7 warzyw, których nie można jeść na surowo

Nie wszystkie warzywa są najzdrowsze, gdy jemy je na surowo. Niektóre z nich mogą nam bardzo zaszkodzić. Których warzyw pod żadnym pozorem nie możne jeść na surowo? Ta wiedza może uchronić cię przed zatruciem pokarmowym!

Spis treści

1. Warzywa, których nie można jeść na surowo

Niektóre warzywa zawierają w sobie niebezpieczne substancje, które rozkładają się tylko podczas obróbki cieplnej. Dlatego warto wiedzieć, których warzyw nie należy jeść na surowo. Wśród nich są bardzo popularne u nas ziemniaki, bakłażan, szpinak. Te warzywa przed zjedzeniem najlepiej jest ugotować w wodzie lub - jeszcze zdrowiej - na parze, bo wtedy zachowają więcej składników odżywczych i co najważniejsze - nie zaszkodzą nam.  

Warzywa, których nie można jeść na surowo

• Ziemniaki

Bulwy ziemniaków zawierają dużą ilość niebezpiecznego alkaloidu zwanego solaniną. Związek ten ma chronić roślinę przed chorobami i wszelkiego rodzaju szkodnikami. Niestety dla człowieka jest toksyczny - może powodować ostre zatrucia pokarmowe. Pierwsze objawy zatrucia solaniną pojawiają się po minimum 4 godzinach i mogą nieco przypominać grypę, są to:

• wysoka gorączka
• nadmierne pocenie się
• osłabienie
• zawroty głowy

W dalszej kolejności mogą się pojawić:

• biegunka
• wymioty
• mdłości
• halucynacje

W skrajnych przypadkach dochodzi do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, śpiączki, drgawek, a nawet zatrzymania krążenia i w rezultacie - śmierci.

Dawka śmiertelna dla człowieka to 300 mg (3-6 mg na 1 kg ciała), na szczęście zatrucia śmiertelne zdarzają się bardzo rzadko, zwykle u osób niedożywionych i nieprawidłowo leczonych, a związek ten rozkłada się w bardzo wysokiej temperaturze. Naukowcy zbadali, że ziemniaki dostępne na polskim rynku mają od 33 do 89 mg solaniny w 1 kg. 

Jak poznać, że ziemniaki zawierają dużo solaniny? Na jej obecność wskazuje zielony kolor tuż pod skórką ziemniaka. Występuje on w największym stężeniu w niedojrzałych bulwach ziemniaków, dlatego ziemniaki przed ugotowaniem najlepiej jest obierać grubo, a najlepiej w ogóle unikać niedojrzałych warzyw. 

• Bakłażan

Bakłażan jest w rzeczywistości owocem - bardzo smacznym i odżywczym, ale pod warunkiem, że jemy go po uprzedniej obróbce cieplnej. Surowy bakłażan zawiera bowiem trującą solaninę, tak jak ziemniaki. Poza tym jest gorzki w smaku.

• Szpinak

Co ciekawe, gotowany szpinak zawiera w sobie więcej wapnia, żelaza i magnezu niż jego surowa wersja. Poza tym surowy szpinak zawiera niekorzystne dla naszego zdrowia szczawiany, które spożywane w większych ilościach mogą się przyczynić do niedoborów wapnia i witaminy D, a także zaburzeń wchłaniania magnezu, powstawania kamieni nerkowych, zapalenia stawów i zaburzeń pracy serca.

Aby ograniczyć negatywne działanie szczawianów, zaleca się spożywanie mniej niż 40-50 mg tych związków na dobę.

• Szparagi

Grube ściany komórkowe szparagów sprawiają, że pochodzące od nich składniki odżywcze są trudno wchłanialne przez nasz organizm. Poza tym surowe szparagi zawierają saponiny, które mogą powodować uszkodzenie i hemolizę czerwonych krwinek. Zatrucie saponinami powoduje zaburzenia żołądkowo-jelitowe, a w skrajnych sytuacjach wywołuje drgawki i porażenie układu nerwowego.

• Dynia

Dynia, podobnie jak marchewka, zawiera silny przeciwutleniacz beta-karoten. Jak się okazuje, jest on dużo lepiej przyswajalny po ugotowaniu warzywa. W wyniku obróbki cieplnej w dyni wzrasta też ilość witaminy A i K oraz błonnika.

Poza tym surowa dynia zawiera wolotwórcze substancje goitrogeny, nazywane substancjami antyodżywczymi, które zaburzają wchłanianie jodu przez tarczycę, co może się skończyć powstaniem wola. Na szczęście substancje te są lotne, więc ulatują w powietrze podczas gotowania warzyw bez przykrycia.  

• Niedojrzałe pomidory

Zielone, niedojrzałe jeszcze pomidory zawierają szkodliwą dla naszego zdrowia tomatynę, która ma podobne działanie do solaniny. Może powodować zatrucia pokarmowe objawiające się:

• mdłościami,
• wymiotami,
• kolkami
• biegunką

• Rośliny strączkowe

Rośliny strączkowe jedzone na surowo byłyby dla nas zbyt ciężkostrawne, a poza tym zawierają fityniany, czyli inny rodzaj substancji antyodżywczych, które wiążą składniki mineralne w przewodzie pokarmowym i tym samym zaburzają ich wchłanianie. Najbardziej ograniczają przyswajalność żelaza. 

Fityniany znajdują się przede wszystkim w okrywie nasiennej ziarna, dlatego tak ważne jest wcześniejsze namoczenie roślin strączkowych na kilkanaście godzin, odlanie wody, a następnie ich długie gotowanie.

Czytaj też:

• Warzywa, które można jeść na surowo, bo tylko wtedy są najzdrowsze!
• Polskie superowoce - jakie owoce warto jeść latem?