Dieta w chorobach pęcherzyka żółciowego
Dieta przy problemach z woreczkiem żółciowym to dieta lekkostrawna. Dzięki niej masz szansę przestać odczuwać przykre dolegliwości związane z zaburzeniami pracy woreczka żółciowego. Co świadczy o tym, że masz problemy z woreczkiem żółciowym? Jaką dietę powinnaś stosować, gdy masz problemy z woreczkiem żółciowym? Zobacz, jak powinien wyglądać jadłospis przy problemach z woreczkiem?
Dieta stosowana w chorobach pęcherzyka żółciowego to dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu i błonnika. Wyróżnia się trzy stany chorobowe, w których stosuje się pewne modyfikacje tej diety:
- ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i zapalenie dróg żółciowych,
- kamica żółciowa.
Rolą diety jest zmniejszenie aktywności wydzielniczej pęcherzyka żółciowego, łagodzenie objawów związanych z jego dysfunkcją oraz wspomaganie leczenia farmakologicznego.
Spis treści
- Dieta w chorobach pęcherzyka żółciowego - charakterystyka
- Dieta w chorobach pęcherzyka żółciowego – produkty zalecane i przeciwwskazane
- Dzienna racja pokarmowa w diecie łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu i błonnika dla 200 kcal
- Modyfikacje diety w chorobach pęcherzyka żółciowego
Dieta w chorobach pęcherzyka żółciowego - charakterystyka
Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu i błonnika zawiera białko w normie fizjologicznej ok. 1 g/kg masy ciała oraz ogranicza tłuszcz do 40-50 gramów dziennie. Ograniczenie tłuszczu jest konieczne z powodu jego upośledzonego trawienia i wchłaniania, a ilość zalecana obejmuje zarówno tłuszcz w produktach (mięso, przetwory mięsne, mleko, nabiał, jaja), jak i dodawany do potraw. Należy nie tylko zwracać uwagę na jego ilość w diecie, ale również na jakość.
Produkty tłuszczowe dodawane do potraw w ilości 20-30g/dobę to: olej rzepakowy, olej lniany, oliwa z oliwek. Całkowicie wyklucza się smalec, słoninę, boczek, łój. Pozostała ilość dziennej racji tłuszczu to tzw. tłuszcz ukryty zawarty naturalnie w produkcie.
Dieta powinna pokrywać zapotrzebowanie organizmu na energię, aby utrzymać należną masę ciała. Tłuszcze pokrywają zapotrzebowanie energetyczne do 20%, białko 12-18%, a pozostałą dobową ilość energii zapewniają węglowodany. Zmniejszona ilość tłuszczu w diecie powoduje dostarczanie mniejszych ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Trzeba mieć to na uwadze i zwiększyć roślinne źródła beta-karotenu (marchew, dynia, pomidory, cukinia, nać pietruszki, koper). Wskazana jest także większa podaż witaminy C. Warto rozważyć jej suplementację, gdyż w diecie przy chorobach pęcherzyka żółciowego zalecane są warzywa i owoce (czyli źródła witaminy C) gotowane, a podwyższona temperatura wywołuje bardzo duże straty witaminy C w żywności. Wskazana jest eliminacja produktów powodujących silne skurcze pęcherzyka żółciowego (żółtka jaj, tłuste mięsa, potrawy smażone).
Z diety wykluczone są produkty ciężkostrawne, długo zalegające w żołądku, wzdymające, ostro przyprawione, a także produkty zbożowe gruboziarniste ze względu na dużą ilość błonnika. Nie oznacza to jednak, że trzeba wykluczyć produkty zbożowe.
Wskazane są drobne kasze i produkty białej mąki. Spożywanie nadmiaru cukru, słodyczy, czekolady i miodu sprzyja kamicy żółciowej, więc trzeba się ich wystrzegać. Potrawy powinny być świeżo przyrządzane.
Należy unikać dań gotowych i długo przechowywanych. Zalecane metody obróbki to gotowanie, gotowanie na parze, duszenie (dozwolone jest wcześniejsze obsmażanie bez tłuszczu), pieczenie w folii, pergaminie, na ruszcie czy w opiekaczu. Całkowicie wykluczone jest smażenie i pieczenie na tłuszczu. Nasiąknięta tłuszczem potrawa jest ciężkostrawna.
