Biodro trzaskające - przyczyny, objawy, leczenie

Biodro trzaskające jest też często określane jako biodro przeskakujące lub biodro tancerza. Schorzenie dotyczy 10-20% ludzi. Jest to dolegliwość, którą charakteryzuje odczuwanie (czasem słyszenie) dość głośnego, ale niebolesnego przesuwania się pasma powięziowego nad występem kostnym krętarza kości udowej.

Spis treści

1. Biodro trzaskające - przyczyny
2. Trzaskające biodro - objawy
3. Trzaskające biodro - leczenie
4. Trzaskające biodro - fizykoterapia
5. Trzaskające biodro - jak zapobiegać?

Trzaskające biodro (biodro przeskakujące, biodro tancerza) jest następstwem konfliktu tkanek miękkich z wystającymi elementami kostnymi. Przez konflikt należy rozumieć niewłaściwe rozłożenie sił mięśni, które umożliwiają poruszanie stawem biodrowym. Na początku trzaskające biodro nie daje żadnych poważniejszych dolegliwości. To raczej dyskomfort przy poruszaniu nogą. 

Trzeszczenie biodra pojawia się podczas przywodzenia zgiętej w biodrze nogi lub skręcania jej na zewnątrz. Niektórzy pacjenci potrafią sami wywołać objaw przeskakiwania. Biodro może przeskakiwać jednostronnie lub dwustronnie. Przypadłość ta nie ma nic wspólnego z wewnętrznym przemieszczaniem się głowy kości udowej w stawie. 

Z czasem jednak pojawi się ból (niekiedy nawet dotkliwy) i chorzy szukają pomocy u specjalisty - ortopedy lub reumatologa. Miejscem, w którym najczęściej odczuwa się przeskakiwanie są okolice pachwiny oraz boczna powierzchnia stawu biodrowego. W przypadku pachwiny ścięgno mięśnia biodrowo-lędźwiowego ociera się o głowę kości udowej lub wyniosłość biodrowo-łonową.

Trzask biodra wywoływany jest zmianą pozycji biodra z pozycji zgięcia lub prostowania nogi. Gdy trzaski są odczuwane na bocznej powierzchni stawu biodrowego dochodzi do konfliktu włóknistego pasma biodrowo-piszczelowego z krętarzem większym kości udowej. Trzask pojawia się przy zmianie pozycji biodra z wyprostu do zgięcia.

Biodro trzaskające - przyczyny

Konflikt pomiędzy tkankami, a wystającymi fragmentami kości powstaje z powodu zbyt dużego napięcia struktur włóknistych lub na skutek asymetrii mięśni stawu biodrowego. Wśród przyczyn, które mogą przyczyniać się do tego wymienia się:

• różnego typu wady postawy także te powstałe w dzieciństwie i nie skorygowane, jak koślawe kolana, przykurcz zgięciowy stawu biodrowego
• nieprawidłowości powstałe w stawach w skutek zmian zwyrodnieniowych lub schorzeń reumatycznych, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
• urazy biodra
• zabiegi chirurgiczne wykonane w okolicy stawu biodrowego
• przeciążenie bioder, na skutek uprawianego sportu, np. bieg na długich dystansach lub z powodu znacznej nadwagi
• nieprawidłowości w budowie stawu biodrowego
• przewlekłe stany zapalne ścięgien mięśni lub ich bliznowacenie

Trzaskające biodro - objawy

Już wspomniano, że w początkowym okresie schorzenia pacjenci nie odczuwają poważnych dolegliwości, a raczej dyskomfort przy poruszaniu nogą. Z czasem jednak pojawia się w okolicy stawu biodrowego nieprzyjemny, tępy ból.

Kolejny objaw to trzaskani lub przeskakiwanie słyszane przez pacjenta oraz odczuwanie przesuwających się struktur mięśniowych.

Pacjenci cierpiący na trzaskające biodro mają dość często kłopoty z chodzeniem, szybko się męczą, a gdy są zmuszeni przejść znaczną odległość muszą robić postoje.

Trzaskające biodro - leczenie

Wszystkie osoby, u których istnieje podejrzenie trzaskającego biodra powinny skonsultować się z lekarzem.

W trakcie wizyty specjalista wykonuje badanie polegające na sprowokowaniu trzaskania w biodrze. Czasem chory sam może zaprezentować przeskakiwanie. Potwierdzeniem wstępnej diagnozy jest zawsze prześwietlenie (RTG) stawu biodrowego.

