Topinambur (słonecznik bulwiasty) – właściwości

Topinambur (słonecznik bulwiasty) to roślina, która ma wyjątkowe właściwości. Można ją stosować w przypadku zaburzeń trawiennych i sercowo-naczyniowych. Jest także sprawdzonym sposobem na odchudzanie. Ponadto, dzięki obecności inuliny, zalecana jest diabetykom, w celu obniżenia poziomu glukozy we krwi. Jakie jeszcze właściwości ma topinambur?

Zobacz galerię 5 zdjęć

Spis treści

1. Właściwości lecznicze topinamburu
2. Wartości odżywcze topinamburu surowego (w 100 g)
3. Topinambur na odchudzanie
4. Topinambur - odmiany
5. Gdzie można kupić topinambur i jaka jest jego cena?
6. Topinambur w diecie chorych na fenyloketonurię
7. Sok z topinamburu na hemoroidy i łuszczycę
8. Topinambur – zastosowanie w kuchni

Topinambur, inaczej słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus L.), karczoch jerozolimski lub ziemna gruszka, to roślina spokrewniona ze słonecznikiem zwyczajnym (obie należą do rodziny astrowatych), która pochodzi z Ameryki Północnej. Uprawiali ją Indianie jeszcze w czasach prekolumbijskich. Europejczycy przekonali się o jej właściwościach dopiero w czasach wielkich odkryć geograficznych. W Polsce topinambur uprawiany był od 1730 roku.

Właściwości lecznicze topinamburu

Topinambur obniża poziom cukru we krwi

Bulwa topinamburu zawiera do 17 proc. inuliny (stanowiącej 75-80 proc. wszystkich węglowodanów) - substancji, która w organizmie przekształca się we fruktozę dobrze tolerowaną przez diabetyków. Inulina pomaga w normalizowaniu glikemii w przebiegu cukrzycy typu 2, a także zmniejszania insulinooporność.

Topinambur uprawiali Indianie z plemienia Topinamboore – stąd nazwa rośliny

Topinambur obniża cholesterol i reguluje ciśnienie

Zawarta w bulwach topinamburu inulina obniża także poziom "złego" cholesterolu LDL w organizmie, a tym samym zapobiega rozwojowi miażdżycy. Topinambur reguluje również ciśnienie tętnicze, a to m.in. dzięki sporej zawartości potasu.

Topinambur a rak

Ze wstępnych badań wynika, że wyizolowane ze słonecznika bulwiastego seskwiterpeny laktonowe mają działanie cytotoksyczne na dwie linie komórkowe raka sutka.

Działanie przeciwnowotworowe wykazują także białka wyizolowane z bulw topinamburu.

Topinambur reguluje pracę układu pokarmowego

Zawarta w słoneczniku bulwiastym inulina jest pożywką dla rozwoju mikroflory bakteryjnej, umożliwiającej prawidłowe trawienie w jelicie.

Poza tym inulina pobudza perystaltykę jelit, dzięki czemu pomaga pozbyć się zaparć i zapobiega ich powstawaniu. Ułatwia także przyswajanie żelaza, wapnia i magnezu.

Topinambur może zapobiec chorobom jelita grubego

Dieta bogata w inulinę, czyli m.in. w topinambur, przyczynia się do eliminacji bakterii chorobotwórczych, które wywołują biegunki i zapalenie jelita grubego. W konsekwencji może zapobiec polipom i owrzodzeniom, które mogą zapoczątkować choroby nowotworowe.

Ponadto topinambur wspomaga odporność, działa osłaniająco na wątrobę i zapobiega zakażeniom dróg moczowych

Topinambur oczyszcza organizm

Inulina, w połączeniu z pektynami i błonnikiem, oczyszcza organizm, wiążąc szkodliwe związki i przyspiesza ich wydalanie, w związku z tym topinambur bierze udział w detoksykacji organizmu.

Poza tym spożywanie bulw topinamburu ułatwia usuwanie alkoholu z krwi.

Topinambur wspomaga pracę układu nerwowego

Topinambur zawiera magnez i witaminy z grupy B (w sporych ilościach zwłaszcza niacynę - witaminę B3), które wspomagają pracę układu nerwowego, m.in. działają przeciwstresowo oraz podnoszą zdolność koncentracji psychicznej.

Wartości odżywcze topinamburu surowego (w 100 g)

Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference

Topinambur na odchudzanie

Topinambur jest polecany osobom zmagającym się z nadwagą i otyłością. Bulwy tej rośliny zawierają błonnik, który pęcznieje w żołądku, na długo dając uczucie sytości.

Topinambur - odmiany

W Polsce uprawia się dwie odmiany słonecznika bulwiastego:

• Albik - o białych, maczugowatych bulwach,
• Rubik, która ma nieregularne, owalne, fioletowe bulwy.

Poza tym na świecie uprawia się m.in. odmianę:

• Fuseau o wydłużonych, gładkich i białych bulwach,
• Golden Nugget o bulwach stożkowatych, przypominających marchew,
• oraz Boston Red o bulwach dużych i czerwonawych.

Polecamy

Autor: Time S.A

Zbilansowane dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!

Dowiedz się więcej

Gdzie można kupić topinambur i jaka jest jego cena?

Topinambur można kupić na straganach (cena - około 3 zł/kg), w sklepach internetowych (około 6 zł/kg), a także delikatesach (około 25 zł/kg).

Topinambur w diecie chorych na fenyloketonurię

Słonecznik bulwiasty można włączyć do diety chorych na fenyloketonurię, ze względu na brak fenyloalaniny i tyrozyny w składzie aminokwasowym białka tej rośliny.

Sok z topinamburu na hemoroidy i łuszczycę

Sok otrzymany z bulw może być stosowany w:

• leczeniu chorób jelita grubego,
• leczeniu hemoroidów,
• zapaleniu spojówek, powiek i skóry
• oraz w leczeniu łuszczycy, owrzodzeń oraz oparzeń.

Topinambur – zastosowanie w kuchni

Bulwy topinamburu są soczyste i mają delikatny, słodki, orzechowy smak, przypominający karczochy i orzechy brazylijskie.

Bulwy można spożywać po ugotowaniu, pieczeniu, blanszowaniu lub smażeniu, a także surowe, np. pokrojone w plastry. Stanowią także dodatek do sałatek. Można je również serwować marynowane, kiszone oraz zapiekane z serem cheddar.

We Włoszech i Francji bulwy używa się do przygotowywania zup, delikatnych frytek i chipsów.

Czytaj też:

• Ziemniaki są zdrowe i mają mało kalorii
• Seler naciowy - właściwości lecznicze
• Bataty - właściwości i wartości odżywcze. Przepisy na dania z batatów

Monika Majewska