Wegetarianizm - za i przeciw diecie bezmięsnej

Wegetarianizm staje się bardzo modny. Jednak zanim podejmie się decyzję o jego stosowaniu warto się zastanowić nad uzasadnieniem takiego sposobu odżywiania. Warto mieć na uwadze, że niewłaściwie wcielona w życie dieta w stylu wege może wyrządzić więcej szkody niż pożytku.

Zgodnie z definicją encyklopedyczną wegetarianizm to sposób odżywiania, polegający na wyeliminowaniu z codziennej diety produktów pochodzenia zwierzęcego (przede wszystkim mięsa i jego przetworów), połączony z filozofią nie wyrządzania krzywdy żywym stworzeniom i oczyszczenia organizmu z nadmiaru zwierzęcego białka.

Wegetarianizm na wiele sposobów

W powszechnej opinii wegetarianie to ci, którzy raz na zawsze wykreślili ze swego jadłospisu mięso i jego przetwory. Jednak część wegetarian zmodyfikowała kulinarne nakazy i niektórzy dokonali jeszcze bardziej restrykcyjnych wyrzeczeń. Natomiast inni nieco poszerzyli listę dozwolonych produktów. Zatem w skład rodziny wege wchodzą:

• Weganie – odżywiają  się wyłącznie produktami pochodzenia roślinnego
• Witarianie – jedzą wyłącznie surowe warzywa i owoce
• Frutarianie – ograniczają się do jedzenia samych owoców
• Laktowegetarianie – w ich jadłospisie znajdują się mleko i jego przetwory, produkty roślinne, natomiast wykreślone zostały jajka
• Laktoowowegetarian – uzupełniają dietę mlekiem, przetworami mlecznymi i jajami
• Peskowegetarianie – dieta bezmięsną wzbogacają rybami
• Semiwegetarianie – nie jedzą mięsa ssaków, natomiast dozwolone są nabiał, drób i ryby
• Makrobiotycy – żywią się wyłącznie miejscowymi produktami sezonowymi

Wegetarianizm na plus

Znaczna ilość badań przeprowadzona na wegetarianach dowodzi, iż dieta, którą stosują, ma bardzo duże znaczenie profilaktyczne, zapobiega wielu chorobom lub przynajmniej znacznie zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na nie. Z licznych badań epidemiologicznych wynika, że wegetarianie rzadziej zapadają na takie choroby jak: nadciśnienie, miażdżyca, udar mózgu, rak jelita grubego, żołądka, trzustki, piersi, macicy, prostaty, pęcherza moczowego, uchyłkowatość jelita grubego.

Dieta bezmięsna chroni także przed kamicą pęcherzyka żółciowego, zaparciami atonicznymi, hemoroidami, zapaleniem wyrostka robaczkowego, otyłością, osteoporozą, kamicą wapniową w nerkach, reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Wegetarianie rzadziej zapadają też na zespół X (hiperlipidemia,  nadciśnienie, cukrzyca II typu, otyłość typu jabłko). U wegetarian wolniejsze jest także starzenie się skóry i włosów. Skóra ma mniejsze tendencje do marszczenia się, a mięśnie i ścięgna są bardziej sprężyste i elastyczne.

Z tego powodu wielu ludzi ze świata muzyki i filmu decydowało się na wegetariańską dietę. Wiele osób przekonało się, że wegetariańska dieta zapewnia większą jasność umysłu i głębsze duchowe życie. Styl życia towarzyszący wegetarianizmowi potwierdza to stanowisko. Wielu adwentystów, a także ludzi Wschodu i zwolenników ascetyzmu przyjęło wegetariańską dietę, by rozwijać się duchowo. Niektórzy, na przykład Hindusi, są wegetarianami ze względu na religijną tradycję.

Wielu ludzi, w tym członkowie Towarzystwa Wegańskiego przestrzegają wegetarianizmu, wyrażając w ten sposób sprzeciw wobec okrucieństwa, jakie towarzyszy hodowaniu i zabijaniu zwierząt na masową skalę. Istotnym uzasadnieniem wegetarianizmu są również względy ekologiczne.

Ostatnio wykryto w państwach europejskich precedens karmienia świń ilością antybiotyków, znacznie wykraczającą poza normę. Badania dowodzą, że człowiek jedzący mięso takiego zwierzęcia może się uodpornić na działanie antybiotyków, a tym samym zacznie mu zagrażać znacznie większa liczba chorób. Kolejnym niebezpieczeństwem związanym ze spożyciem mięsa są: dioksyny w mięsie kurcząt, pryszczyca u świń i  choroba szalonych krów.

