Koper włoski (fenkuł) - właściwości i zastosowanie

Koper włoski, inaczej fenkuł, posiada liczne właściwości lecznicze, dlatego znalazł zastosowanie w medycynie naturalnej m.in. jako środek na wzdęcia i kaszel. Z kolei herbatka z kopru włoskiego powszechnie jest uważana za sprawdzony sposób m.in. na kolkę u niemowląt, pobudzenie laktacji czy złagodzenie bólu miesiączkowego. Jednak najnowsze badania dowodzą, że może ona być niebezpieczna dla zdrowia najmłodszych. Sprawdź, jakie działanie ma koper włoski i jak go bezpiecznie stosować.

Spis treści

1. Koper włoski (fenkuł) na schorzenia układu oddechowego
2. Koper włoski (fenkuł) na wzdęcia i inne dolegliwości układu pokarmowego
3. Herbata z kopru włoskiego na kolki u niemowląt jest niebezpieczna?
4. Herbatka z kopru włoskiego na laktację
5. Herbatka z kopru włoskiego w ciąży
6. Koper włoski (fenkuł) na kobiece dolegliwości
7. Olejek z kopru włoskiego na pasożyty
8. Koper włoski (fenkuł) - zastosowanie w kuchni
9. Dlaczego warto jeść koper włoski?

Koper włoski, inaczej fenkuł, dzięki swoim właściwościom leczniczym już dawno znalazł zastosowanie w medycynie naturalnej. W starożytnej Grecji i Rzymie stosowano go przeciw kolkom, bólom głowy i w chorobach skóry. Podobno gladiatorzy tuż przed walką nacierali swoje mięśnie wyciągiem z nasion fenkułu, gdyż wierzyli w ich wzmacniające działanie. Obecnie nasiona kopru włoskiego i zawarty w nich olejek wykorzystuje się m.in. w dolegliwościach układu pokarmowego. Powszechnie stosuje się herbatkę z owoców kopru włoskiego na wzdęcia, a także na kolki u niemowląt. Jednak zawarty w napoju olejek wykazuje działanie estrogenne, dlatego zdania na temat jego stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących są podzielone. Z kolei w kuchni zastosowanie znalazły bulwy kopru włoskiego, które również zawierają wiele prozdrowotnych substancji (zwłaszcza potas, witaminę K i C).

Koper włoski (fenkuł) na schorzenia układu oddechowego

Koper włoski zwiększa objętość wydzieliny oskrzelowej i zmniejsza jej gęstość, a także przywraca prawidłowy ruch nabłonka rzęskowego, dlatego w ziołolecznictwie stosuje się go jako środek wykrztuśny. Poza tym zwalcza drobnoustroje. Współczesna fitoterapia poleca żucie nasion fenkułu m.in. w przebiegu grypy.

Koper włoski sprawdzi się także przy zapaleniu jamy ustnej i w aftach.

Dzięki działaniu wykrztuśnemu, a także przeciwgorączkowemu i napotnemu, fenkuł doskonale sprawdzi się w walce z przeziębieniem. Olejek koprowy z dodatkiem mleka i miodu jest stosowany jako środek wykrztuśny w schorzeniach dróg oddechowych. Pomocne mogą okazać się również inhalacje z wykorzystaniem olejku z kopru włoskiego. Wystarczy do miski z gorącą wodą dodać kilka kropel olejku, następnie nakryć głowę ręcznikiem, pochylić się nad naczyniem i wdychać opary. Inhalacja nie powinna trwać dłużej niż 15 minut.

Koper włoski (fenkuł) na wzdęcia i inne dolegliwości układu pokarmowego

Owoce kopru włoskiego stosuje się przy zaburzeniach trawienia i braku apetytu, gdyż pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i żółci.

Koper włoski pomocniczo stosuje się także w leczeniu chorób układu moczowego.

Poza tym zmniejszają napięcie mięśni gładkich brzucha, dlatego sprawdzą się przy bólach brzucha i wzdęciach. Owoce fenkułu wzmagają także ruchy perystaltyczne jelit, dlatego można je stosować przy nieregularnym wypróżnianiu i zaparciach. Warto wiedzieć, że owoce kopru włoskiego często dodaje się do preparatów przeczyszczających w celu złagodzenia skurczów jelit.

