Propolis (kit pszczeli) - właściwości, zastosowanie, cena. Przepis na nalewkę

Propolis ma liczne właściwości, dlatego znalazł szerokie zastosowanie w medycynie. Dodatkowo krople, nalewka, maść czy tabletki z propolisem mają dobre opinie wśród osób, które stosują tego typu preparaty. Jakie działanie zdrowotne ma propolis? Czy dzieci mogą go stosować? Jaka jest jego cena i czy apteka to jedyne miejsce, gdzie można go kupić?  

Spis treści

1. Propolis - co to jest?
2. Propolis - właściwości
3. Propolis - cena
4. Propolis - gdzie kupić?
5. Propolis - zastosowanie
6. Propolis - nalewka propolisowa. Jak ją zrobić?
7. Propolis - maść propolisowa. Przepis

Propolis - co to jest?

Propolis (kit pszczeli) to produkt wytwarzany przez pszczoły ze składników zbieranych z roślin. Właściwie składa się właśnie z kitu pszczelego i balsamu pyłkowego wytwarzanego w organizmach pszczół z pyłku kwiatowego.

Propolis jest lepką i gęstą żywicą o charakterystycznym zapachu. W zależności od rejonu występowania pszczół, a zatem rośliny, z których zbierają surowiec, propolis może mieć różną barwę: pomarańczową, czerwoną, szarą, ciemnozieloną, brunatną lub czarną.

W zależności od temperatury propolis ma inną postać. Poniżej 15 stopni C jest twardy i kruchy, powyżej 36 stopni C – miękki i plastyczny, a powyżej 90 stopni C topnieje.

Pszczoły używają propolisu jako lepiszcza, którym zaklejają wszelkie szpary gniazda pszczelego oraz elementy, których nie są w stanie z niego usunąć. Propolis jest dla pszczół materiałem uszczelniającym oraz dezynfekującym.

W Polsce źródłami wydzieliny używanej przez pszczoły do produkcji propolisu są pączki drzew liściastych, m.in. topoli, olchy, wierzby, dębu, jesionu, kasztanowca oraz uszkodzenia kory drzew iglastych. Skład propolisu jest zmienny w zależności od warunków środowiskowych. Można przyjąć ogólnie, że tworzą go:

• substancje żywiczne – ok. 50%
• wosk pszczeli – ok. 30%
• substancje lotne – ok. 10%
• pyłek kwiatowy – ok. 5%
• domieszki mechaniczne – ok. 5%

W propolisie znajdziemy ok. 300 związków chemicznych. Najważniejsze z nich, które odpowiadają za szerokie właściwości prozdrowotne propolisu to kwasy fenolowe (m.in. ferulowy, salicylowy, kumarowy, kawowy), flawonoidy (kemferol, apigenina, chryzyna, galangina) i terpenoidy (m.in. geraniol, nerol, farnezol, kafiofilen).

Czytaj też: Pierzga pszczela - cudowny pokarm dla pszczół i nie tylko

Polecamy

Autor: Time S.A.

Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci schudnąć, jeść zdrowo, smacznie i bez wyrzeczeń. Dzięki niej z łatwością zmienisz swoje nawyki żywieniowe. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się świetnie dobranym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!

Dowiedz się więcej

Propolis - właściwości

Propolis ma szerokie i bardzo dobrze udokumentowane działanie lecznicze. Jest używany w środkach farmakologicznych i medycynie naturalnej. Jego działanie w dużej mierze wynika z silnej aktywności antyoksydacyjnej i hamowaniu działania wolnych rodników.

Właściwości propolisu to:

• działanie przeciwdrobnoustrojowe,
• leczenie infekcji dróg oddechowych,
• działanie regeneracyjne,
• stymulowanie układu odpornościowego,
• leczenie chorób skóry,
• ochrona wątroby,
• wykorzystanie w profilaktyce i leczeniu niektórych nowotworów.

Działanie przeciwdrobnoustrojowe

Propolis działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybicznie. Hamuje wzrost licznych bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych w tym Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Pseudomonas aeruginosa, Esherichia coli.

Alkoholowe roztwory propolisu hamują wzrost grzybów Trichophyton, Microsporum oraz Candida odpowiedzialnych za dosyć powszechną kandydozę, czyli przerost drożdżaków w przewodzie pokarmowym oraz drogach rodnych.

