Komosa ryżowa (quinoa) - właściwości i wartości odżywcze
Komosa ryżowa (quinoa) wykazuje wyjątkowe właściwości zdrowotne i odżywcze. Quinoa jest bogatym źródłem pełnowartościowego białka, zdrowych kwasów tłuszczowych, a także wielu witamin i składników mineralnych. Ma także właściwości antyoksydacyjne oraz potencjalne działanie antynowotworowe. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma komosa ryżowa i jakie znalazła zastosowanie.
Spis treści
- Komosa ryżowa (quinoa) źródłem pełnowartościowego białka
- Komosa ryżowa (quinoa) może zapobiegać nowotworom
- Komosa ryżowa (quinoa) może zapobiec miażdżycy
- Komosa ryżowa (quinoa) dla chorych na celiakię
- Komosa ryżowa (quinoa) a cukrzyca
- Komosa ryżowa (quinoa) - zastosowanie w kuchni
- Komosa ryżowa (quinoa) - jak gotować?
- Komosa ryżowa jest dobrą alternatywą dla ryżu i kasz
Komosa ryżowa, inaczej quinoa lub ryż peruwiański, to pseudozboże, tzn. roślina, która wytwarza bogate w skrobię nasiona, lecz w rzeczywistości nie jest zbożem. Jej właściwości i wartości odżywcze od wieków są cenione w Ameryce Południowej, skąd pochodzi. Komosa ryżowa nazywana jest tam "świętym zbożem Inków", "złotym ziarnem Inków" i "matką zbóż".
Nic dziwnego - quinoa jest źródłem pełnowartościowego białka, zdrowych kwasów tłuszczowych, wielu witamin i składników mineralnych. Zawiera także saponiny, dzięki którym może wykazywać działanie przeciwalergiczne, przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne przeciwwirusowe i immunostymulujące.
Ponadto nasiona komosy zawierają wyjątkowo dużą ilość flawonoidów (spośród których dominują kwercetyna i kampferol). W związku z tym quinoa wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Należy podkreślić, że tradycyjne zboża wcale nie zawierają flawonoidów, co na ich tle czyni komosę ryżową wyjątkową.
Komosa ryżowa jest spokrewniona z polską komosą białą (lebiodą) i komosą wielonasienną. Obecnie, poza Ameryką Południową, quinoa uprawiana jest w USA, Indiach, Kanadzie oraz na Wyspach Brytyjskich.
Komosa ryżowa (quinoa) źródłem pełnowartościowego białka
Białko komosy ryżowej jako jedno z nielicznych białek roślinnych zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, czyli takie, które nie są syntetyzowane w organizmie i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem - twierdzą naukowcy z Zakładu Bromatologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tradycyjne zboża są ubogie w te aminokwasy. Dodatkowo zawartość białka w komosie ryżowej jest dość wysoka.
W związku z tym quinoa może być alternatywą dla białka pochodzenia zwierzęcego i znaleźć się w diecie wegetarian, a także osób, które ze względów zdrowotnych muszą ograniczyć spożycie bogatego w niezdrowe nasycone kwasy tłuszczowe mięsa.
Komosa ryżowa (quinoa) może zapobiegać nowotworom
Komosa ma potencjalne działanie antynowotworowe - przekonują naukowcy z Zakładu Biologii Komórki Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ w Krakowie. Z ich badań wynika, że wyciągi z nasion, kiełków i liści komosy ryżowej wyraźnie hamują proliferację komórek raka szczurzej prostaty, a także ograniczają ich międzykomórkową komunikację za pośrednictwem złącz szczelinowych oraz aktywność migracyjną in vitro.
Komosa ryżowa (quinoa) może zapobiec miażdżycy
Ziarna komosy ryżowej są bogate w tłuszcze nienasycone, głównie w kwas linolenowy, oleinowy i linolowy. Ich spożycie przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu, zmniejsza ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia.
Czytaj też: Która kasza jest najzdrowsza?
