L-karnityna – właściwości, zapotrzebowanie, objawy niedoboru i źródła w żywności
L-karnityna to substancja niezbędna i niezastąpiona dla naszego organizmu. I jak żadna inna, spala tłuszcz. Upodobali ją sobie sportowcy. Teraz sięgają po nią osoby na diecie, które chcą zgubić nadmiar kilogramów. Jakie właściwości ma l-karnityna?
Spis treści
- Co to jest L-karnityna?
- Zapotrzebowanie na L-karnitynę
- TABELA: zawartość L-karnityny w żywności
- Niedobór L-karnityny - objawy
- Odchudzanie z L-karnityną
- Jak wzrasta spalanie tłuszczu dzięki L-karnitynie?
- L-karnityna w sporcie
- Karnityna kontra toksyny
- Działanie lecznicze L-karnityny
Często w reklamach kusi nas zdjęcie kulturystki. Zaintrygowani przyglądamy się co reklamuje: L-karnityna. Pierwsze skojarzenie – „prochy” dla kulturystów. Ale czy słuszne? Znana już od wielu lat, jednak dopiero koniec XX wieku przyniósł jej sławę. Aktualnie zdobywa niesamowitą popularność wśród sportowców, instruktorów fitness. Badania wskazują, że może też stanowić alternatywę dla osób, które poszukują odpowiedzi na pytanie: jak schudnąć.
Co to jest L-karnityna?
Karnityna została odkryta w tkance mięśniowej w roku 1905. Jej nazwa pochodzi od łacińskiego słowa carnis – mięso. Ma również swoją drugą, dużo starszą – dziś jedynie historyczną – nazwę, witamina BT. Biolodzy zdefiniowali ją jako substancję niezbędną do prawidłowego wzrostu organizmów.
L-karnityna jest substancją witamino pochodną. Występuje w dwóch postaciach D i L. Forma D jest biologicznie nieaktywna, zaś lewoskrętna L-karnityna wykazuje złożone działanie fizjologiczne i terapeutyczne. Organizm człowieka zawiera około 20–25 gramów L-karnityny. Organizm ludzki sam syntetyzuje niewielką ilość karnityny (ok. 25%), zaś jej podstawowym źródłem dla ustroju jest dieta (ok. 75%). Głównym miejscem syntezy tej substancji jest wątroba, choć w mniejszym stopniu ten proces zachodzi też w nerkach, mięśniu sercowym, mięśniach szkieletowych i jelitach. W procesie syntezy własnej organizm wykorzystuje aminokwasy: lizynę i metioninę, witaminy z grupy B, witaminę C, kwas foliowy i żelazo. Niedobór choćby jednego z wyżej wymienionych substratów powoduje zmniejszenie wytwarzania L-karnityny w organizmie.
Zapotrzebowanie na L-karnitynę
Własna synteza zaspokaja potrzeby organizmu jedynie w niewielkim stopniu. Organizm czerpie L-karnitynę głównie z dostarczonego pożywienia. Znajduje się ona przede wszystkim w mięsie i produktach mlecznych. Surowce roślinne zawierają jedynie niewielkie ilości tej substancji, dlatego też osoby będące na diecie wegetariańskiej są najbardziej narażone na niedobory karnityny. Zauważmy, że diety odchudzające są zwykle pozbawione produktów ją zawierających, jak również często prekursorów, z których powstaje ta „witamina”. Zapotrzebowanie znacznie wzrasta też u kobiet w ciąży i matek karmiących.
TABELA: zawartość L-karnityny w żywności
| Rodzaj żywności | Zawartość L-karnityny [mg/kg] |
| Dziczyzna, baranina | 1000-2200 |
| Wołowina | 400-800 |
| Wieprzowina | 200-300 |
| Drób | 60-300 |
| Ryby | 60-200 |
| Mleko, sery, nabiał | 10-100 |
| Grzyby | 10-50 |
| Warzywa, owoce | 0-10 |
Niedobór L-karnityny - objawy
Pierwsze oznaki jej niedoboru pozostają zwykle niezauważone. Jednak z czasem obniżeniu ulega sprawność fizyczna i intelektualna organizmu. Po niewielkim wysiłku fizycznym pojawia się silne zmęczenie, a nawet oznaki wyczerpania. Parametrem morfologicznym informującym o niedoborze karnityny jest podwyższona zawartość lipidów we krwi.
