Już jedna porcja nasila objawy. Tego nie jedz przy dnie moczanowej

Dna moczanowa to schorzenie, które charakteryzuje się nawracającym i niezmiernie uciążliwym stanem zapalnym stawów oraz tkanki miękkiej. Wielu z nas znana jest raczej pod nazwą podagra. Wraz z postępem choroby, dolegliwości stają się coraz bardziej częste, dłuższe i bardziej bolesne. Ale uciążliwe objawy można złagodzić dzięki odpowiedniej diecie.

Dna moczanowa jest formą choroby metabolicznej, która ma korzenie genetyczne, ale jej rozwój jest także związany ze stylem życia i często jest efektem współistniejącej otyłości. Najczęściej atakuje mężczyzn i osoby starsze, ale także tych z nadwagą, cierpiących na cukrzycę, nadciśnienie, schorzenia układu krążenia czy zaburzenia lipidowe, a także nadmiernie spożywających alkohol.

Reumatoidalne zapalenie stawów. Dna moczanowa przyczyny

Dna moczanowa może przez długie lata pozostawać bezobjawowa. Wysoki poziom kwasu moczowego we krwi (powyżej 7 mg/dl) – czynnik wywołujący chorobę – może istnieć przez wiele lat, nie powodując żadnych niedogodności. Kwas moczowy gromadzi się w stawach i tkankach w postaci kryształków moczanu sodu, co z biegiem czasu prowadzi do nasilenia bólu, obrzęku i ograniczenia ruchu w dotkniętych stawach. Ataki stają się bardziej częste i dłuższe. Przyczyną wzrostu poziomu kwasu moczowego we krwi mogą być nadprodukcja tego związku lub zmniejszone wydalanie.

Dna moczanowa a odpowiednia dieta

Dna moczanowa jest często skutkiem ubocznym niezróżnicowanej diety, obfitującej w mięso i alkohol. Niewielu jest tych, którzy podejmują wysiłek, by poprzez właściwą dietę obniżyć poziom kwasu moczowego, który stanowi winowajcę tej choroby. Specjaliści żywieniowi często radzą sobie łatwiej z odsiewaniem mądrości od nieprawdziwych informacji, niż osoby zmierzające do oswojenia się z dną moczanową, ale niezaznajomione z zasadami zdrowego żywienia. Rozsądnie jest unikać sięgania po środki farmakologiczne lub nawet operacje, kiedy odpowiednia dieta może być kluczem do kontrolowania poziomu kwasu.

Wielkość ryzyka wystąpienia hiperurykemii i dnie moczanowej jest ściśle związana z masą ciała. Otyłość wielokrotnie zwiększa to ryzyko oraz poziom kwasu moczowego. Nawet utrata wagi rzędu 5-10 kg przekłada się na obniżenie stężenia kwasu moczowego o 0,6 mg/dl. Osiągnięcie prawidłowej masy ciała jest zatem niezbędne w kontekście diety.

Wystarczy wyeliminować z codziennego menu napoje słodzone, przekąski, fast foody, żywność mocno przetworzoną, konserwy, kiełbasę i produkty mięsne o wysokiej zawartości soli, nasyconych tłuszczów i konserwantów oraz puryn. Zastąpienie tych artykułów pełnoziarnistymi produktami zbożowymi, warzywami, owocami, nabiałem, nasionami i orzechami. Taka kompozycja żywieniowa zapewni uczucie sytości, wesprze zdrowie wątroby, zachęci do regularnej perystaltyki jelit, stopniowego eliminowania patogenów, utrzymania zdrowego mikrobiomu i dostarczenia cennych mikroelementów oraz błonnika, które przyczynią się do obniżenia poziomu kwasu moczowego.

Zwrócenie uwagi na odpowiednią dietę jest kluczowe, ważniejsze niż zastosowanie drastycznych metod redukcji masy ciała. Warto podkreślić, że jeden dzień postu może podwyższyć stężenie kwasu moczowego o 1 mg/dl. Zatem głodówki i rygorystyczne diety nie są odpowiedzią, gdy dążymy do pozbycia się dnicy moczanowej lub hiperurykemii.

Dieta przy dnie moczanowej

Istotnym elementem jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, a wskaźnik BMI powyżej 25 oraz nadmiar tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej stanowią istotne czynniki ryzyka dnicy moczanowej. Niemniej jednak, należy unikać:

• głodówek,
• gwałtownej utraty wagi,
• nadmiernego wysiłku fizycznego,

Powyższe czynniki mogą zwiększyć nagromadzenie kwasu moczowego we krwi. Podobnie działa dieta niskowęglowodanowa o dużym udziale tłuszczu i zwierzęcego białka.

Dna moczanowa: czego nie jeść

Zasadniczo, osoby cierpiące na dnę moczanową powinny unikać spożywania artykułów bogatych w puryny, fruktozę oraz tłuszcz, które sprzyjają reabsorpcji moczanów.

Najważniejszym zaleceniem jest minimalizacja spożycia produktów o wysokiej zawartości puryn:

• Mięso: wędliny, kiełbasy, podroby, boczek, wątróbka, indyk, cielęcina, baranina, mózg, dziczyzna, konserwy i galarety mięsne, tłuste mięso, mięso czerwone;
• Ryby i owoce morza: śledzie, sardynki, łosoś, małże, pstrągi, szproty, tuńczyk, ryby wędzone i konserwowe;
• Grzyby, drożdże;
• Zupy i sosy przygotowane na bazie wywarów mięsnych, kostnych i grzybowych;
• Kakao, czekolada.

Warto w umiarkowany sposób konsumować produkty o średniej zawartości puryn:

• Mięso: na przykład kurczak, szynka;
• Ryby i owoce morza: np. dorsz, sandacz, mintaj;
• Niektóre warzywa i owoce: fasola, soczewica, rabarbar, szczaw, groch.

Należy zauważyć, że choć rośliny strączkowe są źródłem puryn, ich spożycie nie musi być znacząco ograniczane. Związki purynowe pochodzące z produktów roślinnych wywierają mniejszy wpływ na ataki dny moczanowej niż te pochodzące z produktów pochodzenia zwierzęcego, ponieważ zawierają one mniejszą ilość puryn oraz błonnik, który obniża biodostępność puryn.

Romana Makówka, Redaktor