Brudna Dwunastka. Oto najbardziej skażone owoce i warzywa 2025
Brudna Dwunastka 2025 to lista warzyw i owoców, w których wykryto najwięcej pozostałości pestycydów. Zestawienie ma pomóc konsumentom w podejmowaniu świadomych decyzji zakupowych i wskazuje, które produkty lepiej wybierać w wersji organicznej.
Environmental Working Group (EWG), amerykańska organizacja zajmująca się ochroną zdrowia i środowiska, opublikowała najnowsze zestawienie Dirty Dozen i Clean Fifteen na rok 2025. To jedne z najważniejszych i najbardziej wpływowych raportów w zakresie bezpieczeństwa żywności. Zestawienia pokazują, które owoce i warzywa zawierają najwięcej, a które najmniej pozostałości pestycydów w uprawie konwencjonalnej.
Brudna Dwunastka 2025. Najbardziej skażone pestycydami warzywa i owoce
Raport oparty jest na analizie tysięcy próbek badanych przez FDA i USDA. Dane są przetwarzane, aby stworzyć dwie praktyczne listy — pomocne zarówno dla osób kupujących żywność organiczną, jak i tych, którzy chcą ograniczyć kontakt z chemią, nie rezygnując z codziennych warzyw i owoców. Lista Dirty Dozen to zestawienie dwunastu produktów, które w badaniach EWG najczęściej zawierały ślady więcej niż jednego pestycydu. Co ważne, substancje te utrzymują się nawet po dokładnym umyciu czy obraniu. Zgodnie z raportem, najwięcej pozostałości znaleziono w truskawkach, szpinaku i jarmużu. To produkty szczególnie narażone na intensywne opryski chemiczne w uprawach wielkopowierzchniowych.
Lista Dirty Dozen 2025 obejmuje: truskawki, szpinak, jarmuż, brzoskwinie, gruszki, nektarynki, jabłka, winogrona, paprykę, wiśnie, borówki i zieloną sałatę. Wszystkie te produkty – według EWG – powinny być kupowane w wersji organicznej, jeśli zależy nam na ograniczeniu kontaktu z pestycydami. Warto pamiętać, że kontakt z niektórymi środkami ochrony roślin może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, problemów neurologicznych, a także zwiększać ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, w tym nowotworów.
Najmniej skażone pestycydami warzywa i owoce
Drugie zestawienie – Clean Fifteen – to lista piętnastu produktów, które w badaniach EWG wykazały najniższe poziomy pozostałości pestycydów. W wielu przypadkach były to warzywa i owoce, w których nie wykryto żadnych chemikaliów, nawet przy stosowaniu konwencjonalnych metod uprawy.
Na liście znalazły się: awokado, kukurydza, ananas, cebula, papaja, mrożony groszek, szparagi, melon miodowy, melon kantalupa, kiwi, kapusta, grzyby, mango, słodkie ziemniaki i marchew. To produkty, które można bezpiecznie kupować również w wersji nieekologicznej, co ma znaczenie dla konsumentów z ograniczonym budżetem.
Najbardziej skażone warzywa i owoce 2025. Oto aktualna lista PAN UK
Tymczasem Brytyjska organizacja PAN UK opublikowała własną zaktualizowaną listę Dirty Dozen 2025. Dane pochodzą z analiz ponad 3000 kg próbek żywności testowanej przez rząd Wielkiej Brytanii.
Ta lista również nie tylko informuje, ale ostrzega – niektóre produkty roślinne mogą zawierać mieszankę kilku różnych substancji chemicznych, których połączone działanie jest nieprzewidywalne i potencjalnie szkodliwe dla zdrowia. PAN UK nazywa to „efektem koktajlu”, ponieważ oficjalne normy bezpieczeństwa uwzględniają limity dla pojedynczych substancji, nie zaś ich interakcji. Badania wykazują obecność nie jednej, ale często kilku substancji chemicznych w jednym produkcie. PAN UK podkreśla, że nie istnieją regulacje, które chroniłyby konsumentów przed skutkami łączenia się pestycydów na poziomie jednego posiłku – nie wspominając o całodniowym spożyciu.
Dirty Dozen 2025 PAN UK bazuje na danych z 2023 roku i zawiera najczęściej skażone produkty, takie jak:
- Jabłka
- Truskawki
- Winogrona
- Gruszki
- Pomidorki koktajlowe
- Szpinak
- Papryka
- Morele
- Sałata
- Maliny
- Pomarańcze
- Borówki
PAN UK nie tworzy listy „czystej piętnastki”, jak to robią amerykańskie organizacje, ponieważ uważa, że rządowe testy nie są wystarczająco szerokie, by wskazać bezpieczne produkty z pełnym przekonaniem.
Jak ograniczyć pestycydy w diecie?
Eksperci podkreślają, że najlepszą metodą ograniczenia kontaktu z toksynami jest wybieranie produktów oznaczonych jako organiczne. Jeśli nie jest to możliwe, warto wiedzieć, które warzywa i owoce znajdują się na szczycie listy zagrożeń.
Oprócz świadomych wyborów warto wdrożyć kilka nawyków. Mycie warzyw i owoców pod bieżącą wodą to minimum, ale nie wystarcza w przypadku produktów z listy Dirty Dozen. Niektóre pestycydy są systemiczne — wchłaniane przez całą strukturę rośliny, a nie tylko osiadające na powierzchni. Pomocne może być mycie w roztworze wody z octem lub obieranie skórki, choć i to nie daje stuprocentowej ochrony.
Eksperci apelują o wspieranie rolnictwa ekologicznego i nacisk na zmiany legislacyjne, które ograniczą stosowanie najbardziej szkodliwych substancji. Wybory konsumenckie są ważne, ale prawdziwa zmiana nastąpi tylko wtedy, gdy system produkcji żywności ulegnie realnej reformie.
