Żurawina od lat jest przedmiotem badań nad jej wpływem na zdrowie człowieka. Naukowcy sprawdzali jej znaczenie w profilaktyce zakażeń dróg moczowych, działanie związków bioaktywnych na układ krążenia, procesy zapalne oraz odporność organizmu. W publikacjach naukowych pojawiają się także dane dotyczące bezpieczeństwa stosowania żurawiny, różnic między sokiem, owocami i suplementami oraz możliwych interakcji z lekami.
Żurawina właściwości zdrowotne i zakażenie układu moczowego
Żurawina jest najczęściej kojarzona z profilaktyką zakażeń układu moczowego i to właśnie w tym obszarze jej działanie zostało najlepiej udokumentowane. Jak wyjaśnia Dipa Kamdar, starsza wykładowczyni praktyki farmaceutycznej na Kingston University, kluczową rolę odgrywają proantocyjanidyny, związki naturalnie obecne w owocach żurawiny. Substancje te utrudniają bakteriom, w tym Escherichia coli, przyczepianie się do nabłonka dróg moczowych, co jest jednym z pierwszych etapów rozwoju infekcji. Badania kliniczne wskazują, że regularne spożywanie żurawiny może obniżać częstość nawrotów infekcji u kobiet oraz dzieci, przy czym zarówno sok, jak i tabletki wykazywały działanie profilaktyczne. W jednym z badań porównawczych tabletki okazały się nieco bardziej opłacalne ekonomicznie, a obie formy wiązały się z mniejszym zużyciem antybiotyków w porównaniu z placebo. Podkreśla się jednocześnie, że żurawina nie leczy już rozwiniętej infekcji.
Żurawina właściwości - wpływ na serce i cholesterol we krwi
Zainteresowanie naukowców wzbudził również wpływ żurawiny na układ sercowo-naczyniowy. Owoce te są źródłem antyoksydantów, takich jak antocyjany, proantocyjanidyny i kwercetyna, które neutralizują wolne rodniki odpowiedzialne za stres oksydacyjny. Badania obserwacyjne i interwencyjne wskazują, że spożywanie soku z żurawiny lub standaryzowanych ekstraktów może wiązać się ze wzrostem stężenia cholesterolu HDL oraz obniżeniem poziomu LDL, zwłaszcza u osób z cukrzycą. Utleniony LDL łatwiej odkłada się w ścianach naczyń i sprzyja rozwojowi stanu zapalnego, dlatego mechanizmy antyoksydacyjne przypisywane żurawinie są przedmiotem dalszych analiz. W literaturze naukowej pojawiają się także dane dotyczące poprawy elastyczności naczyń, obniżenia ciśnienia tętniczego i zmniejszenia stężenia homocysteiny, jednak autorzy badań zaznaczają, że wyniki nie są całkowicie spójne i wymagają dalszego potwierdzenia.
Żurawina a odporność, mózg i potencjalna ochrona przeciwnowotworowa
W badaniach laboratoryjnych i na modelach zwierzęcych analizowano również rolę żurawiny w kontekście procesów nowotworowych. Związki takie jak kwas ursolowy wykazywały zdolność do hamowania proliferacji komórek nowotworowych oraz działania przeciwzapalnego, co ma znaczenie, ponieważ przewlekły stan zapalny bywa jednym z czynników sprzyjających rozwojowi chorób nowotworowych. W badaniu klinicznym dotyczącym raka żołądka stwierdzono, że regularne picie soku z żurawiny może ograniczać kolonizację bakterii Helicobacter pylori, która jest silnie związana z tym nowotworem. Z kolei badanie z 2022 roku wykazało, że dorośli spożywający codziennie liofilizowaną żurawinę w ilości odpowiadającej około 100 gramom świeżych owoców uzyskiwali lepsze wyniki w testach pamięci codziennej oraz wykazywali poprawę przepływu krwi w obszarach mózgu odpowiedzialnych za uczenie się. Odnotowano również obniżenie stężenia LDL. Żurawina dostarcza także witaminy C, E, karotenoidów i żelaza, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Suplementy z żurawiną skuteczność, bezpieczeństwo i interakcje z lekami
Suplementy z żurawiną są często reklamowane jako wygodna alternatywa dla soku i owoców, ponieważ zawierają skoncentrowane ekstrakty standaryzowane na zawartość proantocyjanidyn i nie dostarczają dużych ilości cukru. Jednocześnie całe owoce, świeże lub mrożone, zapewniają błonnik i szersze spektrum składników odżywczych, których nie zawsze ma kapsułka. U większości osób umiarkowane spożycie żurawiny uznawane jest za bezpieczne, jednak nadmiar soku lub suplementów może prowadzić do dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Zwraca się także uwagę na obecność szczawianów, które u osób predysponowanych mogą sprzyjać powstawaniu kamieni nerkowych. Najistotniejszą kwestią pozostają możliwe interakcje z lekami, szczególnie z warfaryną, ponieważ opisywano przypadki nasilenia jej działania przeciwkrzepliwego. Choć dane są niespójne, pacjentom przyjmującym ten lek zaleca się ostrożność i konsultację z lekarzem. Żurawina nie zastępuje zbilansowanej diety, ale może stanowić jej wartościowe uzupełnienie, o ile jest stosowana świadomie i z uwzględnieniem indywidualnych przeciwwskazań.
