Jak podróżować bezpiecznie? Poradnik podróżnika

Długa podróż autobusem, samochodem lub pociągiem bywa wyczerpująca i jest sporym obciążeniem dla organizmu. Co zrobić, by upłynęła komfortowo? Poznaj zasady bezpiecznego podróżowania oraz dowiedz się, jak zachować bezpieczeństwo w podróży za granicą.

Spis treści

1. Jak podróżować bezpiecznie? Nie przeciążaj kręgosłupa
2. Jak podróżować bezpiecznie? Uważaj, co pijesz
3. Jak podróżować bezpiecznie? Zadbaj o nogi
4. Jak podróżować bezpiecznie? Nie daj się chorobie lokomocyjnej
5. Jak podróżować bezpiecznie? Zakłócenie rytmu dobowego
6. Jak podróżować bezpiecznie? Uważaj na jedzenie

Przed tobą długa podróż? Bez względu na to, czym będziesz podróżować, możesz znacznie zminimalizować zmęczenie i stres. Przestrzegaj tych kilka zasad, a podróż z potwornej udręki zmieni się w komfortową i bezpieczną.

Jak podróżować bezpiecznie? Nie przeciążaj kręgosłupa

Gdy przez wiele godzin tkwisz w pozycji siedzącej, kręgosłup zaczyna dawać się we znaki, bo długotrwały ucisk na zakończenia nerwowe powoduje ból. Kiedy zaś podnosisz ciężkie torby czy przenosisz je z miejsca na miejsce, fundujesz kręgosłupowi ogromne przeciążenia. Jeśli powtarza się to często, może dojść do trwałego rozciągnięcia więzadeł i przemieszczenia lub wypadnięcia dysków.

Nasze rady:

• Ustaw fotel w samochodzie tak, by ciężar ciała przesunąć z ud na pośladki.
• Wsiadając do auta, najpierw siądź na fotelu, a dopiero potem wsuń nogi.
• Gdy prowadzisz, ustaw nieco do góry lusterko wsteczne – aby w pełni z niego skorzystać, będziesz musiała utrzymać wyprostowaną pozycję.
• Jeśli jesteś pasażerem, zaopatrz się w poduszkę w kształcie rogala – zapobiega nadwerężeniu mięśni wokół kręgosłupa szyjnego. Kierowcy przyda się tzw. poduszka lędźwiowa wspierająca dolny odcinek kręgosłupa.
• W czasie długich podróży samochodem zatrzymuj się co godzinę i pospaceruj przez 5–10 minut, aby rozprostować kości i wykonać kilka ćwiczeń.
• Podróżując autokarem, koleją, statkiem, samolotem, co jakiś czas wstań i przejdź się.
• Umiejętnie spakuj walizki – lepiej zabrać dwie mniejsze niż jedną dużą i bardzo ciężką.
• Podnosząc ciężkie torby, najpierw przykucnij, a dopiero potem je dźwignij, prostując jednocześnie obie nogi.
• Bagaże noś w obu rękach, równomiernie rozkładając ciężar. Jeszcze lepszym rozwiązaniem są walizki na kółkach z wysuwaną rączką.

Jak podróżować bezpiecznie? Uważaj, co pijesz

Gdy wybierasz się do krajów tropikalnych lub podróżujesz z dala od cywilizacji, uważaj, co pijesz (ale też czym myjesz owoce, płuczesz usta). Wypicie wody niepewnego pochodzenia w najlepszym razie może skończyć się biegunką i gorączką, w gorszym – groźną dla zdrowia chorobą.

Zakażona lub brudna woda może zawierać wirusy, bakterie, krętki, pasożytnicze pierwotniaki jelitowe, które są przyczyną m.in. amebozy, cholery, czerwonki, duru brzusznego.

W czasie podróży nie wiemy, czy woda w danym rejonie jest zdatna do picia. Ale możemy ją sami odkazić, używając przenośnego filtra SteriPen. Wykorzystuje on bakteriobójczą falę światła UVC, która niszczy chorobotwórcze zarazki. To urządzenie (wygląda jak niewielki mazak) jest bardzo proste w użyciu – wystarczy zanurzyć je w pojemniku z wodą i chwilę odczekać. Kosztuje ok. 500 zł.

Warto mieć przy sobie zawsze zaopatrzenie w postaci butelkowanej wody mineralnej.

Przeczytaj także:

• Czy można pić wodę z kranu?
• Jak przygotować się do wyjazdu za granicę? Porady z punktu widzenia lekarza

Jak podróżować bezpiecznie? Zadbaj o nogi

Gdy długo podróżujesz w bezruchu, z opuszczonymi zgiętymi nogami, w zbyt ciasnym ubraniu, przepływ krwi w żyłach jest znacznie utrudniony. A kiedy krew nie może swobodnie płynąć do serca, wraca w kierunku nóg i zalega w naczyniach, zwiększając swoje ciśnienie.

