KASZTANY JADALNE - właściwości odżywcze. Przepisy na dania z kasztanów jadalnych

Kasztany jadalne znalazły zastosowanie przede wszystkim w kuchni. Najbardziej znane się pieczone kasztany, które można kupić na ulicach francuskich czy włoskich miast. Jednak dawniej kasztany jadalne były szeroko wykorzystywane w medycynie naturalnej, gdyż posiadają wiele właściwości leczniczych. Sprawdź, jakie działanie zdrowotne mają kasztany jadalne i wypróbuj przepisy na dania z kasztanami jadalnymi.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Spis treści

1. Kasztan jadalny a kasztanowiec zwyczajny
2. Kasztany jadalne na dolegliwości trzustki
3. Kasztany jadalne na bóle głowy
4. Kasztany jadalne jako afrodyzjak
5. Kasztany jadalne - alternatywa dla osób chorych na celiakię
6. Kasztany jadalne - zastosowanie w kuchni
7. Jak przyrządzić kasztany jadalne?

Kasztany jadalne posiadają wiele wartości odżywczych, które doceniono już w starożytnej Grecji i imperium rzymskim. W średniowieczu ich właściwości lecznicze wykorzystywali mnisi. Obecnie szersze zastosowanie znajdują w kuchni niż w medycynie naturalnej. Kasztany jadalne zawierają sacharozę, kwas jabłkowy, cytrynowy i lecytynę. Można w nich znaleźć także znaczne ilości wzmacniających nerwy i układ odpornościowy witamin z grupy B i sporo obniżającego ciśnienie potasu. Nie brakuje w nich również zdrowego tłuszczu - 2/3 stanowią bowiem tłuszcze nienasycone.

Kasztan jadalny a kasztanowiec zwyczajny

Pochodzące prawdopodobnie z obszaru śródziemnomorskiego owoce kasztana jadalnego (Castanea sativa) należy odróżnić od owoców kasztanowca zwyczajnego (Aesculus hippocastanum), który pochodzi z Półwyspu Bałkańskiego. Warto wiedzieć, że odnosząca się do kasztanowca zwyczajnego potoczna nazwa „kasztan” jest niewłaściwa. Drzewo to powinno być nazywane kasztanowcem pospolitym (lub zwyczajnym), a słowa „kasztan” można używać jedynie w odniesieniu do jego owoców, które są gorzkie i służą jedynie za pokarm dla zwierzyny (np. dzików). Ludzie mogą je jeść dopiero po zneutralizowaniu gorzkich saponin. Z kolei kasztany jadalne można jeść na surowo, pieczone czy gotowane. Warto wiedzieć, że wyhodowano liczne szlachetne odmiany kasztana jadalnego, zwane maronami, o dużych, smacznych owocach.

Kasztany jadalne na dolegliwości trzustki

Św. Hildegarda (słynna niemiecka mniszka i uzdrowicielka) zalecała kasztany jadalne - w zależności od metody ich przetworzenia i podania - na dolegliwości  trzustki: „Kogo boli trzustka, niech upiecze pestki tego drzewa na ogniu, jada je często, kiedy jeszcze są ciepłe. A trzustka ogrzeje się i powróci do całkowitego zdrowia”¹. Według św. Hildegardy kasztan jadalny leczył także dolegliwości wątroby - wystarczyło zgnieść miąższ kasztanów jadalnych, włożyć je do miodu (3 łyżki stołowe kasztanów na 100 g miodu), a potem jeść ten miód, by wątroba została uzdrowiona. Z kolei prażone w ogniu kasztany jadalne zbawiennie działać miały na śledzionę.

WARTO WIEDZIEĆ>>Dieta orkiszowa (wg św. Hildegardy) - zasady i efekty

Kasztany jadalne na bóle głowy

Dawniej kasztany jadalne wykorzystywano także w przypadku bólu głowy, problemów z pamięcią i koncentracją. Św. Hildegarda radziła, by „człowiek, którego mózg poprzez wyschnięcie jest osłabiony i pusty, niech ugotuje wewnętrzną część owocu w wodzie, nic nie dodając. Po odcedzeniu wody niech je zje na pusty żołądek, a jego mózg będzie rósł i się napełni, a nerwy jego będą mocne, tak też odejdą od niego bóle głowy”¹.

Kasztany jadalne jako afrodyzjak

Kasztany jadalne były uważane za afrodyzjak. Podobno deserem, który pozwala rozbudzić zmysły, jest Mont Blanc, czyli słodkie purée z kasztanów z lekkim dodatkiem koniaku, ozdobione bitą śmietaną. Dawniej przygotowywano miłosny napój z kasztanów jadalnych nasączonych w muscadet (francuskim białym winie), a następnie ugotowanych m.in. z ziarnami sosny, pistacjami, ziarnami stulisza lekarskiego, cynamonem i cukrem.

Kasztany jadalne - alternatywa dla osób chorych na celiakię

Mąka wytworzona z kasztanów jadalnych nie zawiera glutenu, w związku z tym jest idealnym zamiennikiem mąki pszennej w diecie osób chorych na celiakię i mających alergię na gluten. Można z niej m.in. wypiekać chleb, przygotowywać makaron i słodkości.

Polecamy

Autor: Time S.A

Zbilansowana dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!

Dowiedz się więcej

Kasztany jadalne - zastosowanie w kuchni

Kasztany jadalne można jeść surowe, jednak najpierw trzeba usunąć z nich twardą skórkę. Poza tym kasztany mogą być pieczone i gotowane. Można nimi nadziewać różnego rodzaju mięsa, konserwować jako kompoty czy zmielić. Otrzymaną wówczas mąkę z kasztana jadalnego można wykorzystać jako dodatek do wyrobów cukierniczych, chleba, puddingu czy zagęszczania zup. Pieczone i rozdrobnione kasztany można wykorzystać jako substytut kawy. Z kasztanów jadalnych można również ekstrahować cukier.

Warto wiedzieć, że we Włoszech z ugotowanej na gęsto w mleku lub wodzie mąki kasztanowej uzyskuje się bardzo popularną w tamtejszej kuchni polentę.

Kasztany jadalne dojrzewają na przełomie października i listopada, dlatego warto po nie sięgać w tym czasie.

Na Węgrzech przetarta masa kasztanowa, świeża albo mrożona, używana jest do przyrządzania gesztenyepüré (węgierskiego kremu z kasztanów) i innych wyrobów cukierniczych. Z kolei w Niemczech jedzona jest chętnie zupa kasztanowa. Natomiast jesienią i na początku zimy na ulicach francuskich oraz włoskich miast spotyka się sprzedawców gorących kasztanów, pieczonych w małych przenośnych piecykach ogrzewanych węglem drzewnym.

Należy pamiętać, aby kupować owoce lśniące, o twardych łupinach. Najlepiej każdy owoc delikatnie ucisnąć - jeśli pod łupiną wyczuwalna jest przestrzeń, oznacza to, że owoc jest nadpsuty.

Jak przyrządzić kasztany jadalne?

Bibliografia:

1. Kania M., Baraniak J., Derebecka N., Mrozikiewicz P., Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według św. Hildegardy z Bingen. Cz. I, "Postępy Fitoterapii" 2012, nr 4

Monika Majewska