Dieta w chorobie Hashimoto - co jeść? Produkty wskazane i przeciwwskazane

Dieta w chorobie Hashimoto jest bardzo ważnym elementem wspomagającym leczenie. Jej celem jest wyciszenie reakcji zapalnych, co może złagodzić objawy choroby. Jakie są zasady diety w chorobie Hashimoto? Które produkty są dozwolone, a które nie wolno jeść?

Spis treści

1. Dieta w chorobie Hashimoto - zasady
2. Dieta w chorobie Hashimoto - substancje antyodżywcze
3. Dieta w chorobie Hashimoto - kluczowe witaminy i minerały
4. Dieta w chorobie Hashimoto - produkty dozwolone i przeciwwskazane
5. Dieta w chorobie Hashimoto - co można pić?
6. Dieta w chorobie Hashimoto - nadwrażliwości pokarmowe

Dieta w chorobie Hashimoto - zasady

Białko

Udział białka w diecie w chorobie Hashimoto powinien wynosić 15-25% zapotrzebowania energetycznego. Aminokwasy zawarte w białkach, szczególnie tyrozyna, są niezbędne do syntezy nieaktywnej biologicznie T4, która następnie ulega przekształceniu np. w mięśniach do aktywnej T3.

Tyrozyna jest także potrzebna do syntezy dopaminy, adrenaliny i noradrenaliny, których niedobór może nasilać zaburzenia nastroju, które są charakterystyczne dla niedoczynności tarczycy. Choć tyrozyna jest aminokwasem endogennym (syntetyzowanym przez organizm), to do jego produkcji jest niezbędny inny aminokwas - fenyloalanina - który musi być dostarczony z dietą. Oprócz tego zwiększona ilość białka w diecie przyśpiesza metabolizm.

Zalecane źródła pełnowartościowego białka zwierzęcego to chude mięso (drób, królik, wołowina), fermentowane produkty mleczne (jogurt, kefir) i jaja. Natomiast dobrym źródłem białka roślinnego są soja, fasola, soczewica, groch. Jednak z uwagi na dużą zawartość substancji antyodżywczych ich ilość w diecie w chorobie Hashimoto powinna być ograniczona.

Należy unikać diet niskokalorycznych i niedoborowych w białko, ponieważ mogą one powodować zahamowanie wydzielania hormonów tarczycy i zmniejszenie tempa metabolizmu.

Tłuszcze

Dieta w chorobie Hashimoto powinna zwierać 25-30% tłuszczów z ograniczeniem nienasyconych kwasów tłuszczowych do 10% na dobę. Z uwagi na silne właściwości przeciwzapalne zaleca się spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3, których źródłem są tłuste ryby morskie, olej lniany, siemię lniane.

Oprócz właściwości przeciwzapalnych, które hamują stan zapalny w obrębie tarczycy, kwasy tłuszczowe omega 3 będą wspomagały syntezę hormonów tarczycy. Ograniczyć należy spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w tłustych produktach nabiałowych, gdyż ich nadmiar może hamować syntezę hormonów tarczycy.

Należy także zmniejszyć spożycie tłuszczów trans zwartych w produktach typu fast-food, gotowych wyrobach cukierniczych i ciastkach. Tłuszcze trans powinny stanowić poniżej 1% zapotrzebowania energetycznego organizmu.

Węglowodany

Dobre źródła węglowodanów w diecie w chorobie Hashimoto powinny stanowić ponad 50% zapotrzebowania energetycznego. Zalecane jest spożycie produktów o niskim indeksie glikemicznym, które pozwolą na ustabilizowanie poziomu glukozy we krwi, gdyż chorzy na chorobę Hashimoto mogą mieć problemy z jej prawidłowym poziomem.

Objawem charakterystycznym dla choroby Hashimoto są zaparcia, dlatego dieta w chorobie Hashimoto powinna zawierać odpowiednią ilość błonnika pokarmowego tj. 25-30 g/dobę. Błonnik pokarmowy będzie dodatkowo stabilizował poziom cholesterolu i glukozy we krwi. Zalecanym źródłem węglowodanów i jednocześnie błonnika pokarmowego w diecie są pełnoziarniste produkty zbożowe i kasze.

Z jadłospisu należy wykluczyć całkowicie lub zminimalizować spożycie produktów z dużą zawartością cukrów prostych, które znajdują się w cukierkach, ciastkach, słodzonych dżemach oraz sokach z koncentratu.

Dieta w chorobie Hashimoto - substancje antyodżywcze

Warzywa i owoce są bardzo ważnym elementem diety w chorobie Hashimoto, gdyż dostarczają przeciwutleniaczy i błonnika pokarmowego, a ich dobowe spożycie powinno wynosić minimum 0,5 kg. Jednak niektóre rośliny zawierają tzw. substancje antyodżywcze, takie jak goitrogeny.