To zaś może prowadzić do uszkodzenia żył i zastawek, co sprzyja powstawaniu żylaków. Zagrożone są nimi zwłaszcza osoby, które na co dzień pracują w pozycji siedzącej i stronią od ruchu.

Innym problemem, który może wystąpić podczas wielogodzinnej podróży, jest ryzyko tworzenia się zakrzepów (to zbitki np. nierozpuszczalnego włóknika, białek lub nagromadzonych krwinek) w żyłach nóg. Powodują one zwężenie lub zamknięcie światła naczynia, uniemożliwiając prawidłowy przepływ krwi.

Istnieje też niebezpieczeństwo, że zakrzep oderwie się od ścianki naczynia i wraz z krwią przemieści się w kierunku serca, a następnie zatka tętnice płucną, powodując groźny dla życia zator płucny.

Z reguły zakrzepica nie daje objawów, czasami jednak towarzyszy jej opuchniecie i drętwienie nóg. Ryzyko choroby u zdrowego podróżnika jest minimalne. Najbardziej narażone są m.in. osoby po zabiegach operacyjnych, chorujące na nowotwory, po 60. roku życia, z nadwagą, kobiety w ciąży, stosujące terapię hormonalną (antykoncepcja, hormonalna terapia zastępcza), osoby palące papierosy.

Nasze rady:

• Podczas podróży pij dużo wody mineralnej (unikaj alkoholu i napojów z kofeiną).
• Co jakiś czas wyciągnij nogi przed siebie (nie krzyżuj ich).
• Od czasu do czasu rozmasuj nogi od kostek do kolan.
• Gdy tylko możesz, zginaj nogi, rozciągaj ręce, poruszaj palcami stóp, kręć stopą kółeczka, napinaj mięśnie łydek, przespaceruj się, zrób kilka przysiadów, uderzaj piętami o podłogę.
• Załóż lekkie, niekrępujące ubranie, bez ściągaczy.
• Aby uniknąć obrzęków nóg, włóż wygodne buty z szerokimi noskami (by swobodnie poruszać palcami).
• Jeśli masz żylaki, załóż specjalne podkolanówki lub rajstopy lecznicze.

Czytaj też: Szczepienia przed wyjazdem za granicę (szczepienia podróżnych)

Jak podróżować bezpiecznie? Nie daj się chorobie lokomocyjnej

Choroba lokomocyjna (kinetoza) przytrafia się najczęściej podczas podróży samochodem, pociągiem, autokarem, rzadziej samolotem, na morzu ma zaś inną nazwę – choroba morska.

Symptomy kinetozy – znużenie, bóle głowy, nudności i wymioty – są reakcją organizmu na sprzeczne sygnały, jakie docierają do mózgu.

Błędnik bowiem wysyła do niego informacje, że jesteśmy w ruchu (odczuwamy wstrząsy pojazdu), oczy zaś temu zaprzeczają – widzą przecież, że siedzimy w fotelu. Ten chaos informacyjny sprawia, że mózg nie jest w stanie prawidłowo ocenić sytuacji.

Co ciekawe, osoby, które cierpią na tę chorobę podczas jazdy w charakterze pasażera, zwykle nie mają objawów, gdy same siadają za kierownicą. Jako kierowcy bowiem jesteśmy w stanie przewidzieć kolejny ruch pojazdu i odpowiednio na niego reagujemy (pochylamy się, zapieramy się nogami), dzięki temu informacje przesyłane do mózgu są spójne.

Nasze rady:

• Nie wyruszaj w drogę z pustym żołądkiem – zjedz coś lekkiego i wypij herbatkę imbirową (imbir zwalcza mdłości). W czasie podróży ssij cukierki imbirowe lub popijaj zimną herbatę z melisy.
• Przed podróżą nie pij mocnej kawy, herbaty, alkoholu, gazowanych napojów, nie pal.
• Zaduch i gorąco sprzyjają bólom głowy, dlatego otwórz szeroko nawiew, uchyl okno, a jeśli podróżujesz samochodem, włącz klimatyzację (temperaturę obniżaj stopniowo), rób częste przerwy.
• Podczas podróży nie czytaj – patrz przed siebie, na jakiś punkt na horyzoncie (nie podążaj wzrokiem za zmieniającym się krajobrazem, bo zakręci ci się w głowie), w samolocie zamknij oczy. Oprzyj głowę o zagłówek.
• Unikaj intensywnych zapachów (np. perfum, dymu papierosowego), jeśli nie masz takiej możliwości, zakryj nos chusteczką.
• Zajmij miejsce przodem do kierunku jazdy i tam, gdzie najmniej trzęsie: w samochodzie – z przodu, w autokarze – z przodu (ale nie na kole) lub na środku, na statku – na rufie, w samolocie – w okolicy skrzydeł.
• Weź torebki foliowe na wypadek wymiotów.
• Jeśli w czasie jazdy samochodem pojawią się nudności, szybko wysiądź, weź kilka głębokich oddechów. W innych środkach lokomocji zamknij oczy, głęboko oddychaj, a jeśli to możliwe – odsuń szybę i zaczerpnij świeżego powietrza. Gdy wystąpią wymioty, uzupełniaj płyny – pij parę łyków co pół godziny.
• Jeśli z doświadczenia wiesz, że nic nie skutkuje, sięgnij po preparaty z apteki.