Propolis działa skutecznie przeciwko wirusowi opryszczki pospolitej, wirusowi polio, przy leczeniu rzęsistkowego, grzybicznego i bakteryjnego zapalenia pochwy oraz nadżerek szyjki macicy. Ekstrakt z propolisu leczy także pasożytnicze zakażenie jelit pierwotniakami Giardia.

Nowe badania wskazują na możliwość wykorzystania propolisu w leczeniu zakażeń bakterią Helicobacter pylori, odpowiadającą za wrzody żołądka, a nawet jego nowotwór. Jest ona bardzo trudna w eradykacji, a obecnie stosowana kuracja mocno obciąża organizm.

Na podstawie badań stwierdzono, że dodatek propolisu zwiększa aktywność antybiotyczną środków farmakologicznych. Za działanie antybiotyczne propolisu odpowiadają przede wszystkim flawonoidy i estry kwasów fenolowych.

Do najsilniej działających substancji o charakterze przeciwdrobnoustrojowym zalicza się pinocembrynę, galanginę, pinostrobinę, apigeninę, myrycetynę, luteolinę, ester etylowy kwasu kawowego i ester fenetylowy kwasu kawowego.

Leczenie infekcji dróg oddechowych

Propolis stosuje się w leczeniu ostrych, nieżytowych i przewlekłych chorób gardła i krtani różnego pochodzenia. Jest też bardzo skuteczny przy aftach, pleśniawkach, powierzchniowym zapaleniu języka, zapaleniu ozębnej, wrzodziejącym zapaleniu dziąseł i paradontozie.

Działanie regeneracyjne

Wyciągi z propolisu przyspieszają bliznowacenie ran, regenerację tkanek miękkich, tkanki łącznej, chrzęstnej i kostnej. Według jednego z badań propolis użyty w leczeniu ran po operacjach położniczych przyspieszył gojenie w blisko 98% przypadków.

Stymulacja układu odpornościowego

Wyciągi etanolowe propolisu stymulują pracę układu odpornościowego, poprawiają jego reakcję na atak ciał obcych i drobnoustrojów chorobotwórczych. Podawany wraz ze szczepionkami zwiększa wydzielanie przeciwciał.

Leczenie chorób skóry

Kremy, szampony i mydła z propolisem świetnie sprawdzają się w pielęgnacji skóry tłustej, na której łatwo tworzą się stany zapalne, wypryski czy łupież.

Badania kliniczne wskazują na aż 76% skuteczność w leczeniu ropnych chorób skóry, zapalenia mieszków włosowych, gruczołów potowych, ropni pach czy zajadów.

Propolisu używa się także w leczeniu grzybic skóry. Jego preparaty są z powodzeniem stosowane przy odmrożeniach, oparzeniach, w leczeniu ran po zabiegach chirurgicznych, zapaleniu kości i szpiku, zmiażdżeniu kończyn.

Preparaty z propolisem prowadzą do szybkiego wyleczenia żylaków podudzi (blisko 3 razy szybszego niż tzw. but Unna), pomagają przy guzach krwawniczych i szczelinach odbytu, zapobiegając krwawieniom i ostrym nawrotom choroby.

Ochrona wątroby

Propolis może być skuteczny w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby w jego wczesnych stadiach. Udowodnił to Nakamura wraz z zespołem w 2013 roku w badaniu na szczurach.

Ekstrakty etanolowe propolisu podawane w dawce 50 mg/kg masy ciała pozwoliły zapobiec uszkodzeniu komórek wątroby, cholestazie i znacznie zmniejszyły stężenie we krwi cholesterolu, trójglicerydów, fosfolipidów i innych związków wskazujących na nieprawidłową pracę wątroby.

W grupie zwierząt przyjmujących leczniczo witaminę E również stwierdzono brak uszkodzeń hepatocytów, ale inne zmiany chorobowe były widoczne.

Profilaktyka i leczenie nowotworów

W propolisie znajdują się związki chemiczne, które hamują rozpoczęty proces tworzenia się guza nowotworowego i zapobiegają powstaniu nowotworu. Należą do nich: ester kwasu kawowego i ferulowego, chryzyna, artepilina C, galangina i kardanol, których mechanizm działania opiera się na rozpoczynaniu procesu apoptozy, czyli śmierci komórek.

Typową cechą komórek nowotworowych jest to, że są nieśmiertelne – same nie ulegają apoptozie. Zatem leczenie skupia się na tym, aby tę śmierć komórkową wywołać, a taką zdolność posiada propolis.

