Nadmiar soli w diecie dziecka powoduje otyłość, miażdżycę, demineralizację kości

Nadmiar soli w diecie dziecka może odbić się poważnymi chorobami wiele lat później. Sól powoduje wydalanie wapnia z moczem, powodując demineralizację i blokując przyrost masy kości. Spożywanie dużej ilości soli podnosi ciśnienie krwi do niebezpiecznego poziomu, a pośrednio związana jest też z coraz częstszą nadwagą i otyłością. Jakie szkody dla zdrowia może wyrządzić nadmiar soli w diecie?

Spożywanie soli w dzieciństwie ma wpływ na stan zdrowia w dorosłym życiu

Sposób żywienia w dzieciństwie oraz nabyte przyzwyczajenia wywierają istotny wpływ na kształtowanie się zwyczajów żywieniowych oraz na stan zdrowia człowieka w wieku dojrzałym. Nadmierne spożycie soli przez dzieci może oddziaływać na rozwój preferencji do smaku bardziej słonego.

Dzieci nie potrzebują tak dużo soli, jak ludzie dorośli. Im mniejsze dziecko, tym mniej soli powinno spożywać, a niemowlęta nie powinny spożywać jej wcale.

Dzieciom smakują potrawy niesolone

Smak słony jest dla niemowlęcia nieznany, dopiero w pierwszym roku życia, w miarę spożywania dosalanych potraw, dorośli zapoznają z nim dziecko. Warto zwrócić uwagę, że zdecydowanej większości dzieci potrawy niesolone smakują równie dobrze, a przestają smakować dopiero wtedy, gdy dzieci nauczą się je solić.

Zatem nie należy dosalać produktów dietetycznych, przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci, jak również podawać dzieciom potraw przyprawionych zgodnie z preferencjami smakowymi dorosłych czy uczyć je dosalania przy stole. Prawidłowe nawyki żywieniowe najłatwiej kształtuje się w dzieciństwie i wczesnej młodości. Dotyczy to również spożycia soli.

Czym może skutkować jedzenie słonych potraw w dzieciństwie?

U ludzi dorosłych nadmierne spożycie soli jest ściśle powiązane z wysokim ciśnieniem krwi i chorobami układu krążenia oraz większą zapadalnością na udary mózgu. Dziś wiemy, że także u dzieci wysokie spożycie soli przyczynia się do rozwoju nadciśnienia i może być przyczyną rozwoju wielu innych chorób w wieku dorosłym. Dzieci są grupą szczególnie wrażliwą na niekorzystne oddziaływanie nadmiarów soli, ze względu na małe rozmiary ciała i małą objętość krwi. Naczynia krwionośne młodego organizmu są słabsze i delikatniejsze niż u ludzi dorosłych.

Przy nadmiernym spożyciu soli jony sodowe zatrzymują wodę w organizmie, co prowadzi do powstawania obrzęków, zwiększenia objętości krwi i innych płynów ustrojowych, a w konsekwencji do nadciśnienia i innych niepożądanych skutków zdrowotnych.

Wykazano, że ograniczenie zawartości soli w diecie dzieci ma wpływ na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, co może spowolnić jego naturalne tempo wzrostu wraz z wiekiem i zmniejszyć ryzyko wystąpienia nadciśnienia w okresie późniejszym.

Nadmiar sodu niekorzystnie wpływa na kości

Nadmiar sodu jest obecnie zaliczany do czynników wpływających niekorzystnie na ogólnoustrojową gospodarkę wapniową. Spożywanie zbyt dużych ilości soli z dietą może prowadzić do zwiększonej demineralizacji kości, ponieważ powoduje zwiększenie wydalania wapnia z moczem, jak również wzmaga wydalanie magnezu.

A zatem nadmierne spożycie soli przez dzieci może wpływać niekorzystnie na prawidłowy rozwój układu kostnego. Warto wspomnieć, że człowiek buduje szczytową masę kostną do około 28-30 roku życia i im wyższą masę kostną osiągnie, tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia osteoporozy i złamań kości w wieku późniejszym. Dlatego ważne jest - obok zapewnienia odpowiednich ilości m.in. wapnia i witaminy D w diecie oraz utrzymania aktywności fizycznej - również unikanie czynników wpływających niekorzystnie na stan kości (w tym nadmiarów soli) w każdym okresie życia człowieka, a szczególnie w czasie intensywnego wzrostu organizmu.

Sól prowadzi do rozwoju otyłości

Z nadmiernym spożyciem soli związana jest również nadwaga i otyłość. Jest to problem, który dotyczy nie tylko ludzi dorosłych, ponieważ w coraz większym stopniu dotyka również dzieci i młodzież. Jakkolwiek sól nie powoduje bezpośrednio otyłości, to jest jednym z głównych czynników, mogących prowadzić do jej rozwoju. Dzieci spożywające w diecie dużej ilości soli mają skłonności do wypijania większej ilości napojów, w tym napojów słodzonych. Spożywanie takich napojów jest jedną z przyczyn powstawania otyłości u dzieci, ponieważ wiąże się ze wzrostem ilości przyjmowanej z pożywieniem energii.

U dzieci nie są jeszcze dobrze rozwinięte funkcje nerek, więc zdolność usuwania nadmiarów sodu z organizmu jest stosunkowo mała. Zbyt duże spożycie soli przez dzieci prowadzi do nadmiernego obciążenia nerek, ponieważ nie mogą one poradzić sobie z usuwaniem jej nadmiarów. Przyczynia się także do zwiększenia ilości wydalanego z moczem białka, co jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób nerek. Nadmierne spożycie soli powoduje powstawanie zmian zanikowych błony śluzowej żołądka, jak również zwiększa ryzyko zakażenia bakterią Helicobacter pylori, co może być przyczyną powstawania zmian nowotworowych w żołądku. Istnieją również badania wskazujące, że nadmiar soli w diecie dzieci może przyczyniać się do zwiększenia odczynowości oskrzeli i rozwoju astmy.

Tekst opracowany na podstawie materiałów przygotowanych przez dr Annę Wojtasik, należącą do zespołu ekspertów IŻŻ realizujących Projekt „Zachowaj Równowagę”, będącego częścią Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.