Zupy sporządza się na wywarach warzywnych. Zupy i sosy można zagęszczać zawiesiną z mąki i mleka. Dozwolony tłuszcz należy dodawać w postaci surowej do gotowych potraw.
Owoce należy gotować i rozdrabniać, spożywać w postaci soków i przecierów. Warzywa zaleca się gotowane, pieczone, rozdrobnione i w postaci soków. Należy ograniczyć szczaw, szpinak i rabarbar ze względu na wysoką zawartość kwasu szczawiowego.
Posiłki powinny mieć niewielką objętość i umiarkowaną temperaturę. Nie mogą być zimne – prosto z lodówki, ani gorące. Nie należy się przejadać. Zalecanych jest 4-5 posiłków w ciągu dnia o stałych porach.
Autor: Time S.A
Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci jeść zdrowo i smacznie, nawet gdy lekarz zalecił Ci dietę leczniczą. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online od Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się profesjonalnie skomponowanym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!
Dieta w chorobach pęcherzyka żółciowego – produkty zalecane i przeciwwskazane
| Nazwa produktu lub potrawy | Produkty i potrawy dozwolone | Produkty i potrawy przeciwwskazane |
| Pieczywo | Czerstwe pieczywo pszenne jasne, pieczywo półcukiernicze bez żółtek, sucharki, grzanki, biszkopty na białkach | Wszelkie pieczywo świeże, chleby razowe, z ziarnami, pieczywo chrupkie, pieczywo cukiernicze |
| Dodatki do pieczywa | Ser biały chudy, chude wędliny: polędwice, szynki, chude wędliny drobiowe, ścięte białko jaja, dżemy bez pestek, marmolady, miód | Tłuste wędliny, konserwy, pasztety, kaszanka, salceson, smalec, tłuste sery dojrzewające, sery topione, jaja na twardo, jajecznica z całych jaj |
| Napoje | Kawa zbożowa z mlekiem o niskiej zawartości tłuszczu (do 2% tł.), słaba herbata, herbata z cytryną lub mlekiem, woda niegazowana, jogurty niskotłuszczowe, napoje mleczno-owocowe, soki owocowe i warzywne | (do 2% tł.), słaba herbata, herbata z cytryną lub mlekiem, woda niegazowana, jogurty niskotłuszczowe, napoje mleczno-owocowe, soki owocowe i warzywne, mocna herbata i kawa, kawa naturalna, mleko pełnotłuste, jogurty i kefiry pełnotłuste, kakao, napoje gazowane, napoje alkoholowe, napoje typu cola |
| Zupy i dodatki do zup | Zupy jarzynowe i owocowe, krupniki z drobnych kasz: manny, jęczmiennej, kukurydzianej, ryżu, lane ciasto na białkach, zupy mleczne, zupy bez wywarów z kości i mięsa, podprawione zawiesinami z mąki i mleka, grzanki | Zupy na wywarach z kości i mięsa, rosoły, kapuśniak, grochówka, zupa fasolowa, zupy grzybowe kwaśna śmietana, zupy z zasmażkami, kluski kładzione, groszek ptysiowy na całych jajach, grube makarony, łazanki, kasza gryczana, kasza jaglana |
| Mięso, ryby, drób | Chuda cielęcina, wołowina, królik, indyk, kurczak, potrawki z cielęciny i drobiu, dorsz, pstrąg, leszcz, flądra, karmazyn, sola, dozwolone gatunki ryb gotowane z warzywami | Wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, dziczyzna, podroby: flaki, nerki, mózg, ozorki i inne, tłuste ryby: węgorz, makrela, halibut, sum, szprot, konserwy mięsne i rybne, pasztety |
| Potrawy półmięsne i bezmięsne | Potrawy gotowane, duszone bez uprzedniego obsmażania, makarony bez żółtek i mięsa, risotto, leniwe pierogi na białkach, kluski biszkoptowe na białkach, pulpety mięsne i rybne, budynie z mięsa z dodatkiem kasz i warzyw, kasza na słodko z dozwolonymi owocami | Potrawy: smażone, pieczone, pierogi, knedle, naleśniki, wszystkie potrawy smażone na tłuszczu, placki ziemniaczane, kotlety, krokiety, bigos, fasolka po bretońsku, frytki |