Badania in vitro wykazują skuteczność propolisu w hamowaniu rozwoju i leczeniu: 

• czerniaka złośliwego,
• glioblastoma multiforme,
• raka jelita grubego,
• raka płuc, raka piersi,
• nowotworów głowy i szyi,
• cholangiocarcinoma,
• raka sutka.

Propolis nie jest obecnie stosowany w terapiach nowotworowych. Celowe wydaje się jednak wykorzystanie zawartych w nim substancji w profilaktyce i leczeniu nowotworów.

Propolis - zastosowanie

Propolis jest bardzo cenną naturalną substancją leczniczą o szerokim, a przy tym silnym działaniu. Trzeba mieć na uwadze, że może powodować uczulenia. Dotyczy to szczególnie osób z alergią na inne produkty pszczele.

Dlatego przed rozpoczęciem kuracji należy rozprowadzić propolis na zgięciu łokcia i obserwować reakcję organizmu. Jeśli wystąpi zaczerwienienie, opuchlizna lub świąd skóry, nie należy stosować środków na bazie propolisu.

W przypadku przyjmowania leków stałych warto skonsultować się z lekarzem i przeanalizować możliwość jednoczesnego stosowania leku i propolisu.

Najbardziej popularne formy, w których używa się propolisu w warunkach domowych to nalewka i maść.

Propolis - nalewka propolisowa. Jak ją zrobić?

Do butelki ze zmielonymi 50 gramami propolisu wlewamy 350 cm3 spirytusu oraz 150 cm3 letniej, przegotowanej wody.

Nalewkę pozostawiamy w temperaturze pokojowej szczelnie zamkniętą przez 2-3 tygodnie. W celu dokładniejszego rozpuszczenia propolisu butelkę codziennie mieszamy.

Po przefiltrowaniu przez watę, gazę bądź filtr od kawy przelewamy nalewkę do ciemnej butelki, najlepiej z kroplomierzem. Szczelnie zakręcamy.

Zastosowanie w chorobach układu oddechowego

• 15-20 kropli na łyżeczkę cukru 3 razy dziennie
• 30 kropli na 200 ml ciepłej herbaty z rumianku do płukania gardła oraz popijania
• do talerza z gorącą wodą wlać 40-50 kropli nalewki, używać do inhalacji pod ręcznikiem przez 10 min.

Zastosowanie w chorobach układu pokarmowego

• Na połowę szklanki letniej wody 40 kropli nalewki. Płukać jamę ustną kilka razy dziennie przy paradontozie oraz stanach zapalnych jamy ustnej.

• Na połowę szklanki wody, herbaty lub innego płynu 20-40 kropli nalewki. Pić 2-3 razy dziennie na 20-30 minut przed jedzeniem przy stanach zapalnych żołądka i jelit oraz początkowym stadium choroby wrzodowej żołądka

• Na łyżeczkę miodu 20 kropli nalewki. Spożywać 3 razy dziennie na 20 minut przed jedzeniem przy wrzodach żołądka i dwunastnicy.

Zastosowanie w chorobach skóry, przy ranach i oparzeniach

• Na 100 ml przegotowanej, ciepłej wody wlać 1 ml nalewki. Używać do przemywania ran, stłuczeń, oparzeń oraz do kompresów nakładanych na chore miejsca i stłuczenia.

• Przemywać rozcieńczoną 1:50 nalewką palce nóg przy grzybicy międzypalcowej

• Na rany żylakowe przykładać kompresy nasączone nalewką rozcieńczoną 1:50

Propolis - maść propolisowa. Przepis

Należy odparowywać 100 ml nalewki propolisowej w łaźni wodnej (naczynie z nalewką wstawione do drugiego z gorącą wodą) aż do uzyskania gęstego płynu.

Następnie dodać około 100 gramów wazeliny i dobrze wymieszać do połączenia składników. Zamiast nalewki można wykorzystać rozkruszony propolis, dodając go bezpośrednio do wazeliny, następnie stosując łaźnię wodną, aż maść uzyska odpowiednią jednolitą konsystencję.

Zastosowanie w chorobach skóry, ranach, oparzeniach: na chore miejsca (oparzenia, odmrożenia, skaleczenia, rany, wrzody, czyraki, odleżyny) nakładać cienką warstwę maści dwa razy dziennie.

Kto miód łyka, jak koń bryka - czy znasz właścwości różnych gatunków miodu?

Pytanie 1 z 8

Miód akacjowy działa:

przeciwwymiotnie

uspokajająco i wzmacniająco

reguluje trawienie

Następne pytanie

Aleksandra Żyłowska-Mharrab