Koniecznie jedz WARZYWA. Są bardzo zdrowe!
Niestety, warzywa jadamy za rzadko, bo albo za nimi nie przepadamy, albo wydaje się nam, że wymagają pracochłonnego przygotowania. A to nieprawda! Warzywa są smaczne, zawierają wiele witamin, minerałów, a także błonnika, przyrządza się je szybko i można z nich przygotować wiele pysznych dań.
Powinny pojawiać się na talerzu kilka razy dziennie, w ilości co najmniej 1/2 kg. Warzywa są bogatym źródłem witamin, minerałów i błonnika. Zawierają też duże ilości wody.
Warzywa należy obierać cieniutko
Najwyższą wartość odżywczą mają warzywa świeże. I w takiej właśnie formie należy jadać ich najwięcej, szczególnie w okresie zbiorów. Niestety, już samo mycie i obieranie pozbawia je części cennych składników, których najwięcej jest pod skórką. Warzywa obieraj jak najcieniej, a w miarę możliwości jedz ze skórką (np. pomidory, paprykę).
Warzywa powinno się płukać błyskawicznie
Obrane warzywa, jeśli jest taka potrzeba, płucz jak najkrócej. Woda dużo łatwiej wypłukuje składniki mineralne i witaminy z warzyw pozbawionych naturalnej ochrony, jaką jest skórka. Oczyszczone warzywa rozdrabniaj tuż przed spożyciem. Gotowe surówki i sałatki przechowuj pod przykryciem, tak aby ograniczać dostęp światła i tlenu, chroniąc przed utlenianiem witamin. Doprawiaj tuż przed podaniem. Zbyt wczesne przyprawienie powoduje wyciek soku, a z nim wielu składników odżywczych.
Warzywa trzeba gotować delikatnie
Nie wszystkie warzywa nadają się do jedzenia na surowo. Część z nich wymaga obróbki termicznej – gotowania, smażenia, duszenia. Niestety, każdy z tych procesów termicznych wiąże się ze zmniejszeniem wartości odżywczej. Smażenie wpływa dodatkowo na wzbogacenie warzyw w tłuszcz, zwiększając tym samym ich kaloryczność. Wysoka temperatura powoduje wiele zmian w tkance roślinnej. Podnosi się tzw. indeks glikemiczny, który określa szybkość wzrostu stężenia cukru (glukozy) we krwi po spożyciu danego produktu. Zwiększa się przepuszczalność ścian komórek, ułatwiając utratę witamin, minerałów, kwasów organicznych, węglowodanów i barwników. W jaki sposób zatem dbać o zachowanie jak najwyższej wartości odżywczej warzyw podczas ich obróbki termicznej? Warzywa wrzucaj do niewielkiej ilości wrzącej, lekko osolonej wody. Czas gotowania powinien być możliwie krótki, a warzywa tylko lekko zmiękczone. Wodę po gotowaniu warto użyć do zup i sosów. Gotuj pod przykryciem, aby chronić przed dostępem tlenu, który niszczy witaminy. Najwięcej składników mineralnych, aromatu i smaku mają warzywa ugotowane na parze, np. w parowarze. W tym urządzeniu możesz razem z warzywami przyrządzić mięso, ryby, kasze.
Aby zachować cenne składniki zawarte w warzywach:
- Do gotowania używaj nieuszkodzonych, nierdzewnych garnków (jony metali ciężkich, które przedostają się z naczyń, przyśpieszają utlenianie witamin).
- Aby zachować maksymalną wartość odżywczą mrożonek warzywnych, wrzucaj je bez wcześniejszego rozmrożenia bezpośrednio do wrzątku.
- Duże ilości surowych warzyw obfitujących w błonnik pokarmowy i podawanych ze skórką nie są wskazane dla osób stosujących dietę lekko strawną (np. w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit, nadmiernej pobudliwości jelita grubego, infekcjach przebiegających z gorączką czy w wieku podeszłym). Warto wówczas sposób przygotowania warzyw skonsultować z lekarzem lub dietetykiem.