Goitrogeny zaburzają wchłanianie jodu, który jest niezbędny do syntezy hormonów tarczycy i mogą być przyczyną powstawania wola tarczycy. Obróbka termiczna powoduje redukcję goitrogenów o około 30%, dlatego spożycie roślin zawierających te substancje jest zalecane w umiarkowanych ilościach (najlepiej po obróbce termicznej), aby nie rezygnować całkowicie z wartościowego źródła ważnych składników odżywczych oraz błonnika pokarmowego.

Produkty zawierające duże ilości goitorgenów to:

• soja,
• brokuły,
• brukselka,
• kalafior,
• jarmuż,
• rzodkiewka,
• kapusta.

Produkty zawierające umiarkowane ilości goitorgenów:

• proso (kasza jaglana),
• brzoskwinie,
• orzeszki ziemne,
• gruszka,
• szpinak,
• truskawki,
• bataty.

Niekorzystny wpływ na wchłanianie jodu może mieć również zielona herbata, gdyż zawiera katechiny i flawonoidy, które mogą osłabiać wchłanianie jodu.

59,00 zł

Zacznij już dziś

Dzięki tej diecie schudniesz przy Hashimoto!

Borykasz się z Hashimoto lub niedoczynnością tarczycy? Skorzystaj z programu dietetycznego Jesz Co Lubisz. Jedz zdrowo i smacznie, wspierając przy tym organizm w walce z chorobą! Dzięki diecie online Jesz co Lubisz:

• dostarczysz organizmowi odpowiednią ilość składników odżywczych kluczowych dla funkcji tarczycy,
• zadbasz o swoje zdrowie i zmniejszysz ryzyko powikłań,
• zyskasz setki pomysłów na smaczne i zdrowe dania,
• oszczędzisz czas i pieniądze – dzięki gotowym listom zakupów!

Dieta w chorobie Hashimoto - kluczowe witaminy i minerały

Synteza hormonów tarczycy jest procesem złożonym, wymagających na różnych etapach ich powstawania kofaktorów w postaci minerałów i witamin. Badania wykazały, że u osób z chorobą Hashimoto warto rozważyć suplementację wybranych składników odżywczych.

Jod

Jod jest kluczowym pierwiastkiem potrzebnym do syntezy hormonów tarczycy, ponieważ jest bezpośrednio do nich wbudowywany. Niedobór jodu skutkuje obniżeniem T3 i T4, powiększeniem tarczycy i powstaniem wola. Zapotrzebowanie dla osoby dorosłej na jod wynosi 150 μg/dobę.

Głównym źródłem jodu w diecie są jodowana sól kuchenna, ryby morskie (łupacz, dorsz, halibut, mintaj), mleko i produkty mleczne. Pamiętajmy jednak, że zawartość jodu w produktach spożywczych jest uwarunkowana jego zawartością w glebie i wodach gruntowych.

Badania pokazują, że nadmiar jodu u osób z choroba Hashimoto może nasilać proces zapalny w obrębie tarczycy. Wrażliwość na jod jest też uwarunkowana indywidualnie, dlatego przed rozpoczęciem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

Selen

Niedobór selenu zaburza tkankową przemianę T4 do T3 oraz funkcjonowanie peroksydazy glutationowej, enzymu który zapobiega uszkodzeniom oksydacyjnym tarczycy. Wpływ selenu na organizm jest zależny od podaży jodu. Wykazano, że odpowiednia suplementacja może zmniejszyć poziom przeciwciał any-TPO i anty-TG.

Dzienne zapotrzebowanie na selen dla osoby dorosłej wynosi 55 μg/dobę. Wystarczy spożyć 2 orzechy brazylijskie, aby pokryć dobowe zapotrzebowanie na selen. Inne źródła pokarmowe selenu to łosoś, jaja kurze i kasza gryczana.

W wybranych przypadkach klinicznych selen można suplementować (selenometionina). Jednak przed wprowadzeniem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, gdyż nadmierna podaż selenu jest toksyczna dla organizmu. Nadmiar selenu w organizmie może także nasilić wydalanie jodu z moczem.

Cynk

Cynk, podobnie jak selen, jest substancją o właściwościach przeciwutleniających i przeciwzapalnych, dlatego będzie wyciszał reakcje wynikające z autoagresji układu odpornościowego w obrębie tarczycy. Niedobór cynku skutkuje obniżeniem poziomu hormonów tarczycy oraz zwiększeniem poziomu przeciwciał anty-TPO i przeciwciał anty-TG we krwi.

