"Dostarcza przeciwciał, poprawia apetyt i przywraca siły witalne". Tak ma działać hit na odporność

W tabletkach, kapsułkach, syropie. Ten suplement na odporność reklamowany jest jako "białe złoto". Chwalony za "tajne składniki", choćby laktoferynę i lizozym, które w rzeczywistości są białkami mleka krowiego. Czy rację mają ci specjaliści, którzy mówią, że colostrum jest dobre głównie dla cielaków, czy też to bezcenna broń dla dzieci i seniorów?

Co to jest colostrum i na co pomaga?

Colostrum, kolostrum, siara (klaczy, kozia, krowia, owcza), młodziwo, pierwsze mleko, a ostatnio "płynne złoto" - za każdym razem chodzi o to samo lub prawie to samo, pod względem ewentualnego działania na organizm człowieka. Ceny za miesięczną kurację wahają się od 100 do 600 zł, chociaż bywają preparaty droższe ("nowości") i tańsze (te "już sprawdzone"). Nim zdecydujesz się na niemały wydatek i zainwestujesz w preparat z "immunologiczną bombą bioaktywnych składników", warto wiedzieć o nim coś więcej.

Czy colostrum działa na dorosłych?

Colostrum to pierwsza wydzielina, która gromadzi się w gruczołach mlekowych ssaków  - u krowy, klaczy czy człowieka. Faktycznie, zawiera mnóstwo bezcennych substancji wspierających układ odpornościowy, ale przede wszystkim dla ssaka, dla którego jest przeznaczona.

Colostrum ma bardzo różnorodne funkcje - choćby działa bakteriobójczo, wzmacnia pamięć immunologiczną, stymuluje rozwój mikroflory jelitowej, pomaga wchłaniać  potrzebne składniki odżywcze.

To ważne działanie immunologiczne u noworodka i ewentualnie niemowlaka, ale u starszych dzieci i osób dorosłych efektów jakoś ostatecznie nie dowiedziono.

Czy warto stosować colostrum?

Siarę ssaków dość starannie prześwietlono na początku XXI wieku. Przeprowadzono sporo badań, w przypadku których wątpliwości musi budzić metodologia i ich wiarygodność jest bardzo ograniczona. Mimo tego nie płyną z nich wnioski o zauważalnej roli w stymulacji układu odpornościowego.

Są też badania randomizowane i te przyrównują efekty po młodziwie do efektu placebo.

Na co pomaga siara bydlęca?

Farmaceuta Marcin Korczyk, znany jako Pan Tabletka, starannie przejrzał dostępne wyniki badań, przeanalizował skład siary. Na swojej stronie dane o colostrum stale aktualizuje i zapewnia, że nie wydarzyło się ostatnio nic, co dawałoby podstawy, by ponownie wmawiać ludziom, że to działa.

W jego opinii, jeśli colostrum stosuje osoba dorosła, "to dzieje się dokładnie to samo, co w sytuacji, w której zjada inne produkty białkowe – mleko/nabiał/mięso. Nasz organizm trawi te immunoaktywne białka zanim trafią do jelit i zdążą się wchłonąć, a nawet jak dotrą do jelit – bo cześć pewnie dotrze – to ściana jelit w zdrowym organizmie nie jest już przepuszczalna – i w zasadzie nic się nie dzieje."

Dla większych dzieci i dorosłych – colostrum to po prostu składnik odżywczy i tyle.

EFSA sprawę rozstrzyga (aktualizacja 11.01.24)

Zwolennicy naturalnych metod leczenia i producenci preparatów z siarą niejednokrotnie powołują się na "najnowsze badania", mówią też o obserwacjach pacjentów, którzy "obserwują wyraźną poprawę".

Pomijając fakt, że od wieków znamy efekt placebo, należy podkreślić, że stosowanie kolostrum nie powinno nikomu zaszkodzić, poza osobami z nietolerancjami pokarmowymi i ewentualnymi innymi indywidualnymi przeciwwskazaniami. Co więcej - zawiera substancje o pozytywnym działaniu na organizm.

Czy może zapewnić efekty lepsze niż racjonalna, codzienna dieta? To pytanie pozostaje otwartym. Nie wystarczą obserwacje niewielkiej grupy, analiza na modelach zwierzęcych czy subiektywne ankiety, by sugerować rodzicom, że mogą oczekiwać spektakularnych efektów.

W Unii Europejskiej za rozstrzygające uznaje się przykładowo tzw. oświadczenia zdrowotne EFSA, czyli Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności.

Oto proponowane oświadczenia dotyczące colostrum, które EFSA zaopiniowała NEGATYWNIE:

• wspiera zdrowie układu odpornościowego/źródło immunoglobulin,
• optymalizuje naturalny system obronny u osób zdrowych,
• wspiera układ odpornościowy w okresach intensywnych ćwiczeń,
• siara pomaga sportowcom w utrzymaniu zdrowego układu odpornościowego podczas intensywnego treningu,
• wspiera poprawę wydajności ćwiczeń w połączeniu z regularnym treningiem,
• w połączeniu z regularnym treningiem siara może poprawić wydajność ćwiczeń,
• wspiera wzrost beztłuszczowej masy ciała w połączeniu z ćwiczeniami oporowymi, 
• w połączeniu z ćwiczeniami i dietą siara wspiera wzrost mięśni,
• wspomaga regenerację po intensywnym wysiłku,
• siara bydlęca wspiera optymalną regenerację po intensywnym wysiłku,
• zdrowie układu pokarmowego: siara bydlęca może pomóc w leczeniu zapalenia okrężnicy / zapobieganiu biegunce, zmniejszeniu objawów kolkii
• siara bydlęca jest skuteczna w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych,
• wspomaga zdrowie przewodu pokarmowego/jelit/jelit,
• poprawia samopoczucie przewodu pokarmowego,
• pomaga zmniejszyć zaburzenia żołądkowo-jelitowe dyskomfort,- działa przeciw osłabieniu (regeneracja)"/ "utrzymuje energię i tonus, Wzmacnia witalność, Do stosowania w przypadku chwilowego zmęczenia".

Chociaż widać, że wśród powyższych oświadczeń sporo jest takich nieostrych, mówiących jedynie o wspomaganiu, eksperci UE uznali, że brakuje dowodów na prawdziwość tych tez. Producenci i dystrybutorzy tłumaczą, że to raczej kwestia niejasnych wymogów, formalności itd., ale jednak nie udało im się tych błędów proceduralnych usunąć.

Można więc stosować na własne ryzyko, ale z punktu widzenia autorki tej publikacji nie ma powodu, by traktować siarę jako coś więcej niż produkt spożywczy. Wówczas cena wydaje się co najmniej nieadekwatna. Warto też pamiętać, że natura przygotowała siarę dla cielaka i wciąż praktykuje się rozdzielanie cieląt z matkami w celu pozyskania "płynnego złota".

Eliza Dolecka