Co to jest powięź? Masaż i ćwiczenia powięzi

Powięź to wielofunkcyjna błona zbudowana z tkanki łącznej. Jej praca i rola, jaką odgrywa w sprawnym funkcjonowaniu organizmu, jest niesłusznie pomijana. Powięź odpowiada m.in. za poprawną postawę ciała, ochronę organów wewnętrznych i struktur mięśniowo-stawowych, odżywienie organizmu, metabolizm. Warto dbać o powięź mięśniową za pomocą ćwiczeń, rozciągania i masażu. Pomocna w prawidłowej pracy powięzi może się okazać także terapia mięśniowo-powięziowa. Sprawdź, czym jest powięź, jakie pełni funkcje oraz poznaj najlepsze ćwiczenia na rozciąganie powięzi.

Spis treści

1. Co to jest powięź?
2. Jakie funkcje pełni powięź?
3. Objawy złego funkcjonowania powięzi
4. Na czym polega terapia mięśniowo-powięziowa?
5. Masaż powięzi – przykładowe ćwiczenia z rollerem

Najpowszechniejsze przyczyny dysfunkcji powięzi to kontuzje – czyli unieruchomienie stawu powodujące wysychanie torebki stawowej oraz przeciążenia stawowe, także często powodowane kontuzjami. Stres oraz stany emocjonalne również mogą przyczyniać się do nieprawidłowej pracy powięzi.

Aby powięź mięśniowa funkcjonowała właściwie, należy zwracać szczególną uwagę na codziennie nawyki związane z pracą i wypoczynkiem. Kiedy już doznajemy bólu tkanek pomocny będzie masaż oraz rozciąganie i ćwiczenia usprawniające pracę powięzi.

Co to jest powięź?

Powięź to błona zbudowana z sieci nieprzerwanych i trójwymiarowych tkanek łącznych, które rozciągają się we wszystkich kierunkach. Powieź mięśniowa otacza i osłania każdy mięsień w naszym ciele, utrzymując całe ciało w jedności.

Powięzi to włókna kolagenowe tkanki łącznej, np. torebki organów, torebki stawowe, rozcięgna, przegrody mięśniowe, więzadła, ścięgna. W skład tkanki łącznej wchodzą także: skóra, tkanka podskórna, mięśnie, ścięgna i więzadła. Razem z tkanką mięśniową powięź tworzy system mięśniowo-powięziowy, który formuje z kolei łańcuchy mięśniowe. To powoduje, że w naszym ciele niemożliwa jest kompletna izolacja danego mięśnia, ponieważ dzięki powięzi stworzona jest sieć ruchu, w której aktywacja jednego z mięśni uruchamia pracę kolejnego. Przeważnie powięzi znajdują się w kończynach, gdzie przyczepiają się do kości i mięśni, tworząc przegrody mięśniowe.

Powięź składa się z trzech warstw:

• powierzchownej, znajdującej się pod skórą właściwą,
• głębokiej,
• namięsnej.

Jakie funkcje pełni powięź?

Powięź mięśniowa pełni szereg ważnych funkcji. W skrócie nazywa się je 4P (z j. angielskiego), co oznacza:

1. Passageway (przewodzenie)

Powięź odgrywa rolę ważnego transportera substancji odżywczych w naszym ciele. W powięzi znajdują się szlaki krwionośne, nerwowe i limfatyczne, co sprawia, że tkanki te odpowiadają za właściwą przemianę materii (homeostazę). Napięcie struktur powięziowych oraz budowa narządów za ich pomocą ma duży wpływ na metabolizm.

2. Posture (postawa)

Powięzi wpływają na postawę naszego ciała. Struktury powięziowo-mięśniowe odpowiadają za właściwe rozmieszczenie narządów i grup mięśniowych oraz mają wpływ na dynamikę ciała. Powięź pełni funkcję spajającą i przyczynia się pośrednio do napięcia mięśnia i właściwych wzorców ruchowych.

3. Packaging (opakowanie)

Powięź wypełnia organizm oraz buduje go. Scala także wszystkie struktury znajdujące się wewnątrz ciała.

4. Protection (ochrona)

Ochrona, którą zapewnia powięź jest nieoceniona. Ze względu na swoją elastyczną strukturę pomaga ciału się poruszać oraz chroni stawy przed wszelkimi urazami zewnętrznymi.

Oprócz tego, powięź pełni także inne ważne funkcje w naszym organizmie:

• stanowi istotną drogę przewodzącą dla układu nerwowego,
• odpowiada za układ immunologiczny, chroniąc organizm przed infekcjami,
• po ewentualnej chorobie pomaga także w powrocie do zdrowia.

