Tego grzyba nie pomylisz z żadnym innym. Najzdrowszy w całej Europie

Najzdrowszym europejskim grzybem jest czarcie jajo (węże jajo), czyli niedojrzały owocnik sromotnika bezwstydnego, wstydliwego lub smrodliwego. Grzyb ten wykluwa się z jaja i wydziela nieprzyjemny zapach. Z tego względu warto zbierać go przed całkowitym wyjściem na powierzchnię. Choć nie wygląda zachęcająco to posiada cenne właściwości zdrowotne.

Gdzie rośnie sromotnik bezwstydny?

Sromotnik bezwstydny w zależności od regionu ma wiele różnych nazw, takich jak śmierdziak, sromnik, słupiak cuchnący, panna-bedłka, węże jajo, czarcie jajo czy jajczak.

Grzyb przechodzi różne etapy rozwoju, początkowo ma białawy kolor i przypomina kształtem oraz wielkością kurze jajo. Kiedy wewnątrz dojrzewają zarodniki czarcie jajo pęka, wypuszczając długi trzon (receptakl), który osiąga wielkość od 10 do 20 cm.

Dorosły sromotnik bezwstydny składa się z białego, pustego w środku trzonu o porowatej powierzchni oraz dzwonkowatego lub naparstkowatego kapelusza, pokrytego żebrowaną powierzchnią w oliwkowozielonym kolorze.

Wypełnia go masa zarodnikowa, która po pewnym czasie uwalnia zapach przypominający padlinę i wabiący muchy. W Polsce węże jajo można spotkać zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych.

Właściwości prozdrowotne grzyba czarcie jajo

Sromotnik bezwstydny nie jest trujący, ale ze względu na nieprzyjemny zapach uważa się go za niejadalnego. Mimo to młode, niedojrzałe owocniki (jaja) są przez smakoszy spożywane nawet na surowo.

Do przygotowania na patelni nadają się tylko niektóre części, które pozostaną po usunięciu skóry i galaretowatej zarodni. W niektórych krajach, takich jak Francja czy Niemcy, dojrzałe owocniki są używane w kuchni po usunięciu lepkiego śluzu.

Czarcie jajo ma najcenniejsze właściwości lecznicze wśród wszystkich europejskich grzybów. Reguluje stężenie cholesterolu we krwi i poziom ciśnienia krwi, jednocześnie chroni organizm przed toksynami i szkodliwym promieniowaniem.

Aktywne związki sromotnika bezwstydnego wykazują właściwości przeciwwirusowe, antybakteryjne, antyoksydacyjne, przeciwzapalne i immunostymulujące. Ich działanie wynika z obecności polisacharydów, glukanów, polifenoli, fosfolipidów, peptydów, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz błonnika (w formie chityny).

Nalewka z młodych owocników była tradycyjnie stosowana w przypadku różnych dolegliwości, takich jak ból brzucha, zapalenie żołądka, choroby nerek, dna moczanowa, astma oskrzelowa, gruźlica, a także do okładów na bóle stawów, reumatyzm, rany, odleżyny i ślady po ukąszeniach.

Sromotnik bezwstydny jest również uważany za środek przeciwnowotworowy, co potwierdziły liczne badania. Jednak istnieje możliwość, że związki zawarte w grzybie mogą negatywnie wpływać na męską płodność poprzez redukcję produkcji spermy.

Konieczne są dalsze badania dotyczące skutków ubocznych i przeciwwskazań dotyczących stosowania czarciego jaja. Dopóki nie zostaną wyjaśnione te kwestie, zaleca się stosowanie sromotnika w postaci maści lub okładów na skórę.

Paula Komendarczuk