Koper włoski (fenkuł) - właściwości i zastosowanie
Koper włoski, inaczej fenkuł, posiada liczne właściwości lecznicze, dlatego znalazł zastosowanie w medycynie naturalnej m.in. jako środek na wzdęcia i kaszel. Z kolei herbatka z kopru włoskiego powszechnie jest uważana za sprawdzony sposób m.in. na kolkę u niemowląt, pobudzenie laktacji czy złagodzenie bólu miesiączkowego. Jednak najnowsze badania dowodzą, że może ona być niebezpieczna dla zdrowia najmłodszych. Sprawdź, jakie działanie ma koper włoski i jak go bezpiecznie stosować.
Spis treści
- Koper włoski (fenkuł) na schorzenia układu oddechowego
- Koper włoski (fenkuł) na wzdęcia i inne dolegliwości układu pokarmowego
- Herbata z kopru włoskiego na kolki u niemowląt jest niebezpieczna?
- Herbatka z kopru włoskiego na laktację
- Herbatka z kopru włoskiego w ciąży
- Koper włoski (fenkuł) na kobiece dolegliwości
- Olejek z kopru włoskiego na pasożyty
- Koper włoski (fenkuł) - zastosowanie w kuchni
- Dlaczego warto jeść koper włoski?
Koper włoski sprawdzi się także przy zapaleniu jamy ustnej i w aftach.
Koper włoski, inaczej fenkuł, dzięki swoim właściwościom leczniczym już dawno znalazł zastosowanie w medycynie naturalnej. W starożytnej Grecji i Rzymie stosowano go przeciw kolkom, bólom głowy i w chorobach skóry. Podobno gladiatorzy tuż przed walką nacierali swoje mięśnie wyciągiem z nasion fenkułu, gdyż wierzyli w ich wzmacniające działanie. Obecnie nasiona kopru włoskiego i zawarty w nich olejek wykorzystuje się m.in. w dolegliwościach układu pokarmowego. Powszechnie stosuje się herbatkę z owoców kopru włoskiego na wzdęcia, a także na kolki u niemowląt. Jednak zawarty w napoju olejek wykazuje działanie estrogenne, dlatego zdania na temat jego stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących są podzielone. Z kolei w kuchni zastosowanie znalazły bulwy kopru włoskiego, które również zawierają wiele prozdrowotnych substancji (zwłaszcza potas, witaminę K i C).
Koper włoski (fenkuł) na schorzenia układu oddechowego
Koper włoski zwiększa objętość wydzieliny oskrzelowej i zmniejsza jej gęstość, a także przywraca prawidłowy ruch nabłonka rzęskowego, dlatego w ziołolecznictwie stosuje się go jako środek wykrztuśny. Poza tym zwalcza drobnoustroje. Współczesna fitoterapia poleca żucie nasion fenkułu m.in. w przebiegu grypy.
Dzięki działaniu wykrztuśnemu, a także przeciwgorączkowemu i napotnemu, fenkuł doskonale sprawdzi się w walce z przeziębieniem. Olejek koprowy z dodatkiem mleka i miodu jest stosowany jako środek wykrztuśny w schorzeniach dróg oddechowych. Pomocne mogą okazać się również inhalacje z wykorzystaniem olejku z kopru włoskiego. Wystarczy do miski z gorącą wodą dodać kilka kropel olejku, następnie nakryć głowę ręcznikiem, pochylić się nad naczyniem i wdychać opary. Inhalacja nie powinna trwać dłużej niż 15 minut.
Koper włoski (fenkuł) - wartości odżywcze bulwy (w 100 g)
- Wartość energetyczna - 31 kcal
- Białko ogółem - 1.24 g
- Tłuszcz - 0.20 g
- Węglowodany - 7.30 g (w tym cukry proste 3.93)
- Błonnik - 3.1 g
Witaminy
- Witamina C – 12.0 mg
- Tiamina – 0.010 mg
- Ryboflawina – 0.032 mg
- Niacyna - 0.640 mg
- Witamina B6 - 0.047 mg
- Kwas foliowy - 27 µg
- Witamina A – 963 IU
- Witamina E – 0.58 mg
- Witamina K - 62.8 µg
Minerały
- Wapń – 49 mg
- Żelazo - 0.73 mg
- Magnez - 17 mg
- Fosfor - 50 mg
- Potas - 414 mg
- Sód – 52 mg
- Cynk - 0.20 mg
Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Koper włoski (fenkuł) na wzdęcia i inne dolegliwości układu pokarmowego
Owoce kopru włoskiego stosuje się przy zaburzeniach trawienia i braku apetytu, gdyż pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i żółci.
Koper włoski pomocniczo stosuje się także w leczeniu chorób układu moczowego.
Poza tym zmniejszają napięcie mięśni gładkich brzucha, dlatego sprawdzą się przy bólach brzucha i wzdęciach. Owoce fenkułu wzmagają także ruchy perystaltyczne jelit, dlatego można je stosować przy nieregularnym wypróżnianiu i zaparciach. Warto wiedzieć, że owoce kopru włoskiego często dodaje się do preparatów przeczyszczających w celu złagodzenia skurczów jelit.
Większe dawki olejku koprowego podane doustnie wywołują odurzenie, drgawki kloniczne, podrażnienie błon śluzowych żołądka i jelit oraz przekrwienie mózgu i płuc.
Koper włoski może być przyczyną reakcji alergicznej.