Odchudzanie z L-karnityną
L-karnityna odgrywa ważną rolę w procesie odchudzania, usprawnia i przyspiesza procesy metabolizmu tłuszczów w organizmie. Jest niezbędna do transportu kwasów tłuszczowych do mitochondriów – swoistych fabryk komórkowych organizmu. W mitochondriach kwasy tłuszczowe ulegają utlenieniu (spaleniu) i dzięki temu wytwarzana jest energia niezbędna do realizacji funkcji życiowych ustroju. Poprzez lepsze wykorzystanie energii zawartej w pożywieniu pomaga osobom odchudzającym się w dostosowaniu do zmiany diety i zredukowaniu ilości kalorii dostarczanych w posiłkach. Odchudzanie przy niedostatku karnitynowym nie przynosi spodziewanych efektów, gdyż uniemożliwia utlenianie kwasów tłuszczowych.
Autor: Time S.A
Skorzystaj z wygodnych diet online Poradnika Zdrowie opracowanych także dla osób zmagających się z niedoborami witamin i mikroelementów. Precyzyjnie dobrany plan dietetyczny odpowie na Twoje indywidualne potrzeby żywieniowe. Dzięki nim odzyskasz zdrowie i poprawisz swoje samopoczucie. Diety te są opracowane zgodnie z najnowszymi zaleceniami i standardami instytutów naukowo-badawczych.
Jak wzrasta spalanie tłuszczu dzięki L-karnitynie?
W 2000 roku naukowcy z Uniwersytetu Lipskiego stworzyli taki model badania, który rozstrzyga o efektywności działania "spalaczy tłuszczu". Znakowali oni tłuszcz pokarmowy izotopem węgla, dzięki czemu mogli stwierdzić, ile tłuszczu spalane jest w określonym przedziale czasu. I co się okazało – już po tygodniu podawania pastylek z L-karnityną tempo spalania tłuszczu wzrosło u osób badanych o 70%.
L-karnityna w sporcie
L-karnityna odgrywa ważną rolę zwłaszcza przy długotrwałym wysiłku, podczas którego organizm jest zależny od wykorzystania energii z wysokoenergetycznych substancji tłuszczowych. Sportowcy wyczynowi i osoby uprawiające ćwiczenia fizyczne, mają zwiększone zapotrzebowanie na L-karnitynę, gdyż optymalizuje ona procesy energetyczne zachodzące w mięśniach i przyspiesza okres mięśniowej regeneracji powysiłkowej. Poprawia wydolność tlenową i wytrzymałość mięśniową, ogranicza katabolizm (rozpad) mięśniowy.
Karnityna kontra toksyny
L-karnityna posiada zdolności odtruwające. Dzieje się tak na skutek właściwości chelatowania (wiązania) i działania przeciwrodnikowego. Chelatowanie polega na wiązaniu pierwiastków metalicznych, czyli pozbawianiu ich aktywności. W ten sposób trujące substancje zostają w łagodny sposób usunięte poza organizm. Działanie przeciwrodnikowe to istotny element detoksykacji (odtruwania) ustroju. L-karnityna uznawana jest za jeden z najcenniejszych antyoksydantów. Zarówno eliminuje rodniki, jak też ochrania komórki przed niszczycielskim działaniem tych struktur.
Działanie lecznicze L-karnityny
Biochemizm L-karnityny wskazuje, że w konkretnych przypadkach substancja ta może pomagać zdrowiu. Przypisuje się jej działanie profilaktyczne, lecznicze i wspomagające przy występowaniu chorób: układu sercowo-naczyniowego, nerek, neurologicznych, psychicznych, wątroby, nowotworowych, otyłości, bezpłodności, cukrzycy oraz stwierdzono, że opóźnia ona procesy starzenia się.
