Nie każdy kolagen jest bezpieczny. Dietetyk Michał Wrzosek wskazuje, których unikać

Kolagen w suplementach i kosmetykach podbija polski rynek. Czy rzeczywiście działa na skórę i stawy, czy to tylko efekt marketingu? Dr Michał Wrzosek tłumaczy, kiedy warto go suplementować i jak bezpiecznie wybierać produkty z kolagenem – nie tylko dla urody, ale i zdrowia.

Jeszcze kilka lat temu kolagen był produktem dostępnym głównie w aptekach internetowych i sklepach ze zdrową żywnością. Dziś znajdziemy go w każdej drogerii i supermarkecie – w kapsułkach, żelkach, proszkach, jogurtach, napojach, batonach czy „beauty shotach”. Konsumenci chcą przeciwdziałać starzeniu się i poprawić kondycję skóry, a marketing obiecuje niemal eliksir młodości.

Co to jest kolagen? Jaki kolagen wybrać?

W odróżnieniu od wielu modnych suplementów kolagen faktycznie ma potwierdzone naukowo działanie. Dr Michał Wrzosek podkreśla: – „Kolagen, który przeżywa prawdziwe odrodzenie na rynku, jest aktualnie chyba najbardziej sprawdzonym pod kątem dostępnych badań naukowych suplementem na poprawę kondycji skóry”.

Jak działa kolagen na organizm – opinia dietetyka klinicznego

Kolagen i elastyna to główne składniki skóry i ścięgien. Ich sieć strukturalna zapewnia jędrność i elastyczność. Jednak z wiekiem, pod wpływem diety, promieniowania UV i stresu, produkcja kolagenu spada.

– „Nawet osoby prowadzące zdrowy tryb życia nie są w stanie całkowicie zatrzymać procesu destrukcji wiązań kolagen-elastyna” – wyjaśnia ekspert.

Z tego względu osoby po 30. roku życia oraz ci, którzy chcą poprawić wygląd skóry, mogą korzystać z suplementacji, aby pobudzić produkcję kolagenu i wspomóc jego wiązanie z elastyną.

Jaki kolagen wybrać na zmarszczki

W przeszłości uważano, że kolagen doustny nie działa. Obecnie badania temu zaprzeczają. Jak mówi Wrzosek: – „Temat wydaje się być dość jasny i zrozumiały, jednak kilka lat temu panowała powszechna teoria, że nie ma opcji, by kolagen mógł się wchłaniać”.

Metaanaliza z 2023 roku obejmująca 14 badań klinicznych potwierdziła, że suplementacja hydrolizowanym kolagenem rybim (do 10 g/dobę przez 4–12 tygodni) przynosi realne efekty. Odnotowano poprawę nawilżenia i elastyczności skóry oraz niewielką redukcję zmarszczek. Pierwsze efekty pojawiały się po 8 tygodniach.

Najlepszy kolagen do suplementacji – jaki kolagen wybrać?

Według dr. Wrzoska najskuteczniejszy schemat suplementacji to:

– „2,5 do 5 gramów dziennie (możliwe, że 5 g/dobę będzie lepszym wyborem niż 2,5 g/dobę); hydrolizowany kolagen rybi (prawdopodobnie lepszy niż wołowy, a na pewno dużo lepiej przebadany); na przynajmniej 8–12 tygodni”.

Jeśli po 12 tygodniach nie ma efektów, warto odstawić suplement. Najważniejsze, by wybierać produkty od sprawdzonych producentów.

Jaki kolagen najlepszy?

– „Przede wszystkim konsumenci powinni wybierać suplementy kolagenowe od renomowanych marek, które testują swoje produkty pod kątem metali ciężkich i dostarczają jasne informacje na temat źródeł i standardów bezpieczeństwa” – podkreśla dr Wrzosek.

Zanieczyszczenia, takie jak rtęć czy ołów, mogą występować w kolagenie morskim. Dlatego ważna jest jakość i skład suplementu – bez nadmiaru wypełniaczy i niejasnych dodatków.

Różne rodzaje kolagenu – czy każdy działa tak samo?

Nie wszystkie formy kolagenu są równie skuteczne. Jak tłumaczy dietetyk: – „Różne formy suplementacji kolagenu różnią się swoją strukturą molekularną, wchłanianiem i wpływem fizjologicznym. Kolagen pochodzenia morskiego – pozyskiwany z ryb – oferuje wyższą szybkość wchłaniania w porównaniu do kolagenu wołowego czy wieprzowego”. Kolagen typu I, obecny głównie w rybim kolagenie, jest najskuteczniejszy w poprawie nawilżenia i elastyczności skóry.

Codzienna kolagen jest bezpieczny?

– „Długoterminowe bezpieczeństwo i optymalne dawkowanie dla różnych populacji wymagają jednak dalszych badań” – zaznacza ekspert.

Choć w badaniach klinicznych działania niepożądane występowały rzadko (np. łagodne problemy żołądkowe), to ich brak nie oznacza całkowitego bezpieczeństwa dla każdego.

– „Nie ma wystarczających danych z badań długoterminowych, aby w pełni ocenić długotrwałe korzyści i potencjalne ryzyko związane z regularnym spożyciem kolagenu. Z tego powodu zaleca się konsultację z lekarzem lub dietetykiem przed rozpoczęciem suplementacji” – podkreśla dr Wrzosek.

Czy kolagen działa naprawdę?

Kolagen to nie cudowny składnik cofający czas, ale może realnie wspomagać zdrowie skóry, włosów i stawów – jeśli stosowany regularnie i rozsądnie. Decydując się na suplementację, warto wybierać sprawdzone produkty, stosować właściwe dawki i skonsultować się ze specjalistą.

Romana Makówka