Jakie składniki diety wegetarian zapobiegają chorobom?

Należą do nich: przeciwutleniacze (witaminy antyoksydacyjne: E, A, ß-karoten, wit. C), likopen, flawonoidy, selen, cynk. Inne związki o działaniu profilaktycznym to: błonnik pokarmowy fitoestrogeny (soja), tłuszcze omega 3, saponiny sojowe, tiocyjany kapustnych. Przyprawy takie jak: curry, czosnek, goździki, cynamon, kminek, oregano, zawierają polifenolowe związki antyoksydacyjne.

Bycie wege jest teraz bardzo modne. Jednak to nie tylko moda, to coś więcej. Czy unikanie mięsa i produktów odzwierzęcych może zmienić losy świata? Na te pytania (i na wiele innych związanych z byciem wege) odpowiedzieli Joanna Lotkowska i Marcin Tischner z ProVeg Polska, którzy gościli w audycji Drogowskazy Michała Poklękowskiego na antenie Eski Rock:

Minusy jarskiego jedzenia

Niektórzy lekarze nazywają wegetarianizm dietą samobójców, a to dlatego, że większość osób, rezygnując z mięsa, nie zmienia reszty jadłospisu. W efekcie organizmowi zaczyna brakować białka, żelaza i witamin. Tymczasem każdy z nas, aby zachować zdrowie, potrzebuje różnorodnych substancji odżywczych. Dostarczenie ich zapewnia dieta mieszana, obfitująca w owoce, warzywa, nabiał, produkty zbożowe i mięso. Nie oznacza to jednak, że nie można tak układać bezmięsnego jadłospisu, by ustrzec się wspomnianych niedoborów. Trzeba się jednak tego nauczyć przed podjęciem decyzji, że mięso ma zniknąć z talerza.  Dieta wegetariańska jest bardzo skomplikowana i niedostosowana do naszych warunków klimatycznych. Wymaga czasu i doświadczenia. Jedzenie warzyw, owoców, nasion w dużej ilości jest zdrowe, ale całkowite wyeliminowanie mięsa z diety nie zostało uznane przez dietetyków jako działanie bezpieczne i wskazane. Wegetarianizm wywodzi się zatem z filozofii, a nie z medycyny i tak należy o nim myśleć. Dieta bezmięsna nie jest dietą łatwą. Największe problemy początkującym wegetarianom sprawia zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka, czyli takiego jak białko zwierzęce. Zawiera ono wszystkie aminokwasy niezbędne do budowy komórek. Dlatego wegetarianie muszą jeść produkty roślinne bogate w ten składnik, na przykład warzywa strączkowe. Można też uzupełnić dietę nabiałem, czyli mlekiem i jego przetworami, oraz jajkami. Wtedy niedobór białka nam nie zagrozi. Jeśli jadłospis wegetariański zostanie źle skomponowany, to po pewnym czasie możemy odczuć niedobory żelaza oraz witaminy B12, które organizm z trudem przyswaja z roślin. Tracimy wówczas odporność, stajemy się podatni na infekcje. Można tego uniknąć, spożywając dużo kaszy gryczanej obfitującej w witaminę B12. Poziom żelaza zaś uzupełnią orzechy, chleb razowy i witamina C, która ułatwia wchłanianie tego pierwiastka. Warto również kupować płatki zbożowe wzbogacone w żelazo i witaminę B12.

Dieta nie dla każdego

Zwolennicy diety wegetariańskiej z entuzjazmem polecają bliskim ten rodzaj odżywiania, twierdząc, że dopiero rezygnując z mięsa, poczuli się naprawdę zdrowi,  a przy okazji wolni od poczucia winy za śmierć zwierząt. Lekarze przestrzegają jednak, że wegetarianizm może być szkodliwy dla:

• dzieci i młodzieży - ich organizm potrzebuje bardzo dużo pełnowartościowego białka i składników mineralnych;
• kobiet w ciąży -  może im brakować kwasu foliowego, niezbędnego do rozwoju płodu;
• ludzi w podeszłym wieku - gorzej przyswajają witaminy i minerały, dlatego jadłospis powinien być jak najbardziej urozmaicony.