Ziemniaki są niskokaloryczne i bogate w witaminę C, beta-karoten, fosfor i potas

Przez niektórych ziemniaki są uważane za bezwartościowe i tuczące. W rzeczywistości kartofle zawierają niewiele kalorii, za to dużo witamin (zwłaszcza witaminy C i beta-karotenu), składników mineralnych, błonnika i białka. Trzeba tylko wiedzieć, jak je przyrządzać, by nie stracić wartości odżywczych.

Spis treści

1. Ziemniaki pełne witamin
2. Ziemniaki - na trawienie, nadciśnienie i kamienie
3. Ziemniaki w mundurkach i folii - jesienią
4. Ziemniaki: odmiany
5. Dobierz odmianę ziemniaków do potrawy
6. Jak poznać dobre ziemniaki?
7. Dlaczego warto jeść ziemniaki?

Trzeba powiedzieć jasno: to nie ziemniaki są odpowiedzialne za nasze tycie. Stają się tuczące dopiero poprzez wszelkie dodatki: sosy, mięso i tłuszcz. W 100 g kartofli gotowanych w wodzie jest bowiem jedynie 75 kcal. Są źródłem wielu cennych dla zdrowia substancji odżywczych. Ich miąższ zawiera lekkostrawne węglowodany, a białko dorównuje jakością sojowemu, uznawanemu za najzdrowsze białko roślinne na świecie. Co prawda jest go o połowę mniej niż w tej samej ilości soi, ale można przecież zjeść ziemniaki z jajkiem sadzonym, zsiadłym mlekiem czy kawałkiem piersi z indyka.

Polecamy: Sok z ziemniaka - właściwości, jak zrobić w domu? Na co pomaga sok z ziemniaka?

Ziemniaki pełne witamin

Ziemniaki są cennym źródłem witaminy C. Najwięcej jest jej w młodych kartoflach. Jeden ziemniak średniej wielkości zawiera ok. 16 mg tej witaminy, a dzienne zapotrzebowanie organizmu wynosi ok. 60 mg. Im więcej czasu minęło od wykopków i im dłużej ziemniaki leżą w kopcach, sklepach lub piwnicach, tym witaminy C jest w nich coraz mniej. Żółte odmiany mają całkiem sporo beta-karotenu (tym mniej, im jaśniejszy miąższ). Wszystkie zawierają nieco witamin H, K, B₁, B₂, B₆ i PP. Są bogate w pierwiastki mineralne, głównie potas i fosfor, ale w śladowych ilościach mają też magnez, wapń, żelazo, mangan, sód, fluor, jod i siarkę. Jedząc często ziemniaki, uzupełniamy niemal wszystkie niedobory substancji mineralnych w naszym organizmie.

ZOBACZ TAKŻE>>Ziemniaki pieczone w piekarniku: podajemy dobry przepis

Ziemniaki - na trawienie, nadciśnienie i kamienie

Gotowane ziemniaki, dzięki posiadanym wartościom odżywczym, a jednocześnie łatwo przyswajalnej skrobi, są zalecane osobom wracającym do zdrowia lub cierpiącym na choroby układu pokarmowego, a nawet niemowlętom, które matki odstawiły od piersi.

Ziemniaki, podobnie jak inne warzywa, zawierają sporo błonnika i dlatego właśnie sprzyjają procesom trawienia, pomagają na zaparcia, biegunki i ułatwiają usuwanie cholesterolu z organizmu. Znanym od wieków naturalnym sposobem leczenia wrzodów żołądka, nadciśnienia i artretyzmu jest systematyczne picie soku z surowych ziemniaków. Z kolei wywar z ziemniaków gotowanych lub z obierek rozpuszcza kamienie, i to zarówno nerkowe, jak i żółciowe.

Polecamy

Autor: Time S.A

Zbilansowana dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!

Dowiedz się więcej

Ziemniaki w mundurkach i folii - jesienią

Najsmaczniejsze i najzdrowsze są ziemniaki jesienią, świeżo wykopane. Właśnie wtedy warto jeść ich dużo, piec je w folii lub gotować w mundurkach. Dzięki temu zachowają najwięcej witamin i składników mineralnych. Jeśli natomiast ziemniaki obieramy, by podać jako dodatek do potraw, nie trzymajmy ich zbyt długo w wodzie. Najlepiej od razu je umyć, zalać wrzątkiem i ugotować.

