Kapsaicyna nie tylko na odchudzanie - właściwości zdrowotne i zastosowanie kapsaicyny

2017-08-17 9:00

Kapsaicyna, substancja odpowiedzialna za ostry smak papryczki chili, jest znana przede wszystkim jako składnik przypraw, a także tabletek na odchudzanie. Kapsaicyna posiada liczne właściwości lecznicze, antyoksydacyjne i przeciwdrobnoustrojowe. Kapsaicyna ma także inne zastosowanie, ponieważ jest wykorzystywana do produkcji licznych aerozoli, takich jak np. gaz pieprzowy. Sprawdź, jak działa kapsaicyna.

KAPSAICYNA nie tylko na odchudzanie - właściwości zdrowotne i zastosowanie kapsaicyny
Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Kapsaicyna - właściwości przeciwnowotworowe
  2. Kapsaicyna na Alzheimera
  3. Kapsaicyna na odchudzanie
  4. Kapsaicyna - właściwości przeciwbakteryjne
  5. Kapsaicyna a wrzody żołądka
  6. Kapsaicyna - zastosowanie w medycynie
  7. Kapsaicyna jako gaz pieprzowy

Kapsaicyna to organiczny związek chemiczny, alkaloid, odpowiedzialny za ostry i piekący smak papryki chili. Kapsaicyna działa na receptory bólu (nocyceptory), czyli bezpośrednio na receptory układu nerwowego. Te wysyłają sygnały do mózgu, które są odbierane jako wrażenie bólu i uczucie gorąca. Stąd uczucie pieczenia w jamie ustnej.

Kapsaicyna rozpuszcza się w alkoholu i tłuszczach. Dlatego najczęściej popełnianym błędem przez osoby, które spożyły potrawę zawierającą tę substancję, jest wypicie dużej ilości wody. Aby pozbyć się uczucia pieczenia w jamie ustnej, należy wypłukać ją tłuszczem roślinnym lub wypić szklankę tłustego mleka. Ulgę przyniesie także zjedzenie lodów lub wypicie alkoholu.

Do wytwarzania przypraw czy tabletek na odchudzanie, kapsaicynę otrzymuje się z papryki rocznej i z papryki chili.

Kapsaicyna - właściwości przeciwnowotworowe

Kapsaicyna ma liczne właściwości lecznicze, jednak powszechnie jest uważana za lek na raka. Wykazano, że kapsaicyna zarówno chroni przed rozwojem nowotworów, jak i hamuje już istniejące komórki nowotworowe. Kapsaicyna chroni przed metabolizowaniem, wiązaniem z DNA oraz działaniem mutagennym takich związków rakotwórczych, takich jak:1

Chemoprewencyjne działanie kapsaicyny związane jest więc przede wszystkim z wpływem na funkcjonowanie enzymów wątroby, które odgrywają kluczową rolę w aktywacji lub detoksykacji różnych mutagenów i związków  rakotwórczych.

  • nitrozoamina - jest zawartym w tytoniu związkiem rakotwórczym, który aktywowany jest przez enzymy mikrosomalne wątroby. Wykazano, że kapsaicyna poprzez hamowanie działania tych enzymów chroniła przed tworzeniem mutagennych metabolitów nitrozoaminy
  • aflatoksyna B1 - to mykotoksyna wytwarzana przez grzyby z rodzaju Aspergillus (kropidlak), podczas metabolizowania przez wątrobę ulega aktywacji, po czym wiąże się z komórkowym DNA i powoduje jego uszkodzenia. Kapsaicyna zmniejszała wiązanie aflatoksyny B1 do DNA poprzez modyfikowanie aktywności enzymów wątroby u szczurów.
  • karbaminian winylu - miejscowe podawanie kapsaicyny u myszy zapobiega również karcynogenezie zachodzącej w komórkach skóry, wywołanej karbaminianem winylu

W badaniach in vitro, prowadzonych na komórkach nowotworowych T24 moczowego u myszy, wykazano, iż w zależności od  dawki kapsaicyna może prowadzić do depolaryzacji błony mitochondriów, efektem czego jest śmierć komórki. Sugeruje się więc, że alkaloid ten może być stosowany w terapii raka pęcherza moczowego.2

Wykazano także, że kapsaicyna hamuje wzrost komórek raka prostaty u myszy.3

Kapsaicyna na Alzheimera

Grupa naukowców z Chin przeprowadziła badania na szczurach będących na diecie wysokotłuszczowej, u których celowo wywołano cukrzycę typu 2, jako model badawczy rozwijający chorobę Alzheimera.4 Badaniom poddano zwierzęta karmione kapsaicyną z wywołaną cukrzycą oraz gryzonie z cukrzycą karmione tradycyjną karmą. W eksperymencie wzięły udział także szczury zdrowe karmione kapsaicyną oraz te na tradycyjnej diecie. Naukowcy analizowali następujące parametry: poziom glukozy we krwi, poziom insuliny i wskaźnik insulinooporności tzw. HOMA-IR. Zaobserwowano, że kapsaicyna dodana do karmy zwierząt będących modelem choroby Alzheimera znacząco wpływała na istotne obniżenie fosforylacji białka tau [rodzaj białka występującego prawie wyłącznie w komórkach nerwowych], zapobiegając tym samym zmianom [neurodegeneracyjnym] w mózgu w przebiegu choroby Alzheimera.

