W niektórych krajach zakazane, w Polsce wciąż lubiane. To jedzenie może szkodzić zdrowiu

Lekarze przestrzegają, dietetycy odradzają, a WHO wzywa do wyeliminowania. Tłuszcze trans, mimo wiedzy o ich szkodliwości, wciąż można spotkać w wielu uwielbianych przysmakach. Dlaczego nie należy po nie sięgać i dlaczego niektóre kraje całkowicie ich zakazały? Sprawdź, czym grozi regularne delektowanie się fast foodami i ciasteczkami zawierającymi ten typ tłuszczów.

Coraz więcej osób choruje wskutek niezdrowej żywności

Znacie te wszystkie opowieści spod znaku „kiedyś to się jadło wszystko i nikt nie chorował”? Niestety, wiele osób, które są zwolennikami tych tez, nie zauważa związków między tym, co jedli kiedyś, a tym, że aktualnie coraz częściej rozpoznawane są choroby nowotworowe czy metaboliczne. To konsekwencje m.in. spożywania niezdrowej żywności.

Współcześnie mówi się coraz więcej o niebezpiecznych dla zdrowia produktach, które jeszcze parę lat czy dekad temu uchodziły za całkiem pożywne. Na liście takich substancji są m.in. tłuszcze trans.

Przykładowo, w Danii są one zakazane już od 20 lat, jeśli chodzi o możliwość stosowania ich w produkcji żywności. Tymczasem w Polsce wciąż wiele osób lubi je spożywać, nie zastanawiając się nad tym, czym to grozi.

Tłuszcze trans, o czym wiadomo od kilku dekad, mogą zwiększać ryzyko szeregu chorób, w tym chorób serca i układu krążenia. Są one obecne w produktach przetworzonych, w których wiele osób gustuje:

• frytki i inne dania smażone
• ciasta, pączki oraz drożdżówki
• gotowe mrożone pizze
• gotowe dania, w tym zupy w proszku
• batoniki, herbatniki, ciasteczka i wafelki
• czekolady, lody, śmietanki do kawy
• koncentraty do sosów, majonezy
• chipsy, krakersy, paluszki
• margaryny i inne roślinne utwardzane tłuszcze
• fast foody
• sery topione, wędliny

Zobacz galerię 5 zdjęć

Skutki spożywania tłuszczów trans

Dlaczego tłuszcze trans są tak niekorzystne dla zdrowia? Po pierwsze, stanowią przyczynę wzrostu poziomu tzw. złego cholesterolu. Po drugie, mogą powodować spadek tzw. dobrego cholesterolu. Efektem są m.in. stany zapalne w organizmie, uszkodzenia naczyń krwionośnych, większe ryzyko miażdżycy, insulinooporność, większe ryzyko cukrzycy. Tłuszcze trans mogą też sprzyjać rozwojowi niektórych nowotworów, w szczególności raka piersi i jajnika.

CZYTAJ TEŻ: Wyniki badań zaskoczyły lekarzy. Jedzenie tłuszczów zmniejsza ryzyko cukrzycy

Wniosek? Produkty z powyższej listy warto zastąpić zdrowszymi, eliminując tłuszcze trans z diety. Niezbędne w tym celu jest czytanie składów produktów i świadomy wybór tego, co nam służy, a nie szkodzi.

WHO apeluje o zmiany i docenia Polskę 

Na szczęście światowe zmiany również idą w kierunku eliminacji tłuszczów trans z jedzenia. Aktualnie już 53 kraje wdrożyły odpowiednie praktyki dotyczące walki z tłuszczami trans w żywności. Zdaniem WHO oznacza to poprawę żywienia dla prawie połowy światowej populacji.

- Eliminacja tłuszczów trans jest osiągalna, przystępna cenowo i ratująca życie, a WHO pozostaje zaangażowana we wspieranie państw członkowskich w ich dążeniu do tego celu – wyjaśnia dr Francesco Branca, dyrektor Departamentu Żywienia i Bezpieczeństwa Żywności w WHO.

W 2024 r. WHO przyznała pięciu krajom certyfikat weryfikacyjny za postępy w eliminacji przemysłowo produkowanych tłuszczów trans, w tym Polsce, a także Danii, Litwie, Arabii Saudyjskiej i Tajlandii.

Najnowszy raport WHO zaleca, aby dalej dążyć do globalnej eliminacji tłuszczów trans. Raport wzywa wszystkie kraje do wprowadzenia najlepszych praktyk i lepszego monitorowania oraz egzekwowania tych przepisów. WHO wzywa również producentów żywności do wyeliminowania stosowania tłuszczów trans w liniach produktów i łańcuchach dostaw, nawet tam, gdzie omawiane przepisy jeszcze nie obowiązują.

Katarzyna Głuszak, redaktorka