Gorczyca - właściwości zdrowotne i zastosowanie gorczycy białej i czarnej

Gorczyca to nie tylko przyprawa, która znalazła szerokie zastosowanie w kuchni. To także zioło, którego właściwości zdrowotne od lat docenia się w medycynie. Z jej leczniczego działania powinny skorzystać zwłaszcza osoby zmagające się z bólami reumatycznymi. Powstające z nasion tej rośliny tzw. poduszki gorczycowe łagodzą bowiem nieprzyjemne dolegliwości. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma biała i czarna gorczyca.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Spis treści

1. Gorczyca biała na dolegliwości żołądkowe
2. Gorczyca biała na zatoki
3. Gorczyca biała złagodzi bóle reumatyczne
4. Gorczyca czarna na gościec i bóle korzonków
5. Gorczyca - zastosowanie w kuchni
6. Wideo: domowa musztarda według przepisu Piotra Kucharskiego
7. Olej z gorczycy białej - zastosowanie w kosmetyce

Gorczyca to roślina z rodziny kapustowatych. Nasiona niektórych jej gatunków znalazły zastosowanie jako przyprawa oraz surowiec do wyrobu musztardy, a także - ze względu na właściwości zdrowotne - jako środek leczniczy w medycynie naturalnej. Już Sumerowie wykorzystywali zdrowotne działanie gorczycy, lecząc nią zatrucia grzybami i uśmierzając bóle zębów czy brzucha. Z kolei starożytni Grecy i Rzymianie uważali gorczycę za afrodyzjak. Podobno Pitagoras zalecał stosowanie plastrów gorczycowych na ra­ny pochodzące z ukąszeń wężów i skor­pionów. Natomiast w starożytnych Chinach papkę z mąki gorczycowej wyrobionej z miodem oraz wy­warem z kwiatów lilii stosowano, by usunąć ze skóry piegi, przebarwienia i inne plamy na skórze. Obecnie w ziołolecznictwie i w kuchni wykorzystuje się kilka rodzajów nasion gorczycy. Najpopularniejsza jest gorczyca biała (jasna, żółta - Sinapis alba), która odznacza się łagodnym - jak na gorczycę - smakiem. Znacznie silniejszy smak ma gorczyca czarna (Brassica nigra), a najmocniejszy - gorczyca sarepska (brązowa, indyjska - Brassica juncea), która "wypala" podniebienie.

Gorczyca biała na dolegliwości żołądkowe

Nasiona białej gorczycy zawierają 15-18 proc. śluzu w skórce i dzięki temu po zjedzeniu tworzą warstwę ochronną na błonie śluzowej żołądka. Tym samym zmniejszają stan zapalny, łagodzą bóle żołądka i chronią go przed podrażnieniem. W związku z tym wodny wyciągi z nasion gorczycy białej stosuje się w dolegliwościach układu pokarmowego, takich jak stany zapalne żołądka i jelit, nadkwasota, wrzody.

Z kolei całe nasiona, przyjęte w odpowiedniej dawce, pęcznieją w przewodzie pokarmowym, spulchniają masy kałowe w jelicie grubym i wywołują łagodny efekt przeczyszczający, dlatego są sprawdzonym środkiem na zaparcia. Osobom zmagającym się z tą dolegliwością zaleca się pić odwar gorczycowy. Żeby go przygotować, należy 1 łyżkę całych nasion gorczycy zalać 1 szklanką letniej wody i, ogrzewając powoli, gotować 5 min. Odwar należy pić razem z nasionami w ilości 1/4-1/3 szklanki po jedzeniu.

Natomiast rozdrobnione nasiona białej gorczycy pobudzają nieznacznie wydzielanie soku żołądkowego oraz poprawiają trawienie, dlatego zaleca się je przyjmować przy braku łaknienia czy niestrawności.

Polecamy

Autor: Time S.A

Zbilansowane dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!

Dowiedz się więcej

Gorczyca biała odznacza się sporą zawartością regulującego ciśnienie potasu, wzmacniającego kości i zęby fosforu oraz kojącej nerwy niacyny.

Jeżeli bóle dotyczą kończyn dolnych, należy włożyć stopy po kostki w nasiona gorczycy, a jeżeli ból jest umiejscowiony w kończynach górnych, należy umieścić dłonie w nasionach. Natomiast jeżeli ból jest umiejscowiony w kręgosłupie, to trzeba położyć się na nasionach rozsypanych na prześcieradle. Stosuje się ten sposób dwa razy dziennie po 10 min, stopniowo zwiększając ten czas do 30 min w ciągu 7-10 dni.

