Chałka - skład, kalorie, wartości odżywcze
Chałka to pyszne, puszyste, słodkie pieczywo drożdżowe, które może być podawane zarówno z kruszonką, jak i z miodem, makiem, orzechami czy rodzynkami. Cechą charakterystyczną chałki jest ciasto zaplatane w warkocz. Dowiedz się, jaki jest skład chałki oraz ile ma kalorii.
Spis treści
- Chałka - skład i sposób produkcji
- Chałka - kalorie, wartości odżywcze
- Chałka - czy chałka jest zdrowa?
- Chałka - z czym jeść?
Chałka najczęściej kojarzy się z dzieciństwem i słodkim pieczywem w kształcie warkocza, podawanego na śniadanie z masłem lub konfiturami. Mało, kto wie, że chałka pochodzi z kuchni żydowskiej i w pierwotnej formie ma lekko słony smak oraz nie posiada kruszonki. Do chałki żydowskiej dodawane są też rodzynki, orzechy, jabłka i miód.
Po raz pierwszy określenia „chałka” na chleb w kształcie zaplecionego warkocza użyto w XV wieku w Austrii i stał się on popularny wśród Żydów mieszkających w Austrii, Czechach i Niemczech. Chałka rozpowszechniła się też w Polsce i Rosji za sprawą emigrantów żydowskich.
Chałka - skład i sposób produkcji
Chałkę dostępną w Polsce przygotowuje się z mąki pszennej, jaj, cukru, drożdży, wody i soli. Charakteryzuje się puszystą i sprężystą konsystencją oraz lekko słodkim smakiem. Ma owalny kształt z zaplecionym warkoczem na górnej powierzchni, który przyjmuje lekko żółtą do złotej barwy, co wynika z posmarowania chałki przed wypieczeniem jajkami. Na górnej powierzchni chałki zazwyczaj sypie się kruszonkę.
Na rynku jest też dostępna chałka w kształcie okrągłych bułek lub warkocza uformowanego w okrąg.
Chałka - kalorie, wartości odżywcze
Wartość kaloryczna | 333,0 kcal |
Białko | 7,8 g |
Tłuszcz | 7,0 g |
Tłuszcze nasycone | 1,77 g |
Tłuszcze jednonienasycone | 3,24 g |
Tłuszcze wielonienasycone | 1,69 g |
Węglowodany | 60,8 g |
Błonnik | 1,8 g |
Sacharoza | 9,8 g |
Cholesterol | 4,0 mg |
Sód | 279,0 mg (17%*) |
Potas | 113,0 mg (3%) |
Wapń | 15,0 mg (2%) |
Fosfor | 74,0 mg (10%) |
Magnez | 17,0 mg (4%) |
Miedź | 0,09 mg (10%) |
Żelazo | 1,1 mg (11%) |
Cynk | 0,74 mg (7%) |
Witamina B1 | 0,104 mg (8%) |
Witamina B2 | 0,077 mg (6%) |
Niacyna | 0,89 mg (6%) |
Witamina B6 | 0,04 mg (3%) |
Witamina B12 | 0,02 µg (1%) |
Foliany | 38,00 µg (10%) |
Witamina E | 1,49 mg (15%) |
Witamina A | 39,00 µg (4%) |
Witamina D | 0,32 µg (2%) |
(*% dziennego zalecanego spożycia dla osoby dorosłej)
Wartość odżywcza: Baza danych IŻŻ: Tabele wartości odżywczych produktów spożywczych i potraw, % dziennego zalecanego spożycia na podstawie Norm Żywienia IŻŻ, 2017
Chałka - czy chałka jest zdrowa?
Chałka jest produktem wysokokalorycznym - 100 g tego produktu dostarcza 333 kcal. Ponadto chałka zawiera znaczne ilości tłuszczu, sacharozy i sodu. Jest też źródłem węglowodanów, które są głównym źródłem energii dla organizmu, jednak spożywane w nadmiernych ilościach, mogą prowadzić do rozwoju nadwagi i otyłości. Dodatkowo chałka jest uboga w błonnik pokarmowy, co wynika z wykorzystania do jej produkcji mąki pszennej.
W chałce znajdują się także nieznaczne ilości witamin i składników mineralnych. Jednak na tle innych witamin wyróżnia się zawartość niacyny (0,89 mg), witaminy E (1,49 mg), foliany (38 µg), witaminy B1 (0,104 mg) i witaminy B2 (0,077 mg).
Natomiast wśród składników mineralnych na uwagę zasługują fosfor (74 mg), żelazo (1,1 mg) i miedź (0,09 mg).
Jaja są źródłem kwasów tłuszczowych wielonienasyconych, witaminy E, fosforu i żelaza, stąd te tłuszcze, witaminy i składniki mineralne znajdziemy w chałce. Dodatkowo jajka są źródłem wysokiej jakości białka o doskonałym profilu aminokwasowym.
Chałka nie jest produktem, który powinniśmy jadać codziennie. Wybierajmy ją więc od czasu do czasu i w małych ilościach. Spożywanie jej nie jest zalecane szczególnie osobom z nadwagą i otyłością lub będącym na diecie odchudzającej, ze względu na jej wysoką kaloryczność. Z chałki powinny też zrezygnować osoby z cukrzycą.
Chałkę można jednak przygotować wykorzystującą mąkę pełnoziarnistą, mąkę orkiszową lub owsianą, co sprawi, że będzie ona lepszym źródłem witamin i składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego. Jeszcze zdrowsza będzie chałka z dodatkiem miodu zamiast cukru.
Chałka jest spożywana przez Żydów podczas ważnych świąt, jednak nie jada się jej podczas Paschy. Przybiera ona różne kształty, a każdy kształt ma swoje symboliczne znaczenie, np. chałki plecione z trzech warkoczy symbolizują pokój, prawdę i sprawiedliwość, chałki okrągłe to symbol ciągłości zaś chałki prostokątne podzielone na segmenty są symbolem Tablicy 10 Przykazań.
Chałka żydowska zazwyczaj jest chlebem wytrawnym o lekko słonym smaku, natomiast słodkie chałki z miodem i rodzynkami wypieka się w okresie świątecznym, np. na szabat.
Chałka - z czym jeść?
Chałkę jada się najczęściej jako przekąskę lub na śniadanie. Można ją spożywać zarówno bez dodatków, jak i posmarowaną masłem, dżemem, konfiturami lub miodem. Często podaje się ją z mlekiem, kawą zbożową i kakao.