Zazwyczaj rentgen nie pokazuje zmian w kościach tworzących staw biodrowy, ani w jego okolicach.

Jeżeli przeskakiwanie biodra zdarza się od czasu do czasu, w zasadzie nie wymaga specjalistycznego leczenia. Gdy powtarza się często wymaga większej troski, ponieważ może stać się przyczyną nieprawidłowego chodzenia, czyli upośledzenia chodu.

Celem leczenia jest także uwolnienie pacjenta od bólu. Chodzi także o to, aby nie dopuścić do zapalenia kaletki maziowej nad krętarzem. Gdy takie zapalenie się rozwinie, konieczna jest operacja.

Leczenie trzaskającego biodra polega na doborze odpowiedniej rehabilitacji oraz podawaniu leków przeciwzapalnych. W ciężkich postaciach schorzenia pacjentowi zaleca się sterydy.

Czas kuracji jest trudny do przewidzenia, ponieważ każdy z nas inaczej reaguje na leczenie. Zazwyczaj jednak terapię prowadzi się przez kilka tygodni, albo nawet kilka miesięcy.

Operacyjne leczenie trzaskającego biodra przeprowadza się z użyciem artroskopu. Podczas zabiegu specjalista wykonuje plastykę napiętego ścięgna. To pozwala odbarczyć, czyli zmniejszyć napięcia ścięgna. Poza tym lekarz likwiduje wszelkie nieprawidłowości w stawie biodrowym, aby nie dochodziło do tarcia podczas poruszania nogą. Chodzi także o to, aby nieprawidłowe struktury obecne w stawie nie były przyczyną zakleszczenia się stawu.

Po artroskopii konieczna jest kilkutygodniowa rehabilitacja. Niektórzy pacjenci po zabiegu plastyki odczuwają bóle stawowe w stawach kolanowym, biodrowym, skokowym po dłuższym chodzeniu.

Po zabiegu należy korzystać z kul, aby oszczędzać operowaną kończynę. 

Trzaskające biodro - fizykoterapia

Zabiegi fizykoterapeutyczne wpływają na zmniejszenie stanu zapalnego tkanek miękkich w okolicy okołostawowej oraz zmniejszają dolegliwości bólowe. W fizykoterapii trzaskającego biodra stosowane są:

• laseroterapia
• fale ultradźwiękowe o wysokim natężeniu (tzw. fale uderzeniowe) - pod wpływem wysokiego ciśnienia fale dostają się w głąb ciała i trafiają prosto w chore miejsc
• pole magnetyczne
• krioterapia miejscowa chorego stawu
• jonoforeza w towarzystwie środka przeciwbólowego (podawany jest za pomocą prądu stałego)
• elektrostymulacja prądami o niewielkiej częstotliwości
• kinesiotaping, czyli oklejanie chorego stawu elastycznymi taśmami; metoda jest polecana w pierwszym etapie choroby, aby odciążyć staw oraz przyśpieszyć proces leczenia i zmniejszyć ryzyko kontuzji podczas wysiłku fizycznego.; taśmy nie krępują ruchów, a więc pozwalają swobodnie ćwiczyć i chodzić
• ćwiczenia lecznicze pod okiem terapeuty zmniejszają napięcia mięśnia biodrowo-lędźwiowego lub pasma biodrowo-piszczelowego - najlepsze są ćwiczenia rozciągające, które przywracają elastyczność przykurczonym strukturom miękkim, mogącym nasilać dolegliwości bólowe

Trzaskające biodro - jak zapobiegać?

Najlepsza profilaktyką dla trzaskającego biodra jest prawidłowe leczenie wszelkich wad postawy u dzieci. Często nie pamiętamy o tym, że nieskorygowane w dzieciństwie wady postawy odzywają się w życiu dorosłym.

Osoby czynnie uprawiające sport nie mogą zapominać o rozgrzewce przez ćwiczeniami, ponieważ rozciągnięcie mięśni i ich rozgrzanie pozwala uniknąć kontuzji.

Ważne jest i to, aby dbać o siłę mięśni i starać się utrzymywać prawidłową postawę ciała, aby stawy biodrowe były jednakowo obciążone.

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Czytaj więcej artykułów tej autorki

Anna Jarosz