Gorczyca biała na zatoki

Gorczyca to także sprawdzony środek na zapalenie zatok. Można się o tym przekonać, wsypując do woreczków uszytych z gęsto utkanego płótna nasiona gorczycy. Następnie należy je podgrzać (np. na patelni lub w piekarniku) i przyłóż do policzków i czoła. Nasiona nie mogą być za gorące, by nie poparzyły skóry. Gorczyca przyśpieszy udrożnienie dróg oddechowych. W zależności od potrzeb okłady można powtarzać nawet kilka razy dziennie. Gdy śluz zacznie spływać, należy delikatnie wydmuchać nos.

Gorczyca biała złagodzi bóle reumatyczne

Nasiona białej gorczycy znalazły zastosowanie w medycynie ludowej także jako środek na bóle reumatyczne. Zaleca się przykładać na chore miejsca płócienne woreczki wypełnione nasionami. Można je pozostawić na noc lub nosić w ciągu dnia.

Gorczyca czarna na gościec i bóle korzonków

Współczesna fitoterapia poleca stosowanie w bólach reumatycznych także olejku gorczycowego, który jest otrzymywany z nasion gorczycy czarnej. Jednak sam olejek gorczycowy ma działanie zbyt silne i powoduje powstawanie pęcherzy martwiczych na skórze, dlatego stosuje się go w postaci 2-procentowego roztworu spirytusowego, wchodzącego w skład różnych mazideł, np. w połączeniu z olejem kamforowym i olejkiem terpentynowym, które można wcierać nie tylko w bólach reumatycznych, lecz także w nerwobólach.

Rozdrobnione nasiona czarnej gorczycy również stosuje się (w formie okładów) w dolegliwościach reumatycznych - głównie w bólach gośćcowych (reumatoidalne zapalenie stawów) - a także w zapaleniu korzonków nerwowych i nerwobólach korzonkowych. Warto wiedzieć, że dawniej nasiona gorczycy czarnej w postaci plastrów służyły jako środek pomocniczy w bólach mięśniowych, zapaleniu ścięgien, a nawet w odoskrzelowym zapaleniu płuc oraz w zapaleniu opłucnej.

Źródło: Dzień Dobry TVN/x-news

Gorczyca - zastosowanie w kuchni

Nasiona gorczycy czarnej wykorzystuje się je do wyrobu ostrej musztardy (m.in. krymskiej) i jako przyprawę do mięsa. Jest również składnikiem Panch Phoron - popularnej pięcioskładnikowej mieszanki przypraw, w której skład wchodzą także kozieradka, koper, czarnuszka i kumin.

Z kolei nasiona gorczycy białej służą do wyrobu musztardy francuskiej (łagodnej) oraz jako dodatek do niektórych marynat. Pasują również do kwaszonych i konserwowanych ogórków, kapusty, grzybów. Gorczyca jest niezastąpionym dodatkiem do grillowanych mięs i sosów, nie tylko dlatego, że nadaje im wspaniały smak, lecz także dlatego, że zapobiega ich psuciu.

Warto wiedzieć, że w sprzedaży są także zmielone nasiona gorczycy białej, czyli musztarda w proszku. Stanowi ona doskonałą bazę do przygotowania domowej musztardy. Wystarczy dodać wodę, zioła lub inne przyprawy (wg uznania) i wymieszać. W barach sushi musztarda w proszku często jest stosowana jako dodatek do chrzanu wasabi.

Wideo: domowa musztarda według przepisu Piotra Kucharskiego

Olej z gorczycy białej - zastosowanie w kosmetyce

Olej z białej gorczycy ma właściwości zmiękczające, nawilżające skórę. Ponadto zmniejsza jej łuszczenie się, dlatego jest polecany jako środek pielęgnujący cerę suchą, wymagającą regeneracji. Olej można również wmasować we włosy i skórę głowy, by pozbyć się łupieżu czy zapobiec wypadaniu włosów. Olej z białej gorczycy można stosować w postaci czystej, bez rozcieńczania, lub jako składnik mieszanek z innymi olejami (np. migdałowym, awokado, jojoba).

Bibliografia:

Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987

Monika Majewska