Dobowe zapotrzebowanie osoby dorosłej na cynk to 8-11 mg/dobę. Najlepszym źródłem pokarmowym w diecie są ostrygi, jednak w naszej strefie klimatycznej nie jest to produkt, który jest spożywany zbyt często. Inne źródła pokarmowe cynku to kiełki pszenicy, wątroba, pestki dyni, kakao. W przypadku niedoboru tego pierwiastka można rozważyć suplementację w dawce 10 mg/dobę w postaci cytrynianu cynku.

Żelazo

Żelazo jest niezbędne w przemianie tyreoglobuliny do T4 i T3 przez peroksydazę tarczycową. Dlatego jego niedobór zmniejsza syntezę hormonów tarczycy. Niedobór żelaza występuje nawet u 60% osób z niedoczynnością tarczycy, a jego objawem może być niedokrwistość. Szczególnie narażone na niedobór żelaza są kobiet, gdyż mogą występować u nich obfite miesiączki.

W diecie osób z chorobą Hashimoto powinny znaleźć się łatwo przyswajalne źródła żelaza (hemowego), takie jak wątroba, mięso wołowe, jajka. Aby poprawić wchłanianie żelaza, należy spożywać produkty bogate w ten pierwiastek razem z produktami bogatymi w witaminę C, np. papryką czerwoną, porzeczką, natką pietruszki. Należy natomiast unikać spożywania jednocześnie produktów utrudniających wchłanianie żelaza, np. czerwone wino, herbata.

Witamina D

Witamina D, oprócz udziału w regulacji gospodarki wapniowej, uczestniczy w procesach odpornościowych. Badania wykazały że, poziom witaminy D jest niższy u osób z chorobą Hashimoto niż u osób zdrowych.

Dlatego zgodnie z rekomendacjami z 2018 roku, choroba Hashimoto jest czynnikiem ryzyka niedoboru witamin D. Biorąc pod uwagę, że w naszej strefie klimatycznej (okres jesienno-zimowy) synteza skórna witaminy D jest niewystarczająca, należy ją suplementować.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi wytycznymi dla populacji Europy Środkowej, osobom dorosłym zaleca się przyjmowanie w okresie jesienno-zimowym 800-2000 IU witaminy D na dobę, zależnie od masy ciała. U osób ze zdiagnozowanym niedoborem witaminy D powinno być ono wyższe (nawet do 10 000 UI/dobę) i stosowane aż do uzyskania optymalnego stężenia witamin D w surowicy.

CZYTAJ TEŻ:

• Gwiazdy chore na Hashimoto [GALERIA]
• Badania tarczycy: dotrzeć do prawdy o tarczycy
• Co powinniśmy wiedzieć o tarczycy? [WYWIAD z endokrynologiem]

Dieta w chorobie Hashimoto - produkty dozwolone i przeciwwskazane

Dieta w chorobie Hashimoto - co można pić?

W chorobie Hashimoto zaleca się wypijanie około 2 litrów płynów na dobę, w zależności od masy ciała. Najlepiej w postaci mineralnej wody niegazowanej lub świeżo wyciskanych soków warzywnych i owocowych (jednak pamiętajmy, że zawierają one sporo cukrów prostych).

Kawa nie jest zakazana, jeśli nie występują objawy po jej spożyciu. Podobnie jest z alkoholem. Jednak trzeba mieć na uwadze, że alkohol może nasilać reakcje zapalne w organizmie.

Czarna i zielona herbata powinny być spożywane między posiłkami, a nie w ich trakcie, aby nie zaburzać wchłaniania kluczowych minerałów.

Dieta w chorobie Hashimoto - nadwrażliwości pokarmowe

U osób z chorobą Hashimoto często obserwuje się występowanie nadwrażliwości pokarmowych na białka zawarte w mleku i jego przetworach oraz jajach. W najnowszych badaniach naukowych zwraca się uwagę na indywidualną tolerancję osób z chorobą Hashimoto na białka mleka (np. kazeinę). Innym problemem jest nietolerancja cukru laktozy, która występuję u 30% dorosłych.

Nietolerancja laktozy może wpływać na wchłanianie leków (lewotyroksyny). Wykazano, że chorzy z nietolerancją laktozy potrzebują wyższych dawek leku, aby osiągnąć ten sam poziom hormonu we krwi niż osoby bez jej nietolerancji. Mleko i jego przetwory są dobrym źródłem jodu i pełnowartościowego białka. Dlatego nie zaleca się stosowania rutynowo diety bezmlecznej bez wykonania odpowiednich badań.

Ponadto u osób z chorobą Hashimoto częściej współwystępują różne postacie nadwrażliwości na gluten, np. celiakia. Szacuje się, że 3,2% do 43% chorych na chorobę Hashimoto ma jakąś formę nadwrażliwości na gluten.

Czytaj też: Objawy Hashimoto

dr n. med. Karolina Karabin