Kapsaicyna na odchudzanie

W 2010 r. naukowcy z Daegu University w Korei5 wykazali, że stężenia białek związanych z termogenezą i gospodarką tłuszczową ulegały zmianom w trakcie stosowania kapsaicyny (w przypadku modeli zwierzęcych). Badania oddziaływania kapsaicyny na masę ciała prowadzili również na ludziach duńscy naukowcy z The Royal Veterinary and Agricultural University6, ale używano wówczas kombinacji kapsaicyny, tyrozyny oraz kofeiny. Skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania nowych środków odchudzających wymagają więc jednoznacznego potwierdzenia dalszymi badaniami naukowymi.

Kapsaicyna - właściwości przeciwbakteryjne

Wykazano hamujący wpływ kapsaicyny na rozwój różnych gatunków bakterii, jak np. Salmonella typhimurium czy Pseudomonas aeruginosa.7 Dowiedziono  również, że kapsaicyna hamuje wzrost Helicobacter  pylori, bakterii stanowiącej najczęstszą przyczynę choroby wrzodowej.8 Skala działania kapsaicyny zależy od jej stężenia, jak również oporności na nią mikroorganizmów, np. rozwój Escherichia coli (pałeczka okrężnicy) jest hamowany dopiero przy bardzo wysokich stężeniach kapsaicyny.

Kapsaicyna a wrzody żołądka

W  zapobieganiu większości chorób układu pokarmowego powszechnie stosuje się zasadę unikania ostrych potraw w  codziennej diecie. Jednak węgierscy naukowcy z Medical University of Pécs wykazali, że regularne stosowanie małych dawek kapsaicyny w grupie zdrowych ludzi zmniejszało ryzyko wystąpienia wrzodów żołądka, których etiologia związana była ze zwiększonym spożyciem etanolu czy też przyjmowaniem aspiryny.9 Z drugiej jednak strony zaznaczają, że kapsaicyna w dużych stężeniach wykazuje negatywny wpływ na błonę śluzową żołądka.10

Kapsaicyna - zastosowanie w medycynie

Czysta kapsaicyna, w przeciwieństwie do tej używanej w przemyśle spożywczym, jest silnie toksyczna, dlatego jest stosowana głównie w medycynie w postaci maści i plastrów, jako lek rozgrzewający stawy i mięśnie.

Kapsaicyna jako gaz pieprzowy

Kapsaicyna jest również składnikiem gazu pieprzowego. Jej ilość w gazie nie przekracza 15%. Dzięki zawartości kapsaicyny, gaz pieprzowy działa poprzez wywołanie uczucia silnego pieczenia, połączonego z trudnością oddychania i utrzymania otwartych oczu oraz dezorientację. W związku z tym jest skutecznym narzędziem do samoobrony.

Ważne

Kapsaicyna - toksyczność

Kapsaicyna wykazuje właściwości lecznicze tylko w małych dawkach. W wysokich dawkach jest substancją wysoce toksyczną. Dawkę śmiertelną kapsaicyny  oszacowano  na około 56-512 mg/kg masy ciała (w zależności od źródła), co klasyfikuje ją jako substancję średnio toksyczną. Przypuszcza się, że czynnikiem wywołującym śmierć podczas ekspozycji na zbyt dużą dawkę alkaloidu są zaburzenia oddychania.

Bibliografia:

1. Olszewska J., KAPSAICYNA — LEK CZY TRUCIZNA?, Kosmos. Problem Nauk Biologicznych 2010, tom 59, nr 1-2

2. Capsaicin mediates cell death in bladder cancer T24 cells through reactive oxygen species production and mitochondrial depolarization: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19592070

3. Capsaicin, a component of red peppers, inhibits the growth of androgen-independent, p53 mutant prostate cancer cells: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16540674

4. Capsaicin reduces Alzheimer-associated tau changes in the hippocampus of type 2 diabetes rats, www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28225806

5. Proteomic analysis for antiobesity potential of capsaicin on white adipose tissue in rats fed with a high fat diet, www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20359164

6. Body fat loss achieved by stimulation of thermogenesis by a combination of bioactive food ingredients: a placebo-controlled, double-blind 8-week intervention in obese subjects, www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16652130

7. Antibacterial activity of Capsicum extract against Salmonella typhimurium and Pseudomonas aeruginosa inoculated in raw beef meat: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12745238

8. Anti-inflammatory effect of capsaicin in Helicobacter pylori-infected gastric epithelial cell: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17760719

9. Gastroprotection induced by capsaicin in healthy human subjects: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16127749

10. Studies on the effect of intragastric capsaicin on gastric ulcer and on the prostacyclin-induced cytoprotection in rats: www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8866836