Dieta a nowotwory. Co jeść, żeby nie zachorować na raka?
Co jeść, żeby nie zachorować na nowotwór? Nieodpowiednia dieta może w dużej mierze przyczynić się do zachorowania na raka. Które produkty wykazują działanie antyrakowe, a które przyspieszają rozwój komórek nowotworowych?
Spis treści
Nieprawidłowa dieta jest przyczyną powstawania około 35-40% nowotworów - szacują specjaliści. Nadmiar kilogramów i otyłość zwiększają ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, raka gardła, raka krtani, raka przełyku, raka żołądka, raka trzustki, raka wątroby, raka jelita grubego, raka nerki, raka prostaty, raka piersi, raka jajnika i raka macicy.
Otyłość a nowotwory
U kobiet, których wskaźnik BMI jest za wysoki, występuje wyższa od prawidłowej synteza estrogenów w organizmie. Zwiększa to predyspozycje do zachorowania na raka jajnika i trzonu macicy. Otyłe kobiety, które nie rodziły, wcześnie miały pierwszą miesiączkę, a menopauzę przechodziły późno, częściej chorują na raka piersi.
Mężczyźni o zbyt wysokiej masie ciała są bardziej narażeni na zachorowanie na raka prostaty, nowotwory żołądka i jelita grubego.
CZYTAJ WIĘCEJ >>> Predyspozycje genetyczne a nowotwór
Niestety, brak nam wciąż świadomości, jak duże znaczenie dla profilaktyki raka mają codzienne wybory żywieniowe i dbanie o zachowanie prawidłowej wagi. A z badań klinicznych jasno wynika, że osoby o predyspozycjach genetycznych do zachorowania na nowotwór, dzięki odpowiedniej diecie, mogą uchronić się przed rakiem.
DIETA ANTYRAKOWA. Produkty spożywcze lub składniki żywieniowe, których regularne spożywanie zmniejsza ryzyko nowotworów złośliwych
| RODZAJ NOWOTWORU | PRODUKTY SPOŻYWCZE LUB SKŁADNIKI ŻYWNOŚCI |
| Rak jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, żołądka | warzywa niskoskrobiowe (brokuły, sałata, ogórek, pomidory, kapusta, kalafior, cukinia, bakłażan, papryka, rzepa, szparagi, szpinak, cykoria, seler naciowy, kapusta kiszona, cebula, czosnek, pietruszka, rzodkiewka, por, kiełki rzodkiewki i lucerny) |
| Rak jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, żołądka, płuca | Owoce |
| Rak żołądka | Warzywa cebulowate (cebula - wszystkie rodzaje, czosnek, por, szalotka, siedmiolatka, szczypiorek) |
| Rak jelita grubego (okrężnicy, odbytnicy) | Czosnek |
| Rak przełyku | Żywność zawierająca witaminę C (owoce, warzywa) |
| Rak trzustki | Żywność zawierająca foliany (ciemnozielone warzywa, nasiona roślin strączkowych, orzechy, drożdże, owoce typu awokado, banany, maliny, pomarańcze) |
| Rak jamy ustnej, gardła, krtani, płuc | Żywność zawierająca karotenoidy (marchew, bataty, dynia, papryka, pietruszka, jarmuż, szpinak, pomidory, brokuły, morele) |
| Rak przełyku | żywność zawierająca betakaroten (tran, wątróbka drobiowa, marchew, natka pietruszki, jaja, szpinak, dynia, morele, mango) |
| Rak prostaty | Żywność zawierająca likopen (pomidory, arbuzy, czerwone grejpfruty, papaja). Żywność zawierająca selen (brązowy ryż, kukurydza, owies, pestki dyni, chude mięso i ryby, półtłuste mleko) |
| Rak jelita grubego (okrężnicy, odbytnicy) | Produkty mleczne zawierające wapń |
Źródło: Żywienie a choroba nowotworowa. Poradnik dla pacjentów i ich rodzin, IŻŻ oraz Fundacja Tam i z Powrotem, Warszawa 2013.
Selen - nie lekceważ niedoborów tego pierwiastka
Powstawanie nowotworu to proces wieloletni. Wśród czynników kumulujących ich tworzenie jest środowisko, kontrola masy ciała oraz dostarczanie składników odżywczych i mineralnych na odpowiednim poziomie. Jednym z takich składników jest selen - niezbędny mikroelement, który musi być dostarczany w pożywieniu.