Wartość odżywcza ugotowanej komosy ryżowej w 100 gWartość energetyczna - 120 kcalBiałko ogółem - 4,40 gTłuszcz - 1,92 g Węglowodany - 21,30 g (w tym cukry proste 0,87)Błonnik - 2,8 gWitaminy
Tiamina – 0,107 mgRyboflawina – 0.110 mgNiacyna - 0.412 mgWitamina B6 - 0.123 mgKwas foliowy - 42 μgWitamina A – 5 IUWitamina E - 0.63 mgMinerały
Wapń – 17 mgŻelazo - 1,49 mgMagnez - 64 mgFosfor - 152 mgPotas - 172mgSód – 7 mgCynk - 1,09 mgŹródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Komosa ryżowa (quinoa) dla chorych na celiakię
Quinoa uważana jest za roślinę bezglutenową, w związku z tym od lat jest polecana osobom z chorobą trzewną. Jednak niektóre badania zasugerowały, że komosa ryżowa może zaszkodzić osobom cierpiącym na celiakię - zaostrzyć przebieg choroby poprzez stymulowanie wrodzonej i nabytej odpowiedzi immunologicznej pacjentów.
W związku z tym naukowcy z Kings College w Londynie postanowili przeprowadzić odpowiednie badania i raz na zawsze rozwiać wszelkie wątpliwości. W eksperymencie wzięło udział 19 pacjentów, którzy stosują dietę bezglutenową. Przez 6 tygodni codziennie podawano im 50 gramów quinoy. Następnie zbadali pacjentów, a ostateczne wyniki opublikowali na łamach "The American Journal of Gastroenterology".
Z badań wynika, że codzienne spożywanie komosy ryżowej (w ilości 50 g dziennie) jest bezpieczne dla pacjentów z celiakią. Jednocześnie zaznaczają, że należy przeprowadzić kolejne badania, które pozwolą określić długoterminowe efekty spożycia komosy ryżowej przez osoby z chorobą trzewną.
Polecany artykuł:
Quinoa może powodować alergie?
Jak dowiadujemy się z czasopisma Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika "Kosmos", w 2008 r. we Francji odnotowano pierwszy przypadek reakcji anafilaktycznej po spożyciu komosy ryżowej.
Pacjent z wcześniejszymi przypadkami alergii wykazywał reakcję systemową z dysfagią (zaburzenia połykania), dysfonią (osłabienie głosu), uogólnioną pokrzywką oraz obrzękiem. Skórny test punktowy był pozytywny dla nasion komosy i negatywny dla innych spożywanych równolegle substancji.
Fakt ten jest niepokojący z perspektywy zastosowania komosy ryżowej jako substytutu zbóż u osób na nie uczulonych i/lub przebywających na diecie bezglutenowej.
Komosa ryżowa (quinoa) a cukrzyca
Indeks glikemiczny (IG) komosy ryżowej jest niski IG = 35. Wszystko dlatego, że w jej skład wchodzą głównie węglowodany złożone - na 21,30 g węglowodanów, tylko 0,87 to cukry proste. Ponadto quinoa jest źródłem błonnika, który obniża poziom glukozy we krwi. W związku z tym mogą ją spożywać cukrzycy.
Zbilansowane dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!
Komosa ryżowa (quinoa) - zastosowanie w kuchni
Quinoa ma lekko słodkawy smak, w związku z tym nadaje się zarówno do przygotowywania dań głównych, jak i deserów. Komosa ryżowa może zastąpić ryż, kasze czy ziemniaki i makarony. Może być również składnikiem zup, gulaszu czy sałatek. Komosę ryżową można wykorzystać również do wypieku ciasteczek lub innych łakoci. Z kolei prażone ziarna można dodać np. do jogurtu.
Komosa ryżowa (quinoa) - jak gotować?
Ziarna komosy należy dobrze wypłukać pod bieżącą wodą. Następnie gotować jak tradycyjny ryż, jednak nieco krócej, bo zaledwie 10-15 minut. Komosę gotuje się w proporcji 1:2 (1 szklanka komosy, 2 szklanki wody).
Komosa ryżowa jest dobrą alternatywą dla ryżu i kasz
Źródło: TVN Meteo Active/x-news