Przetworów z owocu kopru włoskiego (np. herbatek) nie należy stosować systematycznie dłużej niż 2 tygodnie.
CZYTAJ TEŻ: Uprawa kopru włoskiego w ogrodzie. KOPER WŁOSKI w przydomowym ogrodzie warzywnym
Przed podaniem dziecku herbatki z kopru włoskiego lepiej skonsultować się z pediatrą.
Herbata z kopru włoskiego na kolki u niemowląt jest niebezpieczna?
Herbata z kopru włoskiego powszechnie uważana jest za sprawdzony sposób na kolkę u niemowląt, dlatego rodzice chętnie podają ją swoim pociechom, by zwalczyć przykre dolegliwości. Jednak takie postępowanie może może doprowadzić do przyspieszonego dojrzewania u dziewczynek, przekonują naukowcy na łamach "Journal of Pediatric Surgery".
Wszystko dlatego, że olejek wchodzący w skład kopru włoskiego zawiera składniki, które mają działanie silnie estrogenne. Niemowlęta, które często piją herbatki z kopru włoskiego, mogą mieć nawet kilka razy wyższe stężenia estrogenów (żeńskich hormonów) w organizmie. Dowiedli tego naukowcy, którzy zbadali poziom estrogenów we krwi dzieci w wieku 5 i 18 miesięcy oraz 3 i 5 lat, które często i długo piły herbatkę z kopru włoskiego. Okazało się, że wyznaczone normy zostały znacznie przekroczone. W związku z tym decyzję o podaniu dziecku herbatki z kopru włoskiego lepiej skonsultować z pediatrą. Warto wiedzieć, że zawartość związków estrogenowych w jednych herbatkach może być większa lub mniejsza, jednak producenci nie mają obowiązku podawać takich informacji na opakowaniu.
Herbatka z kopru włoskiego na laktację
W medycynie naturalnej herbatka z kopru włoskiego jest polecana także na pobudzenie laktacji. Obecnie fenkuł jest głównym składnikiem sprzedawanych w aptekach ziół mlekopędnych. Jednak zawarte w nim estrogeny mogą się przedostać do organizmu dziecka z mlekiem matki, dlatego z ww. powodów kobiety karmiące piersią przed spożyciem herbatki z kopru włoskiego również powinny skonsultować się z lekarzem.
Herbatka z kopru włoskiego w ciąży
Herbatki i inne przetwory z owoców kopru włoskiego nie są wskazane w czasie ciąży.
Koper włoski (fenkuł) na kobiece dolegliwości
Podobno koper włoski może pomóc przyspieszyć miesiączkę, złagodzić objawy klimakterium, podnieść poziom libido (ziele i owoc uważano w medycynie ludowej za afrodyzjak), a nawet ułatwić poród, jednak do tej pory nie przeprowadzono badań naukowych, które potwierdziłyby te doniesienia.
Olejek z kopru włoskiego na pasożyty
W ziołolecznictwie olejek eteryczny z kopru włoskiego stosuje się zewnętrznie, gdyż działa bakteriobójczo oraz przeciwpasożytniczo na świerzbowce i wszy.
Koper włoski (fenkuł) - zastosowanie w kuchni
Koper włoski występuje w kilku odmianach, różniących się morfologią owoców i składem chemicznym. Na przykład, odmiana kopru włoskiego beta-dulce jest wysoko cenioną przyprawą i jarzyną, którą można wykorzystać w kuchni. Świeże, pokrojone liście fenkułu można dodać do rosołu oraz do zupy rybnej. Pachną mniej intensywnie niż zwykły koper, z lekkim zapachem anyżku. Koper włoski można też jeść na surowo, w formie sałatki (świetnie komponuje się na przykład z selerem naciowym i jabłkiem). Z kolei nasiona fenkułu dodaje się do grillowanej wieprzowiny i do smażonego mięsa wieprzowego, np. do kotletów. Natomiast w kuchni włoskiej nasionami aromatyzuje się wywar do gotowania ryb. Warto wiedzieć, że przemyśle spożywczym olejek koprowy wykorzystuje się w celu aromatyzowania wyrobów cukierniczych i wódek.
Zupa z kopru włoskiego i cukinii - przepis
Odkrój bulwę fenkułu od łodygi i pokrój ją w kostkę. Cukinię obierz ze skórki i pokrój w cienkie plasterki. Następnie posiekaj drobno cebulę. W rondlu rozgrzej masło i zeszklij w nim cebulę. Potem dodaj do niego koper włoski i cukinię. Warzywa podsmażaj przez 3 minuty, od czasu do czasu mieszając. Do całości dodaj pół litra bulionu drobiowego i gotuj przez 15 minut na małym ogniu. Na koniec sprawdź, czy fenkuł jest miękki. Jeśli tak, zmiksuj zupę i przypraw ją szczyptą soli, pieprzu i curry. Zupę można ozdobić zieleniną z kopru włoskiego, która znajduje się na odciętych łodygach.
Inne przepisy z koprem włoskim:
>>PRZEPIS na łososia z puree selerowo-jabłkowym z koprem włoskim
Dlaczego warto jeść koper włoski?
Źródło: x-news.pl/TVN Style
Bibliografia:
- Kania M., Baraniak J., Grys A., Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według św. Hildegardy z Bingen. Cz. II, "Postępów Fitoterapii" 2014, nr 2
- Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987