Śniadanie i jego znaczenie dla zdrowia. Dlaczego warto jeść śniadania?

O tym, że śniadanie powinno się jeść każdego ranka wiemy wszyscy. Niestety, nie zawsze się to udaje. Skutkiem może być podwyższone ryzyko niektórych chorób. Co jada się na śniadanie w innych częściach świata i jakie sa nasze śniadaniowe przyzwyczajenia? Ilu z nas je śniadanie świadomie, a dla kogo jest tylko rutyną?

Spis treści

1. Śniadanie – definicja i jego znaczenie dla zdrowia
2. Znaczenie jedzenia śniadania dla zdrowia
3. Wpływ śniadania na występowanie zaburzeń metabolicznych

Jesteśmy świadkami zmiany kulturowej jeśli chodzi o jedzenie śniadań. Co istotne, zmiana ta zupełnie nie dotyczy wagi do nich przywiązywanej – śniadanie było i nadal jest zgodnie uznawane za kluczowy element dnia.

Dotyczy natomiast mentalnego nastawienia – coraz częściej powodem jedzenia śniadania jest nie prawie bezrefleksyjne kontynuowanie wyniesionych z domu zwyczajów czy poczucie obowiązku, ale świadoma decyzja wynikająca z przekonania o korzyściach z niego płynących.

Zmiana dotyczy też tego, jakie produkty są na śniadanie wybierane, jak i oczekiwań odnośnie roli śniadania w udanym rozpoczęciu dnia.

Śniadanie – definicja i jego znaczenie dla zdrowia

Śniadanie to pierwszy posiłek w ciągu dnia. Ta cecha jest powszechnie uznawanym i akceptowanym atrybutem tego posiłku. Różnorodność odżywiania na całym świecie utrudnia opracowanie jednej, uniwersalnej definicji. Dobór produktów i zwyczaje śniadaniowe ludzi żyjących w różnych krajach są zdecydowanie odmienne i zależą od dostępu do żywności, od tradycji i warunków życia.

Tradycyjne śniadanie Polaka to zazwyczaj kanapki z wędliną lub serem i herbata, śniadanie Francuza to bagietka z dżemem lub rogalik i kawa, zaś śniadanie Chińczyka to ryż z warzywami lub pierogi i zielona herbata.

Generalnie śniadanie jest definiowane jako pierwszy posiłek w ciągu dnia i oznacza spożywanie żywności o konsystencji stałej w ilości większej niż „śladowa” w godzinach porannych. Wyróżnikiem śniadania jest jedzenie żywności o konsystencji stałej. Najczęściej składa się z jednego lub kilku produktów o różnym składzie oraz napoju.

Jest to zazwyczaj żywność typowa dla danej kultury i społeczności, ale nie kwestionuje się spożywania żywności mniej typowej, co wynika z potrzeby wygody lub przyjmowania obcych wzorów odżywiania.

Wątpliwości w definiowaniu śniadania dotyczą wypijania napojów bez spożycia żywności „stałej”. Przeważa pogląd, że filiżanki kawy lub porcji soku nie można uznać za śniadanie.

Śniadanie oznacza spożycie żywności w takiej ilości, która dostarcza organizmowi istotnej ilości energii i składników odżywczych – istotnej z punktu widzenia pokrycia potrzeb organizmu. Za ilość żywności większą niż „śladowa” uznaje się z kolei na przykład jedną kromkę chleba, dwie łyżki stołowe twarogu, mięsa, warzyw lub owoców, ilość wędliny lub sera wystarczającą na „dobrze przykrytą” kromkę chleba.

Znaczenie jedzenia śniadania dla zdrowia

Śniadanie jest bardzo ważnym posiłkiem, niezależnie od wpływów kulturowych, które wyznaczają dobór produktów, sposób ich przygotowania do spożycia i okoliczności konsumpcji.

Po nocnej przerwie, która dla organizmu oznacza czas wypoczynku i regeneracji, ale jest także czasem głodzenia, śniadanie dostarcza nowej porcji energii i składników odżywczych. Ich ilość decyduje o wydolności psychofizycznej organizmu przez pierwszą część dnia, tj. o możliwościach podejmowania wysiłku fizycznego i umysłowego.

Ma to szczególne znaczenie dla ludzi prowadzących aktywny tryb życia, ponieważ ich organizm ma zwiększone potrzeby. Niejedzenie śniadania ma negatywny wpływ na zdrowie i może pogarszać funkcjonowanie organizmu na wiele różnych sposobów. Skutki niejedzenia śniadania mogą być bardzo poważne. Niektóre z nich są odległe w czasie, a inne wręcz natychmiastowe.

CZYTAJ TEŻ:

• Zdrowe śniadanie - co jeść, a czego unikać? PRZEPISY na zdrowe śniadania
• Dietetyczne śniadanie - 5 prostych przepisów
• Dieta dziecka: ważne pierwsze ŚNIADANIE
• DIETA 50 procent KALORII na ŚNIADANIE

Wpływ śniadania na występowanie zaburzeń metabolicznych

Opuszczanie śniadania zwiększa ryzyko występowania zaburzeń metabolicznych. Pogorszenie wskaźników metabolicznych dotyczy stężenia glukozy i insuliny oraz profilu lipidowego krwi. Wymienione biomarkery są uznanymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy i zespołu metabolicznego, dlatego ich pogorszenie ma bezpośredni wpływ na wzrost ryzyka tych chorób i umieralności.

U osób jedzących śniadanie stwierdzano niższe poziomy glukozy i insuliny we krwi, co może zmniejszać zagrożenie cukrzycą i chorobą wieńcową serca. Regularne spożywanie śniadania było związane z niższym stężeniem cholesterolu ogółem, LDL, utlenionego LDL i triglicerydów we krwi, co zmniejsza zagrożenie chorobami sercowo-naczyniowymi.

• Cholesterol całkowity, LDL i HDL - normy

Bardzo spektakularny wpływ spożywania śniadania stwierdzono po około dwudziestoletniej obserwacji australijskich dzieci i młodzieży. Osoby, które opuszczały śniadanie w dzieciństwie i dorosłości, miały w wieku dorosłym większe stężenie we krwi: cholesterolu całkowitego o 0,40 mmol/L, cholesterolu LDL o 0,40 mmol/L i insuliny o 2,02 mU/L oraz większy obwód talii o 4,6 centymetra.

Różnice w BMI związane z jedzeniem i niejedzeniem śniadania zależą od wieku, płci i wielu czynników środowiskowych, a także sposobu definiowania osób "jedzących" i "niejedzących" - swoje BMI obliczysz za pomocą kalkulatora wagi. Pomijając aspekty metodyczne, dostępne wyniki badań naukowych mocno wspierają znaczenie regularnego spożywania śniadania w zapobieganiu otyłości.

Niektórzy badacze uważają, że relacja między śniadaniem a BMI jest bardzo wyraźna i ma naturę przyczynową (typu: dawka-odpowiedź). Uważa się, że rola śniadania w utrzymaniu masy ciała i zapobieganiu otyłości zależy od kontroli apetytu. Korzystny wpływ zależy od spożywania śniadania per se, a także jego składników. Szczególne znaczenie jest przypisywane spożywaniu podczas śniadania owoców, produktów zbożowych i błonnika.

Materiały prasowe