Czy erytrytol (słodzik) jest zdrowy? Ile kalorii ma erytrytol?

Erytrytol - co to jest?

Erytrytol (inaczej erytrol) to słodzik, który - podobnie jak ksylitol, sorbitol, mannitol - należy do grupy alkoholi polihydroksylowych (cukrowych).

Są to związki, które odznaczają się niską wartością energetyczną oraz tym, że nie podnoszą poziomu glukozy we krwi. W związku z tym erytrytol jest uważany za bardzo zdrowy zamiennik cukru. Z wyglądu bardzo go zresztą przypomina - podobnie jak cukier, erytrytol jest biały i ma postać bardzo drobnych, sypkich kryształków. 

Erytrytol - występowanie i pozyskiwanie

Erytrytol w naturze występuje głównie w:

• pyłkach kwiatów,
• owocach (gruszkach, melonach, winogronach),
• grzybach kapeluszowych,
• owocach morza,
• fermentowanych napojach, takich jak wino,
• porostach i algach morskich.

Jednak erytrytol dostępny w sklepach nie jest pozyskiwany z tych produktów. A z czego produkowany jest erytrytol? Słodzik ten najczęściej jest syntezowany przez drożdże Yarrowia lipolytica Wratislavia z gliceryny odpadowej. Drożdże te występują w glebie i niektórych produktach spożywczych, m.in. olejach roślinnych, margarynie, majonezie i serach z przerostem pleśniowym. Z kolei gliceryna odpadowa powstaje m.in. przy wytwarzaniu biopaliw.

Dawniej erytrytol był pozyskiwany z glukozy lub hydrolizatów skrobiowych dzięki innym gatunkom drożdży, m.in. Candida magnoliae czy Torula. Jednak cena gliceryny jest dużo niższa niż cena glukozy, dlatego pozyskiwanie erytrytolu z tej pierwszej stało się bardziej opłacalne.

Jak smakuje erytrytol?

Erytrytol wygląda jak cukier spożywczy, jednak jest trochę mniej słodki od niego. Ma on słodycz równą 60-70 proc. słodyczy cukru stołowego (sacharozy), co oznacza, że dla uzyskania słodkości powodowanej przez 5 g cukru trzeba spożyć około 6,5-7 g erytrytolu. Dodatkowo słodzik ten wywołuje przyjemne uczucie chłodu w ustach.

Poza tym, w odróżnieniu od pozostałych tego typu substancji, nie pozostawia obcych posmaków. Z tego powodu bardzo często łączy się go z innymi  słodzikami (np. z aspartamem), aby zamaskować ich niepożądany smak i poprawić słodkość.

Dlaczego erytrytol jest zdrowy?

Erytrytol, w przeciwieństwie do cukru i innych słodzików, nie jest metabolizowany przez ludzki organizm, lecz jest z niego wydalany w niezmienionej formie wraz z moczem. Wszystko dlatego, że nie zawiera enzymów odpowiedzialnych za jego rozpad w organizmie.

Erytrytol nie wpływa na poziom glukozy i insuliny we krwi, ponieważ jego indeks glikemiczny wynosi zero. W związku z tym osoby chore na cukrzycę mogą po niego sięgać bez obaw o swoje zdrowie.

Słodzik ten może także ograniczyć rozwój próchnicy zębów, ponieważ ma zdolność do hamowania  procesu fermentacji niektórych cukrów przez bakterie w jamie ustnej, głównie tych z rodzaju Streptococcus, które są odpowiedzialne m.in. za ubytki.

Erytrytol pełni także funkcję antyoksydacyjną, dzięki czemu łączy się z wolnymi rodnikami i chroni w ten sposób organizm przed ich szkodliwym działaniem.

Erytrytol a odchudzanie. Ile kalorii ma erytrytol?

Erytrytol ma niską wartość energetyczną, dlatego innym efektem jego spożywania jest spadek masy ciała. 1 g tego słodziku dostarcza niewiele, bo 0,2-0,4  kcal (z tego powodu wielu producentów na opakowaniach pisze, że jest to słodzik bezkaloryczny). Dla porównania - 1 g cukru stołowego dostarcza 4 kcal. Tym samym erytrytol jest najmniej kaloryczną substancją słodzącą.

Czytaj też: Produkty light: czy są zdrowe i czy odchudzają?

Czy erytrytol ma skutki uboczne?

Erytrytol rakotwórczy? To nieprawda. Jak wynika z badań, erytrytol nie jest szkodliwy, nawet spożywany w bardzo dużych ilościach. Potwierdziła to Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w swoim specjalnym oświadczeniu, w którym uznała erytrytol za całkowicie bezpieczny dodatek do żywności.

Zdrowsze zamienniki cukru  

Gdzie kupić erytrytol?

Erytrytol - gdzie go kupić? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: erytrytol można kupić w niemal każdym sklepie spożywczym.

Jak stosować erytrytol?

W związku z tym, że erytrytol jest niemalże tak samo słodki jak cukier stołowy, z powodzeniem może być dodawany do kawy, herbaty czy domowych wypieków. Z kolei w przemyśle spożywczym może być stosowany jako substancja słodząca od 2006 roku w UE, a od 2008 roku - również w Polsce. Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia erytrytol może być stosowany jako dodatek m.in. do:

• lodów,
• dżemów,
• galaretek,
• marmolad,
• owoców kandyzowanych,
• różnego rodzaju wyrobów cukierniczych,
• gum do żucia,
• musztard,
• sosów,
• suplementów diety.

Warto wiedzieć, że w Stanach Zjednoczonych i w Azji Południowo-Wschodniej erytrytol może być również stosowany jako zamiennik substancji słodzących w napojach i jogurtach, jednak Unia Europejska nie wyraziła zgody na takie zastosowanie słodzika.

Erytrytol to dodatek do żywności o numerze E968.

Dzięki zastąpieniu tradycyjnych substancji słodzących erytrytolem obniża się wartość energetyczna produktów. Na przykład dodanie erytrytolu do czekolady obniża jej kaloryczność o 34 proc, ciasta biszkoptowego - o 25 proc., a twardych karmelków - aż o 90 proc.

Erytrytol pełni nie tylko funkcję słodzącą. Może być stosowany także jako m.in. wzmacniacz aromatu, substancja zapobiegająca zmianom smaku, konsystencji i barwy produktu, a także przy zagęszczeniu produktu.

Co ciekawe, erytrytol może znaleźć zastosowanie także w kosmetyce, m.in. jako zamiennik gliceryny (aby ochronić kosmetyki przed zepsuciem). Z kolei w przemyśle chemicznym stosowane są głównie pochodne w celu produkcji tworzyw sztucznych, m.in. żywic epoksydowych będących składnikami farb.

Co wybrać: erytrytol czy ksylitol? 

Erytrytol to nie to samo, co ksylitol: mimo, że obie substancje mają działanie słodzące, są nieco inne w smaku, mają też nieco inne właściwości. Indeks glikemiczny erytrytolu wynosi 0, podczas gdy indeks glikemiczny ksylitolu równa się 8 - dlatego wiele osób sądzi, że erytrytol powinien być słodzikiem pierwszego wyboru dla cukrzyków i osób z insulinoopornością.

Różnice te są jednak niewielkie i zdaniem ekspertów oba słodziki są odpowiednim i bezpiecznym zamiennikiem białego cukru - wybór zależy wyłącznie od preferencji smakowych osoby, która będzie je stosować.