Z badań osób, które zachorowały na nowotwór jelita grubego, wynika, że w większości przypadków w ich organizmach poziom selenu był stanowczo za niski. Nie można jednak powiedzieć jednoznacznie, że niski poziom selenu jest czynnikiem kancerogennym, gdyż szczegółowe badania w tym kierunku nie zostały jeszcze wykonane.
Niski poziom selenu w organizmie powinien jednak być czynnikiem, który spowoduje zwrócenie uwagi na potrzebę wykonania dodatkowych badań, zmianę diety, suplementację brakujących pierwiastków itp, gdyż w Polsce u osób z niskim poziomem selenu zachorowanie na raka jelita grubego występuje 10 razy częściej niż u osób z odpowiednim stężeniem tego mikroelementu.
Najlepsze źródła selenu:
- sproszkowane suszone borowiki,
- pszenica,
- brązowy ryż,
- owies,
- pestki dyni.
Produkty spożywcze lub składniki żywieniowe, których regularne spożywanie zwiększa ryzyko nowotworów złośliwych
| RODZAJ NOWOTWORU | PRODUKTY SPOŻYWCZE LUB SKŁADNIKI ŻYWNOŚCI |
| Rak jelita grubego (okrężnica i odbytnica) | Mięso czerwone (wołowina, wieprzowina, baranina) i przetworzone (poddawane wędzeniu, konserwowaniu, soleniu lub zawierające dodatek konserwantów) |
| Rak żołądka | Nadmiar soli w diecie |
| Rak prostaty | Nadmierne spożycie wapnia z dietą (nieprawidłowo zbilansowana dieta osób intensywnie uprawiających sport) |
| Rak wątroby | Żywność zawierająca aflatoksyny (spleśniałe ziarna zbóż, orzechy i nasiona roślin strączkowych) |
| Rak jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, wątroby, jelita grubego (okrężnicy, odbytnicy), piersi | Alkohol |
| Rak przełyku (szczególnie u osób palących tytoń) | Herbata yerba mate (częste spożywanie napoju parzonego w sposób tradycyjny |
| Rak płuca (u osób palących tytoń) | Beta-karoten stosowany w suplementach diety |
Źródło: Żywienie a choroba nowotworowa. Poradnik dla pacjentów i ich rodzin, IŻŻ oraz Fundacja Tam i z Powrotem, Warszawa 2013.
Czy picie alkoholu powoduje raka?
Istnieje silny związek między zachorowaniem na raka a piciem alkoholu. Najsilniejsze powiązania odkryto w odniesieniu do górnego odcinka dróg oddechowych. Alkohol wpływa głównie na powstawanie raka przełyku, gardła i jamy ustnej.
Mechanizmy wpływu alkoholu na powstanie nowotworu nie są do końca znane, jednak w miarę jak wzrasta spożycie alkoholu, nasila się ryzyko zachorowania na nowotwór.
Warto ograniczyć spożywanie alkoholu także z innych względów zdrowotnych. Częste picie powoduje poważne uszkodzenia komórek organizmu, prowadząc m.in. do marskości wątroby, zapalenia trzustki, nadciśnienia i uzależnienia.
Co poza dietą wpływa na rozwój nowotworów?
Trzeba pamiętać, że sama dieta nie wystarczy. Oprócz niej są inne niezwykle istotne czynniki, wpływające na ryzyko zachorowania na nowotwór. Zalicza się do nich także: palenie tytoniu, promieniowanie, zanieczyszczenie środowiska, wiek, niska aktywność fizyczna, wirusy i bakterie, skłonności do dziedziczenia, czynniki zawodowe, niektóre leki.
>>> Sprawdź, co jeszcze możesz zrobić, żeby nie zachorować na raka
![Zmiany na ustach - krostki, grudki, pęcherzyki. 8 najczęstszych przyczyn [ZDJĘCIA]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-soBw-u4ou-qebe_zmiany-na-ustach-krostki-grudki-pecherzyki-8-najczestszych-przyczyn-zdjecia-320x213.jpg)
