Czy ocet jabłkowy pomaga schudnąć? Oto, co mówią eksperci
Poszukiwanie prostego sposobu na utratę wagi sprawia, że wiele osób sięga po domowe metody. Niedawne doniesienia naukowe sugerowały, że ocet jabłkowy na odchudzanie może przynosić spektakularne rezultaty. Okazuje się jednak, że prawda o jego skuteczności jest znacznie bardziej złożona.
- Analiza Retraction Watch ujawnia dlaczego głośne badanie o occie jabłkowym zostało wycofane.
- Realna utrata wagi dzięki octowi jabłkowemu to zaledwie 2 kg w ciągu 3 miesięcy.
- Eksperci z Mayo Clinic podważają skuteczność octu jako metody na odchudzanie.
- Żadne liczące się towarzystwa naukowe nie zalecają octu w terapii otyłości.
- Systematyczny przegląd badań wskazuje jedynie na krótkotrwałe tłumienie apetytu.
Obiecywał -8 kg w 12 tygodni. Dlaczego badanie o occie jabłkowym usunięto?
Czasem w świecie nauki pojawiają się doniesienia, które elektryzują opinię publiczną i dają nadzieję na proste rozwiązania złożonych problemów. Tak było z badaniem opublikowanym na łamach czasopisma „BMJ Nutrition, Prevention & Health”, którego wyniki sugerowały, że ocet jabłkowy może być kluczem do szybkiej utraty wagi. Według autorów już niewielka dawka, od 5 do 15 ml dziennie, miała prowadzić do zrzucenia od 6 do 8 kilogramów w zaledwie 12 tygodni.
Jak donosi serwis Medical Xpress, tak spektakularny efekt oznaczałby, że ocet jest o połowę skuteczniejszy niż nowoczesne leki, takie jak analogi GLP-1 (substancje naśladujące działanie naszych naturalnych hormonów jelitowych, które pomagają kontrolować apetyt i poziom cukru we krwi).
Jednak entuzjazm szybko opadł. Jak informuje serwis Retraction Watch, specjalizujący się w monitorowaniu poprawności publikacji naukowych, artykuł został wycofany zaledwie kilka miesięcy po jego opublikowaniu. Powodem była lawina błędów metodologicznych i analitycznych. Niezależni eksperci, którzy próbowali powtórzyć analizę autorów, nie byli w stanie uzyskać tych samych wyników. Wykryto pomyłki w obliczeniach, a także, co kluczowe, „nieprawdopodobnie małe wartości p” (to wskaźnik statystyczny, który pomaga ocenić, czy uzyskany wynik jest realnym efektem, czy raczej dziełem przypadku, im niższa wartość, tym lepiej). Chociaż autorzy tłumaczyli się pomyłkami technicznymi, skala nieprawidłowości podważyła fundamenty całego badania, prowadząc do jego usunięcia.
Ocet jabłkowy na odchudzanie. Co mówi nauka?
Wycofanie jednego badania nie zamyka oczywiście tematu. Aby uzyskać szerszy obraz, naukowcy często przeprowadzają metaanalizy, czyli swego rodzaju zbiorcze podsumowania wyników wielu mniejszych badań. Jedna z nowszych, o której wspomina News Medical, sugeruje, że ocet jabłkowy może wspierać utratę wagi, średnio o około 7,5 kg. Jednak autorzy tej pracy sami studzą zapał, podkreślając, że opierali się głównie na niewielkich i krótkotrwałych badaniach. To ważna informacja, ponieważ takie analizy mają mniejszą siłę dowodową i nie zawsze dają wiarygodny obraz sytuacji.
Znacznie bardziej powściągliwe w ocenach są czołowe organizacje zdrowotne, a ich stanowisko wydaje się jednoznaczne. Eksperci z cenionej Mayo Clinic stwierdzili, że jest „mało prawdopodobne, aby ocet jabłkowy powodował utratę wagi”. Podobnego zdania jest American Heart Association, które przypomina, że opieranie się na małych, krótkich analizach nie jest podstawą do tworzenia zaleceń terapeutycznych.
Systematyczny przegląd dostępny w bazie PubMed Central (PMC), czyli ogromnej cyfrowej bibliotece badań medycznych, wykazał, że choć ocet może na krótko tłumić apetyt, efekt ten nie utrzymuje się w dłuższej perspektywie. Najbardziej wymiernym, choć wciąż skromnym, rezultatem wydaje się niewielkie obniżenie poziomu glukozy na czczo, co zaobserwowano w jednym z badań u osób z cukrzycą typu 2.
Ile naprawdę można schudnąć, pijąc ocet? Polscy eksperci podają liczby
Warto spojrzeć na te doniesienia z polskiej perspektywy, ponieważ problem nadmiernej masy ciała jest u nas poważnym wyzwaniem. Jak alarmuje Narodowy Fundusz Zdrowia, już niemal co trzeci dorosły mężczyzna i co czwarta kobieta w Polsce mogą zmagać się z otyłością. Według wcześniejszych danych Głównego Urzędu Statystycznego, przytaczanych przez NFZ, problem nadwagi lub otyłości dotyczył ponad połowy Polaków powyżej 15. roku życia. Nic więc dziwnego, że wiele osób, zmagając się z tym problemem zdrowotnym, szuka prostych i szybkich rozwiązań, które mogłyby wesprzeć ten trudny proces.
Polscy eksperci do spraw żywienia podchodzą jednak do rewelacji na temat octu jabłkowego z dużą ostrożnością. Serwis „Dietetyka Nie Na Żarty” zwraca uwagę, że w rzetelnych badaniach efekty są dalekie od spektakularnych. W jednej z przytaczanych analiz osoby pijące ocet schudły w ciągu 3 miesięcy zaledwie niecałe 2 kilogramy więcej niż grupa kontrolna. To wynik, który nie zmienia diametralnie sytuacji.
Co najważniejsze, jak podkreśla portal Medycyna Praktyczna, żadne liczące się europejskie czy amerykańskie towarzystwa naukowe zajmujące się leczeniem otyłości nie zalecają octu jako metody terapeutycznej. Zamiast więc pokładać nadzieję w niepotwierdzonych metodach, warto skupić się na tym, co naprawdę działa, czyli trwałej zmianie nawyków i wsparciu specjalistów.
