej

Stosuj dietę lekkostrawną – można ją modyfikować w zależności od postaci choroby. W każdym przypadku należy jednak jeść regularnie, najlepiej 4–5 małych posiłków dziennie. Spożywaj je bez pośpiechu, na siedząco, w spokojnej atmosferze. Wskazane jest gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie w folii, duszenie bez tłuszczu lub z małą jego ilością. Trzeba unikać smażenia, grillowania. Wskazane są chude mięsa, wędliny i ryby. Używaj łagodnych przypraw: soku z cytryny, melisy, koperku, pietruszki, majeranku, goździków, wanilii, bazylii, estragonu, ziół prowansalskich, tymianku, kminku, anyżku.

Dieta, gdy dokuczają biegunki

Wtedy sięgaj po ryż i ziemniaki, bo zawarta w nich skrobia wiąże nadmiar wody, więc działa zapierająco. Podobne właściwości ma gotowana marchew i dynia, surowe jabłko starte na tarce i banan. Jadaj pieczywo pszenne, gotowane warzywa korzeniowe, cykorię, sałatę masłową. Zamiast słodkiego mleka pij kefir lub jogurt naturalny. Czasem możesz zjeść 1–2 plasterki sera żółtego – ma dużo białka i wapnia, które działają zapierająco. Zrezygnuj z produktów działających rozwalniająco, np. cukru, słodyczy. Unikaj soków owocowych (zwłaszcza jabłkowego i winogronowego) – zawierają fruktozę, czyli cukier owocowy, który w dużych ilościach może powodować skurcz jelit i biegunki.

Dieta, jeśli masz zaparcia

Postaw na produkty bogate w błonnik. Zaleca się jeść go aż 40–50 g dziennie. Wprowadzaj go do menu stopniowo i obserwuj, czy nie wywoła dolegliwości. Częściej sięgaj po pieczywo razowe, pełnoziarniste i mieszane, zwykły makaron zastąp razowym. Gotuj kasze, płatki zbożowe z owsa, jęczmienia, żyta, 2–3 razy dziennie zjadaj łyżkę otrębów owsianych. Dbaj, by w każdym posiłku znalazła się porcja warzyw. Ogranicz zaś tłuste mięsa i wędliny, sery żółte. Rano na czczo wypijaj szklankę przegotowanej wody lub zjadaj 2–3 śliwki namoczone w wodzie.

Dieta, gdy męczą cię wzdęcia

Czasem zaleca się jadanie 1–2 łyżek otrębów pszennych dziennie, ale niekiedy mogą one przynieść więcej szkody niż pożytku. Zawierają bowiem głównie błonnik nierozpuszczalny, który przyczynia się do powstania gazów i może wywołać wzdęcia i ból. W takim przypadku zrezygnuj z otrębów, pieczywa razowego i żytniego. Podobnie z warzyw strączkowych, kapustnych, czosnku, cebuli, pora, papryki, grzybów i owoców (zwłaszcza jabłek, winogron i gruszek). Niewskazane są również dania tłuste i ostro przyprawione, które obciążają jelita, a także napoje gazowane.

Produkty zalecane przy biegunkach

• pszenne pieczywo, sucharki, ewentualnie graham, drobne kasze (kukurydziana, krakowska, manna, perłowa), ryż, gotowane ziemniaki
• napar z suszonych jagód, kakao na wodzie, lampka czerwonego wytrawnego wina, kisiel, galaretki, marchew gotowana, tarte jabłko
• warzywa korzeniowe (marchew, pietruszka, seler), sałata, cykoria
• jogurt naturalny i kefir
• chude gotowane mięso i ryby

Produkty zalecane przy zaparciach

• pieczywo razowe i mieszane,
• makaron razowy, grube kasze,
• płatki zbożowe
• otręby owsiane
• surowe warzywa (sałata, pomidory, cykoria, marchew, pietruszka, seler, buraki czerwone, papryka)
• kompot z suszonych śliwek, bulion warzywny, napary z ziół (mięty, pokrzywy, rumianku lub kopru)
• suszone śliwki, morele, rodzynki

Produkty zalecane przy wzdęciach

• świeże zioła (koperek, natka, tymianek, bazylia, mięta)

Polecamy

Autor: Time S.A

Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci jeść zdrowo i smacznie, nawet gdy lekarz zalecił Ci dietę leczniczą. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online od Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się profesjonalnie skomponowanym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!

Dowiedz się więcej