Wartości odżywcze ZIELENINY: rzeżuchy, natki pietruszki, szczypiorku, kopru, szpinaku

Jeśli zieleninę traktujesz jako dekoracyjny dodatek do potraw, to najwyższy czas zmienić to podejście. Nawet niewielka ilość rzeżuchy, szczypiorku, kopru czy natki pietruszki wzbogaca nasze menu w bezcenne wartości odżywcze.

Spis treści

1. Jedz szpinak na zdrowie

Badania wykazały, że kolor pożywienia jest równie ważny jak wartość odżywcza. Ma bowiem wpływ na gospodarkę energetyczną organizmu. Barwniki roślinne biorą udział między innymi w transportowaniu tlenu, azotu oraz witamin. Wiosną szczególne znaczenie zyskuje kolor zielony. Tę barwę rośliny zawdzięczają chlorofilowi (z greckiego: chloros – zielony, phyllon – liść). Nazywany bywa on „słonecznym barwnikiem”, bo absorbuje energię słoneczną. Choć nie do końca poznano jego znaczenie dla człowieka, przypuszcza się, że ma wpływ na czerwone krwinki, zwiększa odporność organizmu i chroni komórki przed szkodliwym wpływem wolnych rodników.

Wartości odżywcze zieleniny: rzeżucha

Ma ostry, orzeźwiający smak. Jako jedna z niewielu roślin zawiera duże ilości łatwo przyswajalnego jodu. Z tego powodu jest zalecana dla osób chorych na tarczycę. Także cukrzycy powinni sięgać po rzeżuchę, ponieważ zawiera cenny chrom, który współdziała z insuliną w regulowaniu poziomu glukozy we krwi. Jest ona też cennym źródłem żelaza, siarki, wapnia i witamin – C, A, B3, PP, i E. Najlepiej zjadać ją na surowo – na kanapkach i w surówkach. Rzeżuchy nie można jednak jeść zbyt dużo – najlepiej łyżkę dziennie. Nadużywanie (ponad 3–5 łyżek dziennie) może spowodować zapalenie pęcherza moczowego. Rzeżuchę warto wyhodować z nasion. Najpierw pokrywamy dno talerzyka watą lub ligniną, kładziemy go spodem do góry na drugim talerzu. Watę zwilżamy obficie i wysiewamy wilgotne nasiona rzeżuchy. Wzejdą po 4–5 dniach, trzeba tylko zadbać, by podłoże było stale wilgotne.

Wartości odżywcze zieleniny: szpinak

Zawiera prawie wszystkie witaminy – C, A, E, K oraz z grupy B, kwas foliowy, sporo jodu i żelaza, nieco manganu. Szpinak skutecznie zwalcza anemię, odciąża pracę serca, zapobiega krzywicy. Ma również działanie przeciwnowotworowe. Gotowanie powoduje utratę znacznej ilości cennego żelaza i kwasu foliowego. Młode listki lepiej więc jadać na surowo, np. w sałatkach. Jego jedyną wadą jest kwas szczawiowy, który hamuje wchłanianie wapnia i żelaza. Może się on łączyć z wapniem w nierozpuszczalne szczawiany, które przyczyniają się do tworzenia kamieni nerkowych i żółciowych. Dlatego nie powinny go jadać osoby z chorym żołądkiem, nerkami, ze skłonnościami do artretyzmu i reumatyzmu.

Jedz szpinak na zdrowie

Wartości odżywcze zieleniny: natka pietruszki

Jej walory znano już w starożytności, ale wówczas stosowano ją wyłącznie jako lek. Natka pietruszki poprawia widzenie, zapobiega anemii i krzywicy. Ma też własności odtruwające organizm, „czyści krew”, działa moczopędnie, usuwa nadmiar wody, regeneruje włosowate naczynia krwionośne. Łyżeczka natki dziennie zaspokaja nieomal wszystkie nasze potrzeby witaminowe. Zawiera bowiem najważniejsze minerały (wapń, magnez, żelazo, potas) oraz witaminy (A, C, PP, kwas foliowy), i to w dużych ilościach. Witamin B, E, D i K ma nieco mniej. Natka pietruszki ułatwia przyswajanie żelaza (nawet 2–4-krotnie) z innych produktów, zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych. Warto ją stosować do wszelkiego rodzaju zup, drugich dań mięsnych i warzywnych, do surówek, sałatek i kanapek. Osoby ze schorzeniami nerek i kobiety w ciąży powinny ograniczyć spożycie natki do 2 łyżeczek dziennie.

Wartości odżywcze zieleniny: szczypiorek

Specyficzny smak i zapach nadają mu związki siarki, które mają lecznicze właściwości. Szczypiorek pobudza apetyt, ułatwia trawienie oraz ma lekkie działanie przeczyszczające. Zawiera karoten, kwas foliowy, witaminy C, B1, B2, a także potas, sód, wapń, magnez, fosfor, kwas krzemowy i chlor. Do spożycia można wykorzystywać nie tylko liście, ale również liliowe, zebrane w główki kwiaty, które kwitną w połowie lata. Dodaje się je do surówek, sałatek, potraw z jajek, past i serów.

Wartości odżywcze zieleniny: koper ogrodowy

Pierzaste gałązki kopru zawierają 0,5–1 proc. olejku eterycznego, który wpływa na lepsze wydzielanie soków żołądkowych, poprawia trawienie i przyswajanie pokarmów poprzez hamowanie rozwoju szkodliwych drobnoustrojów w jelitach, ponadto działa wiatropędnie. Koper jest bogaty w witaminę C i beta-karoten. Najlepiej komponuje się z zupami, ziemniakami, serami i rybami.