Przed podaniem dziecku herbatki z kopru włoskiego lepiej skonsultować się z pediatrą.

Herbata z kopru włoskiego na kolki u niemowląt jest niebezpieczna?

Herbata z kopru włoskiego powszechnie uważana jest za sprawdzony sposób na kolkę u niemowląt, dlatego rodzice chętnie podają ją swoim pociechom, by zwalczyć przykre dolegliwości. Jednak takie postępowanie może może doprowadzić do przyspieszonego dojrzewania u dziewczynek, przekonują naukowcy na łamach "Journal of Pediatric Surgery".

Wszystko dlatego, że olejek wchodzący w skład kopru włoskiego zawiera składniki, które mają działanie silnie estrogenne. Niemowlęta, które często piją herbatki z kopru włoskiego, mogą mieć nawet kilka razy wyższe stężenia estrogenów (żeńskich hormonów) w organizmie. Dowiedli tego naukowcy, którzy zbadali poziom estrogenów we krwi dzieci w wieku 5 i 18 miesięcy oraz 3 i 5 lat, które często i długo piły herbatkę z kopru włoskiego. Okazało się, że wyznaczone normy zostały znacznie przekroczone. W związku z tym decyzję o podaniu dziecku herbatki z kopru włoskiego lepiej skonsultować z pediatrą. Warto wiedzieć, że zawartość związków estrogenowych w jednych herbatkach może być większa lub mniejsza, jednak producenci nie mają obowiązku podawać takich informacji na opakowaniu.

Herbatka z kopru włoskiego na laktację

W medycynie naturalnej herbatka z kopru włoskiego jest polecana także na pobudzenie laktacji. Obecnie fenkuł jest głównym składnikiem sprzedawanych w aptekach ziół mlekopędnych. Jednak zawarte w nim estrogeny mogą się przedostać do organizmu dziecka z mlekiem matki, dlatego z ww. powodów kobiety karmiące piersią przed spożyciem herbatki z kopru włoskiego również powinny skonsultować się z lekarzem.

Herbatka z kopru włoskiego w ciąży

Herbatki i inne przetwory z owoców kopru włoskiego nie są wskazane w czasie ciąży.

Koper włoski (fenkuł) na kobiece dolegliwości

Podobno koper włoski może pomóc przyspieszyć miesiączkę, złagodzić objawy klimakterium, podnieść poziom libido (ziele i owoc uważano w medycynie ludowej za afrodyzjak), a nawet ułatwić poród, jednak do tej pory nie przeprowadzono badań naukowych, które potwierdziłyby te doniesienia.

Olejek z kopru włoskiego na pasożyty

W ziołolecznictwie olejek eteryczny z kopru włoskiego stosuje się zewnętrznie, gdyż działa bakteriobójczo oraz przeciwpasożytniczo na świerzbowce i wszy.

Koper włoski (fenkuł) - zastosowanie w kuchni

Koper włoski występuje w kilku odmianach, różniących się morfologią owoców i składem chemicznym. Na przykład, odmiana kopru włoskiego beta-dulce jest wysoko cenioną przyprawą i jarzyną, którą można wykorzystać w kuchni. Świeże, pokrojone liście fenkułu można dodać do rosołu oraz do zupy rybnej. Pachną mniej intensywnie niż zwykły koper, z lekkim zapachem anyżku. Koper włoski można też jeść na surowo, w formie sałatki (świetnie komponuje się na przykład z selerem naciowym i jabłkiem). Z kolei nasiona fenkułu dodaje się do grillowanej wieprzowiny i do smażonego mięsa wieprzowego, np. do kotletów. Natomiast w kuchni włoskiej nasionami aromatyzuje się wywar do gotowania ryb. Warto wiedzieć, że przemyśle spożywczym olejek koprowy wykorzystuje się w celu aromatyzowania wyrobów cukierniczych i wódek.

Dlaczego warto jeść koper włoski?

Źródło: x-news.pl/TVN Style

Czy rozpoznajesz to zioło?

Pytanie 1 z 7

Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:

lilak pospolity

lawenda

hyzop

Następne pytanie

Bibliografia:

1. Kania M., Baraniak J., Grys A., Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe  według św. Hildegardy z Bingen. Cz. II, "Postępów Fitoterapii" 2014, nr 2
2. Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Więcej artykułów autorki

Monika Majewska