| Tłuszcz | Zalecane w umiarkowanych ilościach, oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, rzepakowy, oliwa z oliwek, masło, margaryny miękkie | Smalec, słonina, boczek, margaryny twarde, kwaśna śmietana |
| Warzywa | Warzywa gotowane bez skórki przecierane w formie puree lub oprószone mąką (bez zasmażek), marchew, dynia, pietruszka, seler, buraki czerwone, warzywa surowe: sałata zielona skropiona oliwą, pomidory bez skórki, ziemniaki gotowane, puree z ziemniaków | Wszystkie warzywa kapustne, ogórki, rzodkiewka, papryka, szczaw, cebula, czosnek, por, fasolka szparagowa, groszek zielony, suche nasiona roślin strączkowych, rzepa, kalarepa. Warzywa zaprawiane zasmażkami, konserwowe, marynowane, pyzy, warzywa w postaci surówek, sałatek z majonezem i musztardą |
| Owoce | Dojrzałe, gotowane, bez skórki i pestek, jabłka, morele, brzoskwinie, winogrona, soki z owoców jagodowych (malin, porzeczek) | Wszystkie owoce niedojrzałe i surowe, gruszki, agrest, czereśnie, śliwki, orzechy, owoce suszone, owoce marynowane |
| Desery | Kompoty, kisiele, galaretki z owoców lub mleczne, musy z owoców, budynie, bezy, suflety | Tłuste ciasta, torty, kruche ciastka, makowce, keksy, pączki, ciasta i desery z orzechami, desery z kakao lub czekoladą, lody, batony, chałwa |
| Przyprawy | Łagodne: koperek, pietruszka, majeranek, kminek, wanilia, cynamon, sok z cytryny, pieprz ziołowy | Pieprz, papryka, ocet, musztarda, czosnek, chili, curry, musztarda, ziele angielskie, liść laurowy, gałka muszkatołowa, ketchup |
Dzienna racja pokarmowa w diecie łatwostrawnej z ograniczeniem tłuszczu i błonnika dla 200 kcal
- Produkty zbożowe:
- pieczywo pszenne – 230 g
- makarony drobne – 40 g
- kasze, płatki śniadaniowe drobne – 40 g
- Warzywa:
- bogate w witaminę C – 100 g
- bogate w beta-karoten – 100 g
- pozostałe – 200 g
- ziemniaki – 275 g
- Owoce:
- bogate w witaminę C – 150 g
- bogate w beta-karoten – 50 g
- pozostałe owoce – 150 g
- Mleko i produkty mleczne:
- mleko i mleczne napoje fermentowane maksymalnie 1,5% tłuszczu – 500 g
- ser twarogowy chudy – 50 g
- Mięso, drób, wędliny, ryby, jaja:
- mięso, drób – 70 g
- wędliny – 25 g
- ryby – 20 g
- białka jaj – 30 g
- Tłuszcze:
- zwierzęce – masło – 10 g
- roślinne – olej, oliwa, margaryna miękka – 10 g
- Cukier i słodycze – 55 g
Modyfikacje diety w chorobach pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
- Głodówka przez 1 dobę; do picia podaje się ogrzane płyny, słodzoną herbatę z cytryną, słodkie soki owocowe.
- W drugiej dobie wprowadza się kleiki, a następnie przetarte słodkie kompoty, przetarte drobne kasze z niewielką ilością masła, chudy twarożek, chude mleko. Napoje powinno pić się w większych ilościach. Taką dietę zaleca się do 3 dni.
- Kolejnym etapem jest dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu i błonnika.
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych
Stosuje się dietę łatwostrawną z ograniczeniem tłuszczu i błonnika.
Kamica żółciowa
Jeśli kamica żółciowa przebiega bezobjawowo, wskazana jest dieta podstawowa ze zwiększoną ilością błonnika pokarmowego. Taki sposób żywienia intensyfikuje pasaż jelit, przez co zmniejsza się ilość soli żółciowych powstających w jelicie, a w wątrobie powstaje więcej kwasów żółciowych, rozpuszczających kamienie żółciowe.
W przypadku wystąpienia objawów wprowadza się dietę łatwostrawną z ograniczeniem tłuszczu i błonnika.
Czytaj też:
- Dieta lekkostrawna - jadłospis na 7 dni
- Pęcherzyk żółciowy: resekcja. Za i przeciw operacji pęcherzyka
- Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW) - badanie dróg żółciowych i trzustki
- Test Hida - badanie drożności dróg żółciowych
