Badania wydolnościowe i biomechaniczne dla biegaczy

Częste bieganie na długich dystansach może powodować kontuzje. Aby ich uniknąć, warto wykonać badania wydolnościowe i biomechaniczne. Takie zaawansowane badania mogą dostarczyć istotnych informacji na temat własnego organizmu nie tylko maratończykom, ale także biegaczom-amatorom. Pozwalają ocenić wydolność organizmu, wychwycić wszelkie nieprawidłowości w pracy układu mięśniowego i kostnego, a także określić, które partie ciała są najbardziej narażone na kontuzje w czasie biegu.

Spis treści

1. Badanie biomechaniczne: analiza wideo chodu i biegu na bieżni
2. Badanie biomechaniczne: analiza chodu i biegu na ścieżce podometrycznej
3. Badanie biomechaniczne: analiza stabilności
4. Badanie biomechaniczne: pomiar momentów sił mięśni
5. Badanie wydolnościowe: spiroergometria

Badania wydolnościowe i biomechaniczne zrób koniecznie, jeśli chcesz biegać w pełni bezpiecznie, zapobiec ewentualnym kontuzjom oraz zmierzyć  poziom swojej kondycji. Dzięki zaawansowanym technikom pomiaru badania pomagają skontrolować pracę całego układu ruchu i wydolność biegacza w czasie wysiłku. Uzyskane w ten sposób informacje dają możliwość dostosowania obciążeń treningowych do kondycji oraz udoskonalenie techniki biegowej.

Badania najlepiej przeprowadzić w czasie, gdy częstotliwość treningów jest zmniejszona - np. w okresie roztrenowania.

Badanie biomechaniczne: analiza wideo chodu i biegu na bieżni

W trakcie badania pacjent wchodzi na bieżnię, a kamery rejestrujące śledzą ruch jego stóp z dokładnością do 200 razy na sekundę. Analiza pozwala wychwycić nierównomierną pracę miednicy, koślawe ustawienie kolan oraz stóp. Na podstawie obrazu wideo specjalista jest w stanie określić, jakie zmiany w technice biegu powinniśmy wprowadzić, żeby wysiłek był efektywniejszy i nie stwarzał ryzyka kontuzji.

Analiza chodu i biegu na bieżni pozwala także ocenić, czy stopa ma tendencję do pronacji czy supinacji. Informacja dotycząca ustawienia stóp może pomóc zaawansowanym i początkującym biegaczom w doborze odpowiednio wyprofilowanego obuwia.

Czytaj też: Jak dobrać buty do biegania? Poradnik w 4 krokach [WIDEO]

Badanie biomechaniczne: analiza chodu i biegu na ścieżce podometrycznej

Ścieżka podometryczna pokazuje, w jaki sposób poszczególne fragmenty stopy naciskają na podłoże w trakcie biegu i chodu. Badanie wychwytuje miejsca zwiększonego nacisku, które narażone są na przeciążenia, bolesne uciski, a nawet złamania zmęczeniowe kości stopy.

Analiza biegu na ścieżce podometrcznej jest także pomocna w ustaleniu, jaki poziom amortyzacji powinny mieć buty do biegania. Odpowiednia amortyzacja przeciwdziała powstawaniu miejsc zwiększonego nacisku.

Badanie biomechaniczne: analiza stabilności

Badanie stabilograficzne przeprowadzane jest na specjalnej platformie dynamicznej, która pozwala ocenić wydolność mięśni pod względem utrzymywania stabilności ciała. Jest to szczególnie ważne dla analizy tej fazy biegu, w której opadamy na jedną nogę – im lepsza równowaga i kontrola nerwowo-mięśniowa, tym lepsza jest amortyzacja ciała. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko urazów skrętnych stawu skokowego i kolanowego.

Badanie biomechaniczne: pomiar momentów sił mięśni

Badanie polega na analizie sił mięśni zginających, prostujących i rotujących w stawie kolanowym. Statystycznie to właśnie te miejsca są najbardziej narażone na urazy i przeciążenia. Dzięki pomiarowi możemy obiektywnie określić, które mięśnie wymagają wzmocnienia, aby poprawić biomechanikę ruchu i efektywność treningu.

Badanie wydolnościowe: spiroergometria

Spiroergometria to złożone badanie wydolności układu krążenia, układu oddechowego i mięśniowego. Do niedawna była stosowana tylko u zawodowców, dziś coraz częściej wykonuje się ją u biegaczy-amatorów. Może być wykorzystywana do analizy postępów w treningach, ponieważ pozwala prześledzić, jak zmienia się wydolność oddechowa i tolerancja wysiłku fizycznego w czasie.

Badanie wbrew pozorom nie jest skomplikowane. Na początku lekarz mierzy pacjentowi ciśnienie i osłuchuje serce. Następnie pacjent wchodzi na bieżnię, gdzie zakłada mu się pulsometr oraz specjalną maseczkę, za pomocą której rejestrowana jest wydolność układu oddechowego. Dodatkowo osobę badaną można podłączyć pod aparaturę EKG.

Całe badanie trwa 15-20 minut. Parametry, które można zmierzyć za pomocą spiroergometrii to między innymi:

• VO₂max, czyli maksymalny pobór tlenu dostarczonego do organizmu podczas minuty. U osób zdrowych wynosi ok. 40 ml/min. Im większa wartość tego wskaźnika, tym więcej tlenu potrafią wykorzystać mięśnie, co przekłada się na lepsze rezultaty w treningu;
• wentylacja minutowa płuc – określa, ile powietrza przepływa przez płuca w ciągu minuty. W spoczynku wskaźnik wynosi ok. 7 l/min, ale po kilku minutach biegu potrafi zwiększyć się do nawet 200 l/min;
• tętno – dzięki badaniu można szczegółowo określić tętno maksymalne oraz wyznaczyć granice stref treningowych (np. określić etap wysiłku, w którym beztlenowe procesy metaboliczne zaczynają przeważać nad przemianami tlenowymi).