Wanilia (przyprawa) - właściwości, pochodzenie i zastosowanie w kuchni

Wanilia to jedna z najdroższych przypraw na świecie. Za jej wysoką cenę odpowiadają m.in. pochodzenie i właściwości. Wanilia nadaje bowiem wyjątkowy i niepowtarzalny smak i aromat, przez co znajduje zastosowanie w kuchni. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma wanilia i pozyskiwany z niej olejek waniliowy.

Spis treści

1. Wanilia - jakie pochodzenie ma ta przyprawa?
2. Wanilia - właściwości zdrowotne
3. Wanilia - naturalny afrodyzjak
4. Wanilia może pomóc w leczeniu anemii sierpowatej
5. Olejek waniliowy odstrasza meszki i komary
6. Wanilia - zastosowanie w kuchni
7. Jak zrobić domowy cukier waniliowy? Przepis

Wanilia płaskolistna (Vanilla planifolia) to przyprawa, które ma liczne właściwości, dzięki czemu znalazła zastosowanie nie tylko w kuchni. Wanilia odznacza się wyjątkowym, głębokim, niepowtarzalnym smakiem i intensywnym, ale przyjemnym aromatem.

Jednak nabiera go dopiero po zerwaniu, gdy jest poddawana procesowi fermentacji i suszenia. Świeża wanilia jest bezwonna. Po zakończeniu procesu fermentacji i suszenia laski wanilii nie tylko pięknie pachną, lecz także nabierają ciemnej barwy, z delikatnym białym nalotem waniliny. To właśnie wanilina odpowiada za charakterystyczny smak i zapach wanilii.

Jednak stanowi ona jedynie kilka proc. laski wanilii, w związku z tym jej pozyskiwanie jest bardzo ograniczone, a  cena - wysoka. Z tego powodu produkuje się tańszy zamiennik waniliny o tej samej nazwie, m.in. z ligniny, eugenolu czy kwasów lignosulfonowych.

Wanilia starzejąc się, wytwarza wanilinę, która odpowiada za smak i zapach przyprawy. Przyjęło się, że im starsza wanilia, tym jest lepsza.

Wanilia - jakie pochodzenie ma ta przyprawa?

Wanilia to przyprawa, które pochodzenie jest doskonale znane. Wanilia wywodzi się z lasów tropikalnych Ameryki Południowej i Środkowej.

Jednak obecnie jest uprawiana w wielu miejscach na świecie. Obecnie głównym producentem tej przyprawy jest Madagaskar, skąd pochodzi wanilia burbońska (wanilia burbon).

Wyróżnia się też wanilię mauretańską, pochodząca z Mauritiusa i Seszeli. Jednak za najlepszą pod względem jakości uznaje się wanilię pochodzącą z meksyku (wanilia meksykańska). 

Wanilia - właściwości zdrowotne

Wanilia pomoże w stanach napięcia nerwowego i stresu. Wielu badaczy twierdzi, że zapach wanilii potrafi w ludziach rozbudzać pozytywne uczucia.

Rozpylenie go w np. w poczekalniach szpitalnych czy przychodni mogłoby złagodzić strach pacjentów i zmniejszyć ich niechęć do personelu medycznego.

Poza tym wanilia pomoże osobom, które mają problemy ze snem. Wystarczy skropić róg poduszki olejkiem waniliowym, aby ułatwić zasypianie.

Można także zastosować olejek waniliowy do aromatyzacji powietrza (lampki, kominki aromatyczne, nawilżacze powietrza).

Poza tym wdychanie aromatu wanilii hamuje aktywność ośrodków w mózgu, które są odpowiedzialne za zajadanie stresu. Jeśli więc pod wpływem stresu podjadasz słodycze czy chipsy, użyj wanilii do przyprawienia potraw.

Wanilia - naturalny afrodyzjak

Wanilia zmniejsza apetyt na słodycze, ale zwiększa ten na seks. W Kamasutrze wanilia uważana jest za jeden z najsilniejszych afrodyzjaków.

Wszystko z powodu zawartości fitoferomonów – związków, które wzmagają aktywność seksualną. W Ameryce Południowej kobiety, aby uwieść mężczyznę, podają mu pitną czekoladą z zatopioną w niej laską wanilii.

Wanilia może pomóc w leczeniu anemii sierpowatej

Anemia sierpowata to choroba uwarunkowana genetycznie, w przebiegu której dochodzi do deformacji czerwonych krwinek, które mają tendencję do zlepiania się, a dalej do tworzenia zatorów w naczyniach.

Jak przekonują specjaliści ze Szpitala Dziecięcego w Filadelfii, przed zmianą kształtu czerwonych krwinek może uchronić wanilina - związek odpowiedzialny za smak i zapach wanilii. Jednak takie działanie waniliny zaobserwowano jedynie w probówkach.

W organizmie człowieka jest ona rozkładana przez enzymy trawienne i nie dociera do krwiobiegu. W związku z tym zespół amerykańskich naukowców rozpoczął badania z użyciem chemicznie zmodyfikowanego wariantu waniliny, który jest odporny na działanie enzymów trawiennych - MX-1520.

Związek został opracowany tak, by zmieniał się w organizmie ludzi i zwierząt w aktywną wanilinę. Pierwsze próby na gryzoniach z anemią sierpowatą zakończyły się sukcesem - większość syntetycznego związku zmieniała się w ich organizmie w wanilinę, która zapobiegała deformacji czerwonych krwinek.

Olejek waniliowy odstrasza meszki i komary

Olejek waniliowy odstrasza meszki, komary i inne insekty, jednak jego działanie jest krótkotrwale, ponieważ szybko się ulatnia. Aby tworzył maskującą "chmurę", trzeba go stosować często i w dużych ilościach.

Olejek waniliowy maskuje zapach potu i ciepłotę ciała, czyli to, po czym komary i inne owady rozpoznają ludzi.

Wanilia - zastosowanie w kuchni

Wanilia znalazła zastosowanie w kuchni głównie jako aromatyczny dodatek do deserów, choć pasuje także do dań na słono, np. sosów podawanych do ryb, skorupiaków, w niedużych ilościach także do potraw z cielęciny.

Miąższ znajdujący się wewnątrz laski wanilii można dodać do musów, kremów, lodów, budyniów. Do napojów czy sosów wkłada się całe laski, potem się je wyjmuje, suszy i używa 3–4 razy.

W kuchni zastosowanie znalazły także proszek, olejek z wanilii oraz cukier waniliowy. Ten ostatni jest obowiązkowym składnikiem ciast i innych słodkich wypieków. Jednak wanilię zawiera tylko cukier waniliowy, który często jest mylony z jego syntetycznym odpowiednikiem - cukrem wanilinowym.

Jak zrobić domowy cukier waniliowy? Przepis

Źródło: x-news/Dzień Dobry TVN

Czy rozpoznajesz to zioło?

Pytanie 1 z 7

Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:

lilak pospolity

lawenda

hyzop

Następne pytanie

Monika Majewska