Czernidłak - niezwykły grzyb, który leczy cukrzycę i nadciśnienie

Czernidłak to jeden z najbardziej oryginalnych grzybów występujących w Polsce: jest jadalny, ale pod pewnymi warunkami, bardzo smaczny i jeszcze bardziej nietrwały. Jak rozpoznać czernidłaka i o czym trzeba pamiętać, spożywając go?

Zobacz galerię 10 zdjęć

Czernidłak (zwany też potocznie bedłką kołpakiem, sową, czernidlakiem, psią betką) to pospolicie występujący u nas grzyb z rodziny pieczarkowatych. Można go spotkać głównie jesienią, od września do listopada, na miejskich trawnikach, polanach, w sadach i parkach. Zwykle rośnie w dużych zbiorowiskach liczących nawet po kilkadziesiąt osobników.

Wśród czernidłaków występujących w Polsce możemy wyróżnić 3, które są do siebie bardzo podobne, ale - co ciekawe - należą do różnych rodzin:

• czernidłak kołpakowaty (Coprinus comatus)
• czernidłak pospolity (Coprinopsis atramentaria)
• czernidłak błyszczący (Coprinellus micaceus)

Spis treści

1. Czernidłak kołpakowaty - dlaczego jest tak niezwykły?
2. Czernidłak kołpakowaty - jak go rozpoznać?
3. Czernidłak kołpakowaty - składniki odżywcze 
4. Czernidłak kołpakowaty - właściwości lecznicze
5. Czernidłak kołpakowaty - jak go stosować?
6. Czernidłak kołpakowaty - przepis
7. Czernidłak pospolity - czy jest jadalny?
8. Czernidłak błyszczący - czy jest jadalny?

Czernidłak kołpakowaty - dlaczego jest tak niezwykły?

Najbardziej godny polecenia jest pierwszy z nich - czernidłak kołpakowaty, który jest bardzo pożądanym grzybem ze względu na swój niezwykły smak (nieco słodki, przypominający niektórym cielęcinę), niecodzienne właściwości lecznicze, ale też wyjątkową nietrwałość. Czernidłak nadaje się bowiem do spożycia bardzo krótko - zrywać można jedynie młode osobniki (poznamy je po tym, że są białe i jeszcze zwinięte), potem - w miarę jak grzyb dojrzewa - jego kapelusz gwałtownie się zwija i zamienia w czarną maź, która jest w rzeczywistości masą zarodnikową. Co ciekawe, dawniej z mazi tej wytwarzano atrament.

Cały proces dojrzewania grzyba trwa czasem tylko... jeden dzień, a jego rozkład zaledwie kilka godzin! Nic zatem dziwnego, że czernidłak jest perełką wśród grzybów pożądaną przez prawdziwych smakoszy.   

Czernidłak kołpakowaty - jak go rozpoznać?

Czernidłak kołpakowaty przypomina nieco z wyglądu kanię, ma postrzępiony kapelusz i charakterystyczne łatki, ale jest cały biały. Zwykle dorasta do 20 cm. Młode osobniki są mają jajowaty kształt i są zamknięte od dołu. W miarę wzrostu brzegi odrywają się u wywijają ku górze. Kapelusz dojrzałego osobnika ma średnicę ok. 3-6 cm. Od spodu kapelusza znajdują się gęste blaszki. U młodych osobników białe, z wiekiem różowieją, a następnie czernieją.

Wybierając się na grzybobranie, należy pamiętać o tym, że grzyb ten bardzo szybko się rozpuszcza, dlatego trzeba go jak najszybciej oczyścić i poddać obróbce cieplnej. Pozostawiony nawet na kilka godzin w lodówce i tak zamieni się w czarną maź. 

Czernidłak kołpakowaty - składniki odżywcze 

• białko
• witamina B2
• witamina B1
• niacyna
• witamina C
• miedź
• cynk
• wapń
• potas
• magnez

Czernidłak kołpakowaty - właściwości lecznicze

Czernidłak kołpakowaty to chyba jedyny grzyb, który może być stosowany jako naturalne lekarstwo na schorzenia przewlekłe:

• jest polecany cukrzykom, gdyż redukuje poziom cukru we krwi, a także objawy cukrzycy, takie jak:
• bezsenność
• bóle głowy
• bóle kończyn
• suchość w jamie ustnej
• obniża ciśnienie krwi
• ma udowodnione działanie nowotworowe
• pomocny w leczeniu hemoroidów

Czernidłak kołpakowaty - jak go stosować?

Aby naturalna terapia czernidłakiem przyniosła skutek, należy go stosować regularnie - w postaci suszu albo świeżych bądź mrożonych grzybów.

Dawka zależy od dolegliwości:

• w przypadku cukrzycy należy przyjmować 100-200 g świeżych lub mrożonych grzybów dziennie albo 10-20 g suszu
• w przypadku nadciśnienia dawka powinna wynosić 150 g dziennie w przypadku grzybów świeżych lub 15 g - w przypadku suszonych 

Czernidłak kołpakowaty - przepis

Smakosze donoszą, że czernidłaki można gotować, dusić, smażyć na maśle albo marynować panierowane tak jak kanie. W każdej postaci są pyszne! Oto przykładowy przepis:

Zebrane grzyby opłucz delikatnie pod wodą i odsącz w ręcznik papierowy. Następnie przekrój wzdłuż, posól i popieprz do smaku, panieruj w jajku i mące (może być pszenna lub kukurydziana) i obsmaż z obu stron na maśle lub oleju kokosowym.

Czernidłak pospolity - czy jest jadalny?

Czernidłak pospolity jest bardzo podobny z wyglądu do kołpakowatego, ale ma lekko szary kapelusz i niewyraźne prążki, nie ma za to łatek. Rośnie w podobnych miejscach co kołpakowaty i podobnie jak on jest jadalny, ale pod pewnymi warunkami - nie można go łączyć z alkoholem. Wtedy może się okazać śmiertelnie niebezpieczny, a wszystko przez zawartość kopryny, której czernidłak kołpakowaty jest pozbawiony.

Kopryna jest związkiem, który blokuje metabolizm alkoholu etylowego, czyli jego rozkład. Może to skutkować poważnym zatruciem alkoholowym (zwanym też zatruciem koprynowym), które objawia się:

• zaczerwienieniem twarzy,
• uderzeniami gorąca,
• wymiotami,
• bólem głowy,
• halucynacjami

Co ciekawe, alkoholu nie można pić zarówno 3 dni przed zjedzeniem czernidłaka pospolitego, jak i 3 dni po, gdyż jego działanie naukowcy oceniają nawet na 72 godziny. 

Czernidłak błyszczący - czy jest jadalny?

Czernidłak błyszczący wyróżnia się żółtobrązowawym kapeluszem o dzwonkowatym kształcie, który jest pofałdowany i bruzdowany, za młodu pokryty błyszczącymi ziarenkami pozostałości osłony. Podobnie jak pozostałe czernidłaki rozpływa się krótko po wyrośnięciu. 

Czernidłak błyszczący jest jadalny, ale również zawiera koprynę, dlatego nie należy łączyć go z alkoholem.

Czytaj też:

• Okratek australijski (palce diabła) - czy to jadalny grzyb?
• Złotak wysmukły: nowy grzyb w Polsce. Czy można go jeść?
• Opieńka miodowa - czy jest jadalna? Dlaczego opieńka świeci w nocy?

Jaki to grzyb?

Pytanie 1 z 10

Jaki to grzyb?

maślak sitarz

borowik szlachetny

pieprznik jadalny

Następne pytanie