Oczywiście pamiętajmy o przykryciu garnka; skróci to czas gotowania i zapobiegnie utracie cennych składników. Nieco inaczej postępujemy z kartoflami długo przechowywanymi. Im bliżej wiosny, tym są gorszej jakości. To dlatego, że podczas magazynowania (w zbyt ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach) zaczynają gnić lub kiełkować. Na skórce pojawiają się zielone plamy świadczące o dużej zawartości solaniny.

Co prawda niewielkie ilości tej substancji, w połączeniu z innymi składnikami kartofli, wspomagają leczenie schorzeń układu nerwowego, to jednak w nadmiarze solanina może wywołać zatrucia pokarmowe, szczególnie u dzieci. Podczas przechowywania jej stężenie rośnie, zwłaszcza gdy z bulw wyrastają liczne kiełki, a większość miąższu ziemniaka ma zieloną barwę. Najlepiej wtedy zrezygnować z jedzenia tego warzywa lub grubo je obierać. Natomiast z pieczenia takich ziemniaków w ogóle zrezygnujmy. Raczej ugotujmy je w dużej ilości wody, w której solanina częściowo się rozpuszcza.

Ziemniaki: odmiany

Największy wybór odmian mamy wczesnym latem. Wtedy jednak zwracamy na to najmniejszą uwagę. Delektujemy się specyficznym smakiem młodych ziemniaków z dodatkiem masła i koperku. Niemal wszystkie wczesne odmiany, takie jak frezja, drop, koral, malwa, zawierają mało skrobi, są niezbyt sypkie, więc można z nich przyrządzać doskonałe sałatki ziemniaczane.

Niestety, nie nadają się do zbyt długiego przechowania. Im późniejsza odmiana, tym większa zawartość skrobi i bardziej mączysty miąższ. Z tych odmian największą popularnością zarówno wśród producentów ziemniaków, jak i konsumentów, cieszą się irgi i irysy. Te ostatnie wyparły z rynku bardzo niegdyś lubiane almy, podatne na choroby wirusowe i zarazy. Irysy charakteryzują się jasnobeżową barwą łupiny i kremowym, mączystym, sypkim miąższem.

Są doskonałe na placki, wszelkiego rodzaju kluski ziemniaczane, kopytka i pyzy. Najbardziej wszechstronne zastosowanie mają różowawe irgi i konkurujące z nimi ostatnio astry. Są mniej sypkie od irysów, o bardziej zwartym miąższu. Nadają się zarówno do przyrządzania sałatek, jak i klusek. Późną jesienią na rynku brakuje polskich odmian typowo sałatkowych; w dużych supermarketach pojawiają się importowane, przeważnie z Niemiec, odmiany: nicola, hansa lub sieglinde.

Dobierz odmianę ziemniaków do potrawy

By potrawy z ziemniaków były smaczne, musimy przygotować je z odpowiednich odmian. Na sałatki najlepsze są kartofle zawierające mało skrobi, na placki natomiast - sypkie. W naszych sklepach i na bazarach najwięcej jest odmian tzw. wszechstronnie użytkowych, typu irga, irys, ibis czy mila. Czasem jesienią można znaleźć wczesną sałatkową odmianę zwaną frezją.

Jeśli nie wiemy, do czego najlepiej nadają się kupione przez nas ziemniaki, przeprowadźmy prosty test. Przekrójmy kartofel w poprzek i przez chwilę pocierajmy o siebie obydwie połówki. Jeżeli pojawi się woda, to znaczy, że ziemniak jest twardy, najbardziej odpowiedni na sałatki, zapiekanki i do smażenia. Natomiast gdy oba kawałki się kleją, możemy zrobić kopytka, pyzy lub purée.

Jak poznać dobre ziemniaki?

Wszystkie kartofle danego gatunku powinny mieć podobną wielkość, barwę i fakturę łupiny. Gładka skórka świadczy o wysokiej jakości ziemniaków. Im bardziej chropowata łupina, zróżnicowana wielkość oraz kształt kartofli, tym większe prawdopodobieństwo, że przy ich uprawie przesadzono z nawożeniem gleby. W konsekwencji ma to zgubny wpływ i na smak, i na skład.

Dlaczego warto jeść ziemniaki?

Źródło: x-news.pl/Agencja TVN

miesięcznik "Zdrowie"