Wpływa na wygląd, nastrój i układ pokarmowy. Niedobór tej witaminy daje nietypowe objawy

Ta mało znana witamina z grupy B może uczynić wiele dobrego dla naszego organizmu. Z kolei jej niedobór odbija się na samopoczuciu i... aparycji. Czym właściwie jest witamina zwana też niekiedy koenzymem R? Czy rzeczywiście stanowi skuteczny sposób, by zyskać piękno skóry i włosów? Sprawdź, co warto wiedzieć o witaminie H i jak rozpoznać jej niedobór.

Biotyna, koenzym R - co to? 

Biotyna, z greckiego biotos – pożywienie, życie, to witamina z grupy B. Znana jest jako witamina B7 lub witamina H, czy też koenzym R. Pod tą ostatnią nazwą występuje nierzadko w kosmetykach, chociaż nie ma badań jednoznacznie potwierdzających efekty takiej pielęgnacji.

Natomiast spożywana doustnie biotyna ma znaczący wpływ na organizm, aczkolwiek zaleca się sięganie po jej naturalne źródła, a nie dodatkową suplementację. Ta ostatnia przydaje się natomiast u osób, które borykały się z niedoborem biotyny.

Biotyna - wpływ na skórę i włosy 

Biotyna odgrywa istotną rolę w regulacji procesów przemiany tłuszczów i węglowodanów w energię. Ponadto pełni ona kluczową funkcję w syntezie keratyny, białka strukturalnego, które decyduje o wytrzymałości paznokci i włosów. Zdolność organizmu do efektywnego przyswajania biotyny wpływa na integralność i zdrowie tych struktur.

Obserwowane objawy niedoboru biotyny obejmują zmiany widoczne na twarzy oraz kondycji włosów. W kontekście skóry mogą pojawić się różne nieprawidłowości, takie jak suchość, łuszczenie się czy występowanie stanów zapalnych.

Jednak najbardziej widoczne objawy deficytu biotyny ujawniają się w sferze włosów, przejawiając się w ich osłabieniu, utracie blasku, rozdwajaniu się oraz zwiększonej podatności na wypadanie. Warto zaznaczyć, że biotyna jest elementem kluczowym dla właściwego wzrostu włosów oraz utrzymania ich zdrowego wyglądu.

Aby przeciwdziałać niedoborowi biotyny, istotne jest dostarczanie jej w odpowiednich ilościach poprzez zrównoważoną dietę, co jest kluczowe dla utrzymania optymalnej kondycji skóry i włosów, a także dla wspierania procesów metabolicznych regulowanych przez tę witaminę.

Biotyna - naturalne źródła

Biotyna, będąca witaminą rozpuszczalną w wodzie, stanowi istotny składnik diety. Organizm ludzki jest niezdolny do samodzielnego jej wytwarzania. Konieczność spożywania odpowiednich ilości wit. B7 wynika z jej kluczowej roli w regulacji metabolizmu energetycznego oraz w utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci.

Naturalne źródła biotyny są liczne i obejmują różnorodne produkty spożywcze. Biotynę można znaleźć między innymi w:

• żółtku jaja,
• podrobach (takich jak wątroba i nerki),
• orzechach, takich jak migdały, orzeszki ziemne, pekan i orzechy włoskie, a także w masłach orzechowych.
• roślinach strączkowych,
• w produktach pełnoziarnistych,
• inne źródła biotyny to m.in. kalafior, banany i grzyby.

Warto zaznaczyć, że obróbka cieplna żywności, szczególnie gotowanie w wodzie, może wpłynąć na zmniejszenie skuteczności biotyny. W celu zachowania aktywności witaminy H zaleca się wybieranie jak najmniej przetworzonych produktów spożywczych.

W krajach wysoko rozwiniętych, masowe niedobory biotyny nie są powszechne. Niemniej jednak dbałość o zdrową i zrównoważoną dietę jest zalecana, a suplementacja biotyny może być niewłaściwa. Świadome wybieranie naturalnych źródeł biotyny w codziennym odżywianiu stanowi kluczową strategię utrzymania optymalnego poziomu tej witaminy w organizmie.

Objawy niedoboru biotyny

Objawy niedoboru biotyny mogą występować u pacjentów z zaburzeniami pracy układu pokarmowego czy genetycznymi deficytami wchłaniania składników odżywczych. Niedobór biotyny może powodować następujące objawy:

• czerwone wysypki na skórze, szczególnie na twarzy,
• pęknięcia w kącikach ust,
• suchość lub łuszczenie się skóry,
• przesuszenie śluzówki oczu,
• łamliwość i nadmierne wypadanie włosów,
• nieuzasadnione uczucie zmęczenia,
• trudności ze snem,
• utrata apetytu, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, mdłości,
• obniżenie nastroju, depresję,
• mrowienie lub pieczenie w dłoniach i stopach, bóle mięśni, drgawki, trudności z chodzeniem.

Z uwagi na zróżnicowaną i rozległą gamę objawów, niedobór biotyny może być mylony z innymi schorzeniami. Diagnostyka opiera się na badaniach laboratoryjnych, a oznaczenie poziomu witaminy H przeprowadza się poprzez badanie krwi.

Niedobór biotyny - przyczyny

Przyczynami niedoboru biotyny mogą być różne czynniki, takie jak stosowanie antybiotyków i leków przeciwpadaczkowych (karbamazepina, prymidon, fenytoina, fenobarbital), które utrudniają wchłanianie witamin, w tym biotyny.

Również przewlekłe choroby jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zapalenie jelita grubego, mogą stanowić przeszkodę dla efektywnego wchłaniania składników odżywczych. Ponadto, niedobór biotyny może występować u pacjentów żywionych dożylnie lub dojelitowo, co dodatkowo potęguje ryzyko deficytu tej witaminy.

Osoby dotknięte zaburzeniami genetycznymi często wykazują niski poziom biotyny, co jest szczególnie widoczne w przypadku deficytów związanych z transportem biotyny, fenyloketonurią oraz niedoborem biotynidazy.

W kontekście suplementacji biotyny istnieje potrzeba zachowania szczególnej ostrożności, zważywszy na potencjalne interakcje tej witaminy z pewnymi substancjami oraz jej wpływ na procesy metabolizmu niektórych leków w wątrobie.

Istnieje również grupa leków, które przyspieszają degradację biotyny w układzie pokarmowym, co może wpływać na jej wchłanianie w jelitach, skutkując niewielkimi ilościami dostępnej witaminy.

Biotyna - dawkowanie, przedawkowanie, skutki uboczne

Dla młodzieży i dorosłych zalecana dzienna dawka witaminy H kształtuje się w przedziale od 30 do 100 mikrogramów (mcg). Warto podkreślić, że nadmiar biotyny ulega eliminacji z organizmu wraz z moczem, dlatego zjawisko przedawkowania tej witaminy jest rzadkie. Ewentualne objawy przedawkowania wit. H to m.in. nudności i inne dolegliwości trawienne.

W 2017 roku Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) wydała komunikat ostrzegający przed potencjalnym wpływem suplementów diety zawierających biotynę na wyniki badań laboratoryjnych. Okazało się, że przyjmowanie tych preparatów może zakłócać precyzję testów laboratoryjnych, prowadząc do nieprawidłowych wyników.

Dlatego też w przypadku stosowania suplementów diety zawierających biotynę, zaleca się poinformowanie lekarza przed planowanymi badaniami laboratoryjnymi w celu właściwej interpretacji wyników oraz uniknięcia potencjalnych błędów diagnostycznych.

Katarzyna Głuszak