JABŁKA: owoce dla zdrowia i urody. Dlaczego warto jeść jabłka?

Nie bez powodu jabłka są najczęściej uprawianymi i najchętniej jadanymi owocami na świecie. Wspomagają trawienie, zmniejszają obrzęki, a ocet jabłkowy wykorzystywany jest w leczeniu wrzodów. Wśród kuracji wspomagających odchudzanie popularna jest dieta jabłkowa.

Spis treści

1. Jabłka - jakie mają właściwości?

Jabłka dojrzewają od wczesnego lata do późnej jesieni – kolejno odmiany letnie, jesienne i zimowe. Odpowiednio przechowywane zachowują walory smakowe i odżywcze nawet przez dziesięć miesięcy. Można je zatem jeść przez cały rok. Jabłka zachwycają bogactwem odmian (jest ich ponad 10 tysięcy) różniących się wielkością, kształtem, kolorem, smakiem, zapachem i zastosowaniem.

Twarde, słodkie i soczyste, nazywane jabłkami deserowymi, zwykle jada się na surowo. Rozgotowują się wolno, więc można je dodać do potrawy, w której powinny pozostać w postaci twardych kawałków. Do pieczenia, gotowania i na przetwory najlepsze są odmiany kwaśne, bo szybko się rozgotowują. Zastąpią ocet winny w barszczu czy kapuśniaku, podniosą smak jarzynki z buraków. Są też jabłka uniwersalne stołowe – jemy je na surowo, dodajemy do potraw, przetwarzamy.

Przypuszcza się, że ojczyzną jabłoni są Chiny. Stamtąd rozprzestrzeniły się po całej Azji i dotarły do Europy. Jabłka jadali już mieszkańcy prasłowiańskiego Biskupina, a o powszechnym uprawianiu jabłoni w Polsce pisał Mikołaj Rej z Nagłowic. Mimo to dziś dominują u nas odmiany „importowane”. Mało kto pamięta smak popularnych niegdyś koszteli, koksów, malinówek i szarych renet.

Jabłka - jakie mają właściwości?

Zobacz galerię 8 zdjęć

Wartości odżywcze w jabłkach

Dietetycy zalecają zjedzenie dwóch jabłek dziennie: rano dla urody, wieczorem dla zdrowia. Najcenniejsze są gniazda nasienne i skórka, gdzie jest najwięcej pektyn (oczyszczają organizm, regulują florę bakteryjna jelit, zapobiegają zaparciu, zmniejszają wchłanianie cholesterolu, chroniąc przed miażdżycą i zawałem).

Uważa się, że 15 g pektyn dziennie (2-3 surowe jabłka) pomaga obniżyć poziom cholesterolu. Spośród wszystkich witamin zawartych w jabłku najważniejsza jest witamina C. Wymiata z organizmu wolne rodniki i bierze udział w procesach metabolicznych, np. biosyntezie kolagenu, zapewniając skórze młody wygląd. W połączeniu z witaminą P uszczelnia i uelastycznia ścianki włosowatych naczyń krwionośnych, zapobiegając „pajączkom”.

Najbogatsze w witaminę C są owoce dojrzałe, rosnące po nasłonecznionej stronie drzewa. Im kwaśniejsza odmiana, tym więcej witaminy C (gromadzi się pod skórką, wiec najlepiej jeść, gotować i piec owoce nieobrane). Straty witaminy można zmniejszyć, używając nierdzewnych noży i plastikowych tarek oraz skrapiając rozdrobnione owoce sokiem z cytryny lub polewając sosem.

Właściwości lecznicze jabłek

1. Mimo kwaskowatego smaku jabłka odkwaszają organizm, bo dużo w nich zasadowego potasu (reguluje gospodarkę wodną) i żelaza (zapobiega anemii).

2. Surowe jabłka wzmacniają układ krążenia i nerwowy, poprawiają pracę wątroby i mają działanie moczopędne, więc mogą zmniejszyć obrzęki nóg.

3. Według medycyny ludowej systematyczne jedzenie tartych kwaśnych jabłek zmniejsza reumatyczny ból stawów.

4. Gotowane jabłka (mus) pomagają w leczeniu biegunek i choroby wrzodowej.

5. Herbatka ze skórek ma właściwości dezynfekujące i likwiduje stany zapalne jamy ustnej. Domowy ocet jabłkowy wypijany codziennie w proporcjach: 2 łyżeczki octu, 2 łyżeczki miodu i 1/2 szklanki przegotowanej wody hamuje rozwój infekcji i poprawia trawienie. Nie powinny jednak stosować go osoby z chorobą wrzodową. Aby zrobić ocet, wystarczy pokrojone całe jabłka zalać gotowaną wodą (łyżka cukru na szklankę wody), odstawić w ciepłe miejsce na 4 tygodnie. Gdy przestaną fermentować, ocet trzeba przecedzić przez gazę.

6. Jabłka sycą i dostarczają niewiele kalorii: średnie jabłko o wadze 10 dag to 30-50 kcal, dlatego są niezastąpione w kuracjach odchudzających. Nie można jednak ich jeść bez ograniczeń, gdyż zawierają cukier prosty – fruktozę.

miesięcznik "Zdrowie"