Objawy złego funkcjonowania powięzi

Najczęstsze objawy problemów z powięzią to bolesne napięcia nazywane punktem spustowym. Ból pulsacyjny odczuwalny jest podczas nacisku na bolące miejsce. Dyskomfort może być spowodowany przeciążeniem stawu i struktur powięziowo-mięśniowych, np. kiedy kontuzjowana jest prawa noga i większy nacisk kładziemy na lewą kończynę. Wówczas pomocny może okazać się masaż lub terapia mięśniowo-powięziowa. Kolejne objawy dysfunkcji powięziowych to: spowolnienie metabolizmu, wady postawy, obrzęki.

Jednak objawy złego funkcjonowania powięzi mogą okazać się bardziej poważne, przez to, że powodują przewlekłe zakażenia całych struktur. Choroby, na które narażona jest ta cenna tkanka łączna, to np. martwicze zapalenie powięzi. Objawy, których nie należy bagatelizować, to:

• obrzęk,
• rumień,
• bolesność i wrażliwość na dotyk,
• pęcherzyki skórne,
• martwicze strupy przypominające oparzenia,
• zanik czucia w bolącym miejscu,
• wysoka gorączka,
• znaczne przyspieszenie akcji serca.

Niepodjęcie leczenia powoduje rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe oraz niewydolność wielonarządową prowadzące do śmierci.

Na czym polega terapia mięśniowo-powięziowa?

Terapia mięśniowo-powięziowa, zwana KMI, pomaga przywrócić ciału właściwe wzorce ruchowe i poprawną postawę ciała.

Na początku terapii musimy odpowiedzieć na pytania dotyczące codziennych nawyków ruchowych oraz pozwolić lekarzowi zbadać postawę ciała oraz zaobserwować nieprawidłowości.

Terapia mięśniowo-powięziowa polega na uciskaniu i przesuwaniu chorych tkanek przez terapeutę i wykonywaniu podyktowanych przez niego ruchów. Terapia powinna obejmować 12 sesji. Pierwsza jej część to redukcja napięć, natomiast kolejna to utrwalanie poprawnych wzorców ruchowych poprzez odpowiednie ćwiczenia.

Czytaj też: Badania dla sportowców - które są niezbędne?

Masaż powięzi – przykładowe ćwiczenia z rollerem

Ćwiczenia z rollerem rozciągają powięź, ulepszają jej ukrwienie, likwidują napięcie, powodują poprawne rozmieszczenie oraz usprawniają jej funkcjonowanie.

Poznaj przykładowe ćwiczenia z rollerem działające jak masaż powięzi. Każde z nich wykonuj do zlikwidowania napięcia. Jeśli któreś z miejsc sprawia ci szczególny ból, wówczas przytrzymaj roller na danym mięśniu dłużej, wykonując minimalne i wolne ruchy. Pamiętaj, aby nie „jeździć” rollerem po stawach i kościach.

Sprawdź też: Jaki roller do masażu kupić?

1. Usiądź na macie z wyprostowanymi nogami. Włóż roller pod kolano jednej z nóg, oprzyj ciężar ciała na wyciągniętej kończynie i przesuwaj się na niej do przodu i do tyłu. Wykonaj na obie kończyny.

2. Teraz roller powinien znajdować się pod twoim udem, a dokładnie na mięśniu dwugłowym. Wykonuj ruchy w przód i w tył, ćwiczenie powtórz na drugą nogę.

3. Następnie, umieść roller pod swoimi pośladkiem, dokładnie tak, jakbyś na nim siedział. Przesuwaj sprzęt w różne strony i powtórz to ćwiczenie na drugi pośladek.

4. Połóż się plecach, a roller wsuń pod swoje łopatki, wykonuj minimalne i ostrożne ruchy tak, aby nie uszkodzić kręgosłupa.

5. Połóż się na boku i roller wsuń pod swoje udo. Po wykonaniu masażu powięzi, połóż roller w okolicach talii i przesuwaj ciało w górę i w dół. Wykonaj na drugą stronę ciała.

6. Następnie połóż się na brzuchu i przejdź do masażu przodu uda, umiejscawiając je na rollerze. Przesuwaj się w górę i w dół. Powtórz na drugą nogę.

Poza rolowaniem bardzo ważne jest także rozciąganie powięzi: dynamiczne – przed treningiem, statyczne – po treningu. W utrzymaniu dobrej kondycji naszych powięzi pomocna będzie także joga oraz trening funkcjonalny.

Małgorzata Kośla