Czytaj też: CHOROBA LOKOMOCYJNA: sprawdzone sposoby na przykre objawy

Jak podróżować bezpiecznie? Zakłócenie rytmu dobowego

Gdy podróżujesz w przestworzach i przekraczasz różne strefy czasowe, po dotarciu do celu możesz czuć osłabienie, rozdrażnienie, mieć bóle głowy, niestrawność, kłopoty ze snem.

Te objawy, zwane jet lag, związane są z zakłóceniem naturalnego rytmu dnia i nocy. Bardziej dokuczają w przypadku podróży z zachodu na wschód (organizmowi łatwiej przestawić się na dłuższy dzień, niż stracić kilka godzin), ustępują po kilku dniach.

Kłopotom związanym z jet lag zaradzić niełatwo, ale można je złagodzić. Gdy wybierasz się w podróż na zachód, kilka dni przed wylotem kładź się później niż zwykle. Jeśli to możliwe, wybierz lot ok. południa. W czasie podróży nie śpij. Od czasu do czasu przespaceruj się, pij dużo wody, zjedz lekkostrawny posiłek bogaty w białko (np. ryby, żółty ser).

Gdy dotrzesz do celu, nie poddawaj się senności – na sen możesz sobie pozwolić dopiero wieczorem.

Jeśli zamierzasz lecieć na wschód, postępuj odwrotnie: kładź się spać wcześniej, podczas lotu staraj się zasnąć, ale unikaj środków nasennych i alkoholu (opóźnia przestawienie się organizmu na nowy rytm), lepiej zjedz coś ułatwiającego zaśnięcie (np. ryż, makaron).

Uwaga: Jeśli przyjmujesz leki o określonych godzinach, przed podróżą skonsultuj się z lekarzem. Aby uregulować pory zasypiania, można zażywać preparaty z melatoniną (dostępne bez recepty).

Czytaj też: Jet lag. Łagodzenie objawów i zapobieganie zespołowi nagłej zmiany stref czasowych

Jak podróżować bezpiecznie? Uważaj na jedzenie

Kłopoty żołądkowe są zmorą podróżnych. Jedzenie w przydrożnych, niepewnych barach, smakowanie miejscowych specjałów czy źle przechowywanej, nieświeżej żywności może zakończyć się uciążliwą biegunką, której zwykle towarzyszą bóle brzucha, nudności, wymioty, zawroty głowy, a nawet gorączka.

Nasze rady:

• Nie jedz surowego mięsa, niedogotowanych potraw, pasztetów, sałatek z majonezem, lodów i deserów z kremem.
• Unikaj wszystkiego o trzeba przed zjedzeniem wymyć wodą (surowe owoce i warzywa). Bezpiecznie możesz je zajadać jedynie w hotelach pięciogwiazdkowych.
• Wodę pij tylko pochodzącą z wiadomego źródła – najlepiej fabrycznie butelkowaną.
• Unikaj dodawania kostek lodu do napojów – mogą być zrobione z zakażonej wody.
• Myj ręce po wyjściu z toalety i przed jedzeniem – jeśli nie masz takiej możliwości, noś przy sobie wodę mineralną i chusteczki, by w razie potrzeby wykorzystać je do umycia i osuszenia rąk.
• Jeśli pojawi się biegunka, sięgnij po środki z apteki.
• Pij co najmniej 3 litry płynów na dobę, by nie dopuścić do odwodnienia organizmu. Najlepsza jest wysokozmineralizowana woda (uzupełnia straty elektrolitów), gorzka herbata, napary ziołowe (np. z rumianku, mięty), lekko osolona woda.
• Zmień dietę. Pierwszego dnia tylko pij. Kiedy ustąpią wymioty, a biegunka zacznie słabnąć, sięgnij po suchary. W kolejnych dniach jedz normalne produkty, ale lekkostrawne.
• Jeśli jesteś w krajach Afryki, Azji, Ameryki Południowej i biegunka trwa dłużej niż pół dnia, skontaktuj się lekarzem (najlepiej przez rezydenta). Specjalista poda ci środki, które są znacznie skuteczniejsze na tamtejsze szczepy bakterii niż polskie preparaty.

Czytaj też: ZEMSTA FARAONA, czyli zatrucia pokarmowe w krajach arabskich: objawy, leczenie i zapobieganie

